Gotland là lớp tàu ngầm diesel-điện tiên tiến nhất của Hải quân Thụy Điển, đây là những tàu ngầm thông thường đầu tiên trên thế giới được trang bị động cơ đẩy không cần không khí (Air Independent Propulsion - AIP), có tác dụng kéo dài thời gian hoạt động dưới nước từ vài ngày lên tới hàng tuần, tính năng trước kia chỉ có ở tàu ngầm hạt nhân.
Ba chiếc tàu ngầm thuộc lớp gồm Gotland, Upland cùng Halland được đặt đóng tại nhà máy Kockums từ tháng 3/1991.
Đến tháng 9/1992, trước khi con tàu đầu tiên hạ thủy thì chương trình bị tạm ngưng để thiết kế lại với phần thân kéo dài thêm 7,5 m (khiến lượng giãn nước tăng thêm 200 tấn) nhằm tiếp nhận động cơ AIP chế tạo mới hoàn toàn, sử dụng Oxi lỏng cùng với nhiên liệu diesel trong môi trường khí Heli.
Các tàu ngầm đã được hạ thủy trong giai đoạn 1995 - 1996 và lần lượt vào biên chế trong hai năm 1996 - 1997.
Tàu ngầm diesel-điện HMS Gotland của Hải quân Thụy Điển
Thông số cơ bản của tàu ngầm lớp Gotland: chiều dài 60,4 m; chiều rộng 6,2 m; mớn nước 5,6 m; lượng giãn nước khi nổi 1.494 tấn và lên tới 1.599 tấn khi lặn; thủy thủ đoàn 25 người.
Tàu được trang bị 2 động cơ diesel MTU công suất 6.480 mã lực, 1 động cơ điện công suất 1.810 mã lực cùng 2 động cơ Stirling Kockums v4-275R, cho tốc độ tối đa 11 hải lý/h (20 km/h) khi nổi, 20 hải lý/h (37 km/h) khi lặn nếu dùng pin, hoặc 5 hải lý/h (9,3 km/h) nếu sử dụng động cơ AIP.
Một tính năng tiên tiến của tàu ngầm lớp Gotland là được lắp đặt kính tiềm vọng với cảm biến quang điện tử, ngoài ra do tác dụng của lớp phủ đặc biệt mà rất khó phát hiện con tàu khi nó di chuyển dưới mặt nước.
Vũ khí trang bị của Gotland gồm 4 ống phóng ngư lôi 533 mm cùng 2 ống phóng cỡ 400 mm. Ngư lôi hạng nặng là loại dẫn thụ động bằng dây Type 613 tầm bắn 20 km, tốc độ 45 hải lý/h, đầu đạn 240 kg; hoặc loại Type 62 tiên tiến hơn kết hợp cả hai chế độ chủ động lẫn thụ động có tầm bắn 50 km với đầu đạn nặng 250 kg.
Trong khi đó, 2 ống phóng nhỏ hơn sẽ nạp ngư lôi dẫn bằng dây Tp 432/451 cũng có hai chế độ thụ động và chủ động, tầm bắn đạt 20 km nếu chạy ở tốc độ 25 hải lý/h, mang theo đầu đạn 45 kg. Ngoài ra trên tàu còn có 48 thủy lôi.
Tàu ngầm HMS Gotland bên cạnh tàu sân bay USS Ronald Reagan (CVN-76)
Được biết tàu ngầm HMS Gotland đã trải qua một số sửa đổi để hoạt động tốt hơn trong vùng biển nhiệt đới, nó tham gia cuộc tập trận đa quốc gia tại Địa Trung Hải từ ngày 16/9/2000, chiếc tàu ngầm này không bị phát hiện bởi các phương tiện săn ngầm tối tân.
Năm 2004, Hải quân Mỹ thuê tàu ngầm Gotland cùng thủy thủ đoàn để sử dụng trong các bài tập chống ngầm. Sau đó họ tiếp tục xin gia hạn và phải đến tháng 7/2007 con tàu mới rời San Diego để trở về Thụy Điển.
Ngày 2/4/2014, Bộ trưởng Quốc phòng Thụy Điển nhấn mạnh tầm quan trọng của tàu ngầm đối với hải quân nước này. Nhà máy Kockums sau đó nhận hợp đồng nâng cấp 2 chiếc Gotland cùng Upland, công việc dự kiến hoàn thành vào năm 2018, trong khi chiếc Halland sẽ quay lại biên chế từ cuối năm 2019, thời hạn phục vụ kéo dài tới sau năm 2025.