Sau chuỗi tăng nóng, thịt heo hơi đã giảm giá liên tiếp trong suốt tuần qua. Tính đến ngày 30/9/2022, giá heo hơi tiếp tục giảm khoảng 1.000 - 3.000 đồng/kg tại nhiều tỉnh thành trên cả nước. Hiện tại, giá khảo sát ở các tỉnh thành dao động trong khoảng 51.000 - 61.000 đồng/kg – giảm 15% so với mức đỉnh gần nhất.
Giá bán biến động thất thường cùng với rủi ro về nguồn cung khi nhiều hộ hạn chế tái đàn, tăng đàn và chi phí thức ăn tăng khiến nhà đầu tư khá bất an về ngành, cũng như hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp trong ngành. Đặc biệt với những tay chơi mới gia nhập như Hoàng Anh Gia Lai của bầu Đức hay mới hơn là Thaiholdings.
Doanh nghiệp nuôi heo quy mô công nghiệp vẫn có lãi
Chia sẻ với chúng tôi về diễn biến giá heo, tại Toạ đàm trước thềm Triển lãm Vietstock Expo & Forum 2022, ông Hồ Mộng Hải – Phó phòng Cục chăn nuôi gia súc phía Nam – cho biết: “Rủi ro của ngành chăn nuôi hiện không cao, thị trường nội địa cơ bản khống chế được dịch bệnh và nguồn cung cũng không lo thiếu hụt.
Còn giá biến động thời gian gần đây do thuế nhập khẩu giảm, dự kiến giá trong nước sẽ tăng được nhiều nữa. Chưa kể, tình hình nguồn cung hiện nay cũng ổn định, do đó giá bán sẽ không còn biến động nhiều”.
Với vấn đề lớn nhất là giá thức ăn tăng, ông Hải cho biết, với tình hình hiện tại thì nuôi heo công nghiệp không quá lo ngại, doanh nghiệp vẫn có lãi. Ngược lại, chăn nuôi theo hộ dân bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh, giá thành cũng cao hơn nên giá thành nuôi công nghiệp dẫn đến tình trạng thua lỗ.
Được biết, Cục Chăn nuôi hiện đang quản lý ngành nên theo dõi thị trường hàng tuần và liên tiếp nhiều năm liền, từ đó có đánh giá thị trường và điều phối cung cầu cho phù hợp.
Trong bức tranh dài hơi, theo đại diện Cục, thịt heo chiếm 70% tổng nhu cầu tiêu thụ thịt hàng năm của người Việt Nam. Tuy nhiên 2 năm trở lại đây, người tiêu dùng chuyển sang ăn thịt gia cầm nhiều hơn, dẫn đến tỷ trọng tiêu thụ thịt heo giảm còn 62% tổng nhu cầu, nhưng vẫn còn chiếm thị phần lớn.
Bên cạnh đó, các nước khi vực châu Á như Trung Quốc, Thái Lan, Campuchia… cũng tiêu thụ thịt heo nhiều.
Giá heo một năm sẽ có 3 chu kỳ chính: (i) Giá heo tăng vào cao điểm lễ tết, (ii) giá heo giảm trong tháng Ngâu (tháng 7 âm lịch) do người dân hạn chế ăn thịt và (iii) các ngày lễ của Campuchia cũng tác động làm tăng giá heo khu vực (lớn nhất là lễ hội Chol Chnam Thmay mừng năm mới theo lịch cổ truyền của dân tộc Khmer, diễn ra trung tuần tháng 4).
Bà Rose Chitanuwat – Giám đốc Khu vực Asean, Tập đoàn Infoma Market – bổ sung: “Người chăn nuôi không thể tự tăng giá nên phải có sự phối hợp giữa các bên để điều tiết giá thành sao cho hài hoà lợi ích các bên.
Tại Việt Nam, chúng tôi nhận thấy người nông dân nuôi heo chỉ cho nó sống chứ không chú trọng về chất lượng thịt, do đó khó đáp ứng yêu cầu của quốc tế. Tôi nghĩ ngành cần áp dụng kỹ thuật số vào quy trình để gia tăng giá trị ngành, đặc biệt phải giảm thiểu được lượng thuốc sử dụng trong chăn nuôi hiện nay”.
Ông Hồ Mộng Hải – Phó phòng Cục chăn nuôi gia súc phía Nam – cho biết: “Nuôi heo công nghiệp không qua lo ngại, doanh nghiệp vẫn có lãi".
Những yếu tố tác động đến giá heo
Về giá đầu vào, Cục chăn nuôi phía Nam nhấn mạnh việc giá thức ăn chăn nuôi tăng cao, chi phí logistics tăng… Điều này diễn ra trên cả thế giới không riêng tại Việt Nam. Và cách ứng phó là phải tái cơ cấu ngành, tăng năng suất.
Ông Tống Xuân Chinh, Phó Cục Trưởng Cục Chăn nuôi cho biết đợt tăng giá nguyên liệu thức ăn chăn nuôi thế giới vừa qua, là do 3 nguyên nhân:
(i) xung đột giữa Nga - Ukraine leo thang, trong khi đây là hai quốc gia sản xuất lúa mỳ, ngô và hướng dương lớn trên thế giới;
(ii) các nước sản xuất ngô lớn ở Nam Mỹ, châu Âu chịu tác động bởi biển động khí hậu và khủng hoảng năng lượng khiến chi phí tăng cao;
(iii) Covid-19 gây ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng, nguồn cung nguyên liệu thức ăn chăn nuôi.
Đặc biệt, tính đến tháng 8/2022, giá đậu tương nhập khẩu trung bình ở mức 751 USD/tấn, tăng gần gấp đôi với cùng kỳ năm 2020, giá ngô cũng tăng khoảng 90% lên 363 USD/tấn: Điều này đẩy giá thức ăn thành phẩm tăng khoảng 30%.
Về sản phẩm thay thế, vì heo tăng giá nên việc tiêu thụ gia cầm tăng. Ước tính cho quy mô công nghiệp, giá thành sản xuất là 28.000 đồng/kg gà hơi, quân bình con gà nặng 1,6kg, thì thịt gà đang rẻ hơn thịt heo rất nhiều. Do đó, nhu cầu cân bằng tự nhiên là “heo đắt mà gà rẻ thì người dân tăng qua dùng gà”.
Mặt khác, trước giờ Việt Nam, Trung Quốc ưa chuộng thịt heo, trong khi các nước phát triển thì dùng gà và bò nhiều hơn. Hiện, theo xu hướng chung thì người châu Á (bao gồm Việt Nam) cũng đang giảm dùng heo; ngược lại bò trước kia chỉ dọn đám tiệc thì nay phổ biến trong bữa ăn hàng ngày, thuỷ sản cũng tăng tiêu thụ.