Ám ảnh những tiếng thét man dại từ bệnh viện tâm thần

Từ năm 1999 đến năm 2002, sau chiến tranh Nam Tư, nhiếp ảnh gia George Georgiou đã có dịp sống và làm việc tại Kosovo và Serbia. Công việc của ông tại đây chủ yếu là ghi lại những hình ảnh về cuộc xung đột giữa NATO và Serbia. Trong thời gian đó, George đã có lần tới thăm 3 bệnh viện tâm thần nơi ông đã sáng tác ra những tác phẩm hiện thực đầy ám ảnh về số phận và môi trường sống của những bệnh nhân xấu số.

Trước đó, George từng trải qua 4 năm giảng dạy nhiếp ảnh cho những người có rối loạn tâm thần ở Anh. Nhưng những gì diễn ra ở Kosovo và Serbia khác xa những gì ông từng gặp gỡ và biết đến ở London.

Trong những ghi chép của ông nói về kinh nghiệm từ chuyến đi tử thần, ông viết: “Lần đầu tiên tôi đến thăm bệnh viện tâm thần ở Serbia, tôi gàn như đã sốc khi nhìn thấy khung cảnh và con người mơi đây. Tiền bạc dưới chế độ Miloservic đã bị vơ vét hết, để lại những trung tâm y tế cho người tâm thần một cơ sở vật chất tồi tàn, điều kiện bẩn thỉu, bệnh truyền nhiễm lây lan, thiếu sự chăm sóc y tế và huấn luyện phục hồi chức năng. Những nhân viên thì không có động lực làm việc do mức lương quá thấp không đủ chi trả cho cuộc sống, trong khi gia đình họ vẫn phải vật lộn với nghèo đói, khó khăn.

Có rất nhiều người mà tôi tiếp xúc, tôi thấy họ không đến mức phải điều trị quá lâu, nhưng do thiếu sự chăm sóc và khích lệ từ gia đình và các nhân viên trong trại nên quãng ngày chịu đau khổ của họ cứ kéo dài mãi ra. Có người bị khuyết tật do tai nạn giao thông, có người mắc hội chứng trầm cảm, nhiều trẻ em bất hạnh sinh ra đã có vấn đề về nhận thức… Bằng việc sống trong môi trường thiếu nhân đạo và thiếu cả về vật chất, họ bắt đầu lặp đi lặp lại những hành vi kì quặc, tự gây tổn thương cho chính mình.

Đến năm 2002, cùng với sự giúp đỡ của một vài tổ chức phi chính phủ, tôi đã có thể ủng hộ một phần nào tiền bạc cho trại tâm thần ở Serbia. Đối với tôi, sau cú sốc tại nơi địa ngục trần gian đó, tôi nhận thấy rằng rõ ràng ngay bản thân các bệnh nhân tâm thần trong trại cũng có thể bộc lộ tình yêu thương với những “người bạn” cùng dị tật của mình. Điều đó càng làm tôi cảm thấy buồn khi rất nhiều con người khỏa mạnh, có trái tim và tâm hồn lại sống thờ ơ, vô cảm với đồng loại của mình, thậm chí trong số đó, có thể còn có người thân, con cái, anh em, cha mẹ của họ".