Traffic Jam Pilot là tên gọi hệ thống lái xe tự động được ứng dụng trên một số loại xe để đạt mức độ tự động cấp độ 3. Có thể xem Traffic Jam Pilot là sự hỗ trợ nhằm đạt bước tiến vượt trội so với cấp độ 2.
Xe cấp độ 3 có khả năng "phát hiện môi trường" và có thể đưa ra quyết định cho chính nó, chẳng hạn như tăng tốc vượt qua xe đang di chuyển chậm. Nhưng xe vẫn yêu cầu con người kiểm soát. Người lái xe phải luôn cảnh giác và sẵn sàng can thiệp nếu hệ thống không thể thực hiện nhiệm vụ.
Một số hãng xe xây dựng hệ thống tự động này và có tính năng, tên gọi riêng. Đi tiên phong tại Châu Á là Honda và Nissan, tại châu Âu là Audi.
Traffic Jam Pilot của Honda
Honda đã được chấp thuận sử dụng hệ thống lái xe tự động cấp độ 3 từ Bộ Đất đai, Cơ sở hạ tầng, Giao thông và Du lịch Nhật Bản (MLIT). Điều này cho phép hệ thống lái xe tự động ‘Traffic Jam Pilot’ của Honda được triển khai trên các phương tiện có ở tốc độ lên đến 50 km/h trên các đường cao tốc công cộng ở Nhật Bản.
Hệ thống lái xe tự động cấp độ 3 kiểm soát xe trong các điều kiện nhất định. Thế hệ mới nhất của Honda Legend sẽ là chiếc xe đầu tiên triển khai khả năng lái xe tự động cấp độ 3 để sử dụng trên các đường cao tốc công cộng.
Các điều kiện mà hệ thống lái xe tự động có thể hoạt động được xác định dựa trên các yếu tố khác nhau như vị trí (tức là đường cao tốc), thời tiết và tốc độ xe, v.v. Các điều kiện khác tùy thuộc vào hiệu suất của hệ thống.
Khi được người lái xe kích hoạt, công nghệ Traffic Jam Pilot của Honda sẽ giám sát tình trạng giao thông trên đường cao tốc và kiểm soát xe từ người lái nếu xác định rằng việc này là an toàn. Nó cho phép xe chạy theo xe phía trước và đi đúng làn đường của mình mà không cần bất kỳ ý kiến nào từ người lái xe.
Hệ thống giám sát các điều kiện đường cao tốc liên tục và chỉ có thể hoạt động ở tốc độ dưới 50 km/h. Khi hệ thống xác định rằng nó không thể tiếp tục hoạt động an toàn, cảnh báo sẽ được đưa ra và người lái xe phải tiếp nhận quyền điều khiển phương tiện ngay lập tức.
Honda là một trong những hãng tiên phong đưa Traffic Jam Pilot vào thực tế.
Công nghệ này là một phần trong bộ hệ thống an toàn của Honda và tiến thêm một bước nữa đối với tham vọng của Honda về một xã hội không va chạm bằng cách hỗ trợ người lái xe và giảm số vụ tai nạn và va chạm do lỗi của con người.
Cấp độ 3 cho phép Honda chuyển đổi nhịp nhàng giữa lái xe bằng tay và lái tự động để tạo ra trải nghiệm lái xe thoải mái và tự nhiên, đồng thời đảm bảo an toàn cho người ngồi trên xe.
Công nghệ lái xe tự động cấp độ 3 của Honda bổ sung cho công nghệ hỗ trợ lái xe cấp độ 1 và cấp độ 2 tiên tiến, bao gồm bộ Honda SENSING của hệ thống an toàn chủ động và thụ động, đã được áp dụng cho các phương tiện.
Ví dụ xe Honda Jazz e: HEV hoàn toàn mới đã được Euro NCAP trao tặng xếp hạng năm sao trong kết quả an toàn mới nhất được công bố vào ngày 12/11/2020. Đây là một trong những chiếc xe phổ thông đầu tiên trải qua chế độ thử nghiệm mới, đưa ra một loạt các đánh giá nghiêm ngặt.
