Đó là trực trạng được Ủy viên Ủy ban Quốc phòng an ninh Nguyễn Mai Bộ đưa ra trong phiên họp toàn thể nghe Chính phủ báo cáo kết quả thực hiện chính sách, pháp luật về an toàn thực phẩm giai đoạn 2011-2016, được đoàn giám sát của Quốc hội tổ chức ngày 3/3.
Đề cập những nguyên nhân khiến an toàn thực phẩm đang trở thành mức báo động, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến thẳng thắn cho rằng vì lợi nhuận nên doanh nghiệp đã cố tình làm sai, buôn gian, bán lận, rồi có việc cho chất cấm, hóa chất, kháng sinh vào thực phẩm.
Trong khi đó, việc thanh tra, xử lý chưa nghiêm cả về hành chính lẫn hình sự, đặc biệt lực lượng thanh tra chuyên ngành… “quá yếu”.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và Nhi đồng Ngô Thị Minh cho hay, qua giám sát cho thấy trách nhiệm của các Bộ rất cao, thanh kiểm tra nhiều nhưng thực phẩm bẩn lại vẫn ở mức... báo động đỏ.
“Do đó cần quan tâm xem việc quy định trách nhiệm đã đúng? Sự phối hợp giữa các Bộ với chính quyền địa phương như thế nào, nhất là ở cấp xã phường. Tại sao ở cơ sở không làm được?” – bà Minh đặt vấn đề.
Ủy viên Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Đỗ Đức Hồng Hà cho biết, kết quả thanh kiểm tra theo kế hoạch đều đạt tiêu chuẩn 85-86%, nhưng kiểm tra đột xuất chỉ 52% đạt tiêu chuẩn. Điều đó cho thấy thanh kiểm tra đột xuất tiệm cận thực tế hơn rất nhiều.
“Vậy chúng ta có nên duy trì thanh kiểm tra theo kế hoạch mà tăng cường kiểm tra đột xuất hay không? – ông Hà đặt câu hỏi.
Trong khi đó, Ủy viên Ủy ban Quốc phòng an ninh Nguyễn Mai Bộ lại đánh giá, về vấn đề này Trung ương sốt sắng, nhưng xã phường lại ngồi im. “Thủ tướng đã từng nói chính quyền địa phương nơi mất an toàn thực phẩm phải chịu trách nhiệm.
Vậy giải pháp nào để xử lý chính người đứng đầu địa phương ăn lương của dân nhưng họ không thực thi nhiệm vụ của họ?” – ông Bộ băn khoăn.
Đưa ra giải pháp, Bộ trưởng Tiến cho rằng phải có đột phá, nếu không chỉ nói mãi thế thôi. “Muốn phát triển mà người không có, tiền không có thì khó khả thi.
Do đó có kêu gọi xã hội hóa, doanh nghiệp và đầu tư sản xuất, nhưng muốn kêu gọi đầu tư cũng phải xuất phát vĩ mô là từ chính sách, nó phải gắn với tái cấu trúc nền kinh tế và tái đầu tư, ưu tiên cho doanh nghiệp phát triển, rồi ưu đãi về đất đai cho doanh nghiệp đầu tư xây dựng nhà máy.
Còn trong thanh kiểm tra phải xử phạt nghiêm cả hành chính lẫn hình sự” – Bộ trưởng Tiến kiến nghị.
Phát biểu tại phiên họp, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam cho biết, Thủ tướng rất quan tâm đến vấn đề an toàn thực phẩm, các Bộ, ngành, địa phương có vào cuộc nhưng mới chỉ là kết quả bước đầu và chưa thể hài lòng, vì vậy phải vận động tuyên truyền, tạo môi trường pháp lý để tuân thủ pháp luật về vấn đề này.
Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho rằng, theo quy định của pháp luật thì có trách nhiệm của 3 Bộ liên quan và cả trách nhiệm của chính quyền địa phương. Do đó cần tăng cường thanh kiểm tra và phải xử lý thật nghiêm bởi thời gian qua kiểm tra nhiều nhưng phát hiện xử lý lại rất ít.