Điểm sáng hiếm hoi của Ukraine
Quân đội Ukraine hôm thứ Hai 25/12 cho biết họ đã bắn hạ 5 máy bay chiến đấu của Nga trong 3 ngày, một trong những tổn thất trong tuần lớn nhất đối với lực lượng không quân Nga kể từ khi cuộc xung đột bắt đầu và là điểm sáng hiếm hoi đối với Ukraine, trong bối cảnh cuộc phản công kéo dài nhiều tháng của họ đối mặt với thất bại.
Chỉ vài ngày sau khi tuyên bố bắn hạ 3 máy bay ném bom Su-34 hôm thứ Sáu 22/12, quân đội Ukraine cho biết họ đã phá hủy thêm 2 máy bay Nga vào Chủ nhật, gồm một chiếc Su-34 ở mặt trận Mariupol và một chiếc Su-30 trên hướng Biển Đen thuộc tỉnh Odesa.
Báo New York Times (Mỹ) cho biết chưa thể xác minh độc lập các tuyên bố của phía Ukraine.
Các nhà phân tích quân sự cũng như một số quan chức Ukraine cho rằng các hệ thống tên lửa Patriot do phương Tây cung cấp có thể đã được sử dụng để nhắm vào các máy bay chiến đấu, trường hợp khá hiếm gặp vì hệ thống phòng không này vốn chủ yếu được sử dụng để bắn hạ các tên lửa.
Nhưng tin tức xấu này có thể được bù đắp nếu tuyên bố của Nga rằng họ đã nắm toàn quyền kiểm soát thị trấn Marinka phía đông là chính xác. Kiev phủ nhận việc thị trấn này hoàn toàn nằm dưới sự kiểm soát của Nga.
Mặc dù phần lớn thị trấn đã biến thành đống đổ nát sau nhiều tháng bị pháo kích, Marinka vẫn giữ một số giá trị chiến lược vì đây là pháo đài quan trọng của Ukraine ở mặt trận phía đông.
Cuộc tấn công vào Marinka là một phần trong nỗ lực tấn công mà Moscow đã phát động trong những tháng gần đây dọc theo mặt trận phía đông, và việc chiếm giữ thành phố này có thể giáng một đòn mạnh vào tinh thần của Ukraine.
"Quân đội của chúng tôi có cơ hội thiết lập một khu vực hoạt động rộng hơn", Tổng thống Nga Vladimir Putin nói trong đoạn video ghi lại cuộc trò chuyện giữa ông và Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu, trong đó ông Shoigu thông báo rằng quân đội Nga đã kiểm soát hoàn toàn Marinka vào ngày 25/12.
Tuy nhiên, phát ngôn viên của quân đội Ukraine Oleksandr Shtupun bác bỏ tuyên bố trên của Nga về việc hiện có toàn quyền kiểm soát Marinka, đồng thời phát biểu trên truyền hình quốc gia rằng lực lượng Ukraine "đang ở trong thành phố".
Nga đã giành được thế chủ động trên phần lớn chiến trường và sự chậm trễ trong việc cung cấp viện trợ quân sự rất cần thiết do tranh cãi chính trị ở Washington đã buộc một số đơn vị Ukraine phải thu hẹp quy mô hoạt động.
Có sự tham gia của hệ thống phòng không tiên tiến của Mỹ?
Nhà chức trách Ukraine cho biết 3 máy bay chiến đấu bị bắn hạ hôm 22/12 đang hoạt động gần thành phố Kherson ở phía nam. Từ đó Ukraine đã tiến hành các hoạt động táo bạo nhưng mạo hiểm để bảo vệ đầu cầu trên bờ đông sông Dnipro do Nga kiểm soát.
Phát ngôn viên Không quân Ukraine Yuri Ihnat trả lời truyền hình nước này rằng các máy bay phản lực Nga đã bay gần các vị trí phòng thủ của Ukraine, cố gắng tấn công bằng bom dẫn đường nhưng bị bắn hạ.
Hệ thống phòng không Patriot được triển khai ở Ba Lan hồi tháng 2. Ảnh: AP
Mặc dù Ukraine chưa chính thức xác nhận 5 máy bay chiến đấu bị bắn rơi như thế nào nhưng Mykola Bielieskov, nhà phân tích quân sự tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc gia (Ukraine), nói rằng các hệ thống Patriot do Mỹ thiết kế có thể đã tham gia vào hoạt động này.
Ông Bielieskov cho biết Ukraine đã sử dụng hệ thống này để bắn hạ 5 máy bay Nga vào tháng 5 ở khu vực Bryansk của Nga, như ông Ihnat nói với truyền thông Ukraine gần đây.
Giới chức Nga không đề cập đến các vụ việc, mặc dù hôm Chủ nhật (24/12) họ cho biết quân đội Nga đã bắn hạ 4 máy bay phản lực của Ukraine. New York Times cũng chưa thể xác minh độc lập thông tin này.
Theo New York Times, kênh Telegram Fighterbomber, được cho là do Đại úy Ilya Tumanov của quân đội Nga điều hành, hôm 22/12 đã đưa tin về việc Nga mất một số máy bay chiến đấu không xác định, nói rằng đã bị tên lửa Patriot bắn hạ.
Khi Ukraine lần đầu tiên nhận được một số hệ thống Patriot vào đầu năm nay, hệ thống phòng không này chủ yếu được sử dụng để bảo vệ Kiev trước các đợt không kích của Nga và tỏ ra rất thành công.
Kể từ đó, đã có thêm nhiều đợt chuyển giao, trong đó có một đợt hồi đầu tháng này từ Đức.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết trong cuộc họp báo tuần trước rằng Ukraine sẽ nhận thêm một số hệ thống Patriot vào mùa đông này mà không nêu rõ con số. "Chúng tôi đang trở nên mạnh mẽ hơn", ông nói.
Chuyên gia hàng không Valeriy Romanenko nói với đài phát thanh Ukraine hôm 23/12 rằng sự hiện diện của hệ thống Patriot ở mặt trận phía nam sẽ giúp tình hình an toàn hơn cho quân đội Ukraine.
Kiev tính tổng động viên, một nước gợi ý tìm giúp người tị nạn Ukraine trong tuổi quân ngũ trả về nước