Cuộc họp Thượng đỉnh trực tuyến thứ hai trong năm 2020 giữa các lãnh đạo hàng đầu của Liên minh châu Âu – EU và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong ngày 14/09 đã dành một thời lượng lớn để bàn về quan hệ thương mại-đầu tư giữa hai bên.
Trong thông điệp gửi đến lãnh đạo cao nhất của Trung Quốc, cả 3 quan chức cấp cao của EU là Chủ tịch Hội đồng châu Âu, Charles Michel, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen và Thủ tướng Đức Angela Merkel đều nhắc lại yêu cầu từ nhiều năm qua của phía EU rằng Trung Quốc cần mở cửa mạnh mẽ hơn thị trường nội địa của Trung Quốc theo nguyên tắc có đi-có lại với châu Âu.
Theo ông Charles Michel, châu Âu không phải chỉ là sân chơi mà châu Âu còn là người chơi và khối này không chấp nhận việc tiếp tục bị thiệt thòi trong quan hệ thương mại và đầu tư với Trung Quốc. Hiện trao đổi thương mại hai bên đạt hơn 1 tỷ euro/ngày và châu Âu là thị trường lớn nhất cho hàng hóa Trung Quốc trong khi Trung Quốc chỉ là thị trường lớn thứ hai cho hàng hóa và dịch vụ của EU, sau Mỹ.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu, bà Ursula von der Leyen thì nhấn mạnh, hai vấn đề tồn tại lớn nhất hiện nay trong quan hệ EU-Trung Quốc là việc mở cửa thị trường nội địa Trung Quốc và sự tái cân bằng trong quan hệ, đồng thời Trung Quốc cũng cần phải chứng tỏ thiện chí trong việc đạt được một thỏa thuận về đầu tư.
Bà Angela Merkel, Thủ tướng Đức, nước đang giữ chức Chủ tịch luân phiên của EU, thì tuyên bố sau cuộc họp Thượng đỉnh rằng, để khắc phục những thiếu sót đó trong bối cảnh hai bên có khác biệt quan hệ EU-Trung Quốc cần phải dựa trên luật lệ.
“Về tổng thể, hợp tác giữa EU và Trung Quốc cần phải dựa trên một số nguyên tắc như có đi-có lại và cạnh tranh công bằng. Hai bên có những hệ thống xã hội khác nhau nhưng vì cả hai bên đều cam kết với chủ nghĩa đa phương, nên hợp tác giữa EU và Trung Quốc cần phải là sự hợp tác dựa trên luật lệ”, bà Merkel tuyên bố.
Ngoài vấn đề thương mại-đầu tư, phía EU cũng đã bày tỏ quan điểm của khối này về một số chủ đề nóng khác như vấn đề người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương cũng như đạo luật an ninh quốc gia Hong Kong.
Tuy nhiên, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đáp trả cứng rắn khi cho rằng Trung Quốc không cần bất cứ một nước nào chỉ bảo về nhân quyền, cũng như không chấp nhận các tiêu chuẩn kép.
Phía Trung Quốc khẳng định các vấn đề Tân Cương hay Hong Kong là chuyện nội bộ của Trung Quốc và Trung Quốc có quyền làm tất cả để bảo đảm an ninh quốc gia, đồng thời đề nghị phía châu Âu tôn trọng lẫn nhau để bảo đảm quan hệ hai bên đạt được tiến bộ./.