Jazz đạt được đánh giá cao nhất nhờ cấu trúc thân xe tiên tiến của Honda (ACE), túi khí trung tâm hàng đầu ở phía trước và hệ thống túi khí i-side cho hàng ghế sau để bảo vệ người ngồi trong xe khỏi các tác động từ cửa và trụ C. Các tính năng an toàn thụ động này được bổ sung bởi công nghệ Honda SENSING hàng đầu trong ngành, hiện đã trở thành tiêu chuẩn trên tất cả các mẫu xe của Honda và gần đây đã được nâng cấp với một camera góc rộng hơn được cải tiến với độ nét cao hơn. Bộ Honda SENSING toàn diện bao gồm Hệ thống Kiểm soát Hành trình Thích ứng, Hệ thống Hỗ trợ Giữ làn đường và Hệ thống Giảm thiểu Khởi hành Trên đường, cùng một loạt các tính năng khác.
Khi nào Traffic Jam Pilot được kích hoạt?
Hỗ trợ kẹt xe hoạt động khi bạn tiếp cận dòng xe cộ tốc độ chậm và có thể dừng. Khi hệ thống bật, bạn có thể bỏ chân ra khỏi bàn đạp. Traffic Jam Assist sẽ phanh và tăng tốc xe cho bạn, đồng thời duy trì khoảng cách an toàn với xe phía trước. Đây thực chất là phiên bản tốc độ thấp của Kiểm soát hành trình thích ứng (Adaptive Cruise Control)
Hãng xe nào hỗ trợ Traffic Jam Pilot?
Audi A8 đã bị loại bỏ khỏi danh sách, thay vào đó là Audi AG chỉ dành cho thị trường Nhật Bản. Tại đây, Honda và Nissan đang tiến hành các bước cần thiết để tung ra các dòng xe của riêng mình. Năm 2021 sẽ ghi nhận sự xuất hiện của Huyndai, Kia, BMW và Mercerdes.
Vì sao Traffic Jam Pilot không được quan tâm bởi các hãng xe?
Cấp độ 3 là một vùng xám, đánh dấu sự chuyển đổi từ hỗ trợ người lái xe sang tự động hoàn toàn. Mỗi quốc gia có hệ thống luật pháp cũng như những yêu cầu riêng, do vậy tính năng tự động tại Cấp độ 3 có sự thay đổi. Chính vì chưa có sự rõ ràng về tính năng nên đôi khi chúng được xếp vào Cấp độ 2 có hỗ trợ tự động cao. Hiện nay, các hãng xe đang chủ động chuyển sang nghiên cứu Cấp độ 4.
Traffic Jam Pilot có được triển khai tại Việt Nam?
Xe điện Phenikaa có thể xếp vào Cấp độ 4 (hoàn toàn tự động). Xem cận cảnh chiếc xe này tại đây. Tuy nhiên, luật pháp liên quan đến xe tự động tại Việt Nam hiện tại chưa có thông tin cụ thể. Ngoài ra, hiện trạng giao thông của Việt Nam rất khó để triển khai.
Xe Tesla đã gặp rất nhiều vấn đề khi thử nghiệm trong điều kiện giao thông tại Việt Nam.
Sự khác biệt của Tesla Autopilot và Traffic Jam Pilot?
Tesla nhắm đến mục tiêu hoàn toàn tự động, tương đương cấp độ 4. Trong khi đó, tại Mỹ, Traffic Jam Pilot chỉ được xếp vào nhóm ADAS cải tiến.
ProPILOT của Nissan
Trong khi đó, Nissan đưa ra hệ thống ProPILOT. Đây là một công nghệ lái xe tự hành mang tính cách mạng, được thiết kế để sử dụng trên đường cao tốc trong giao thông một làn đường.
Nissan là nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đầu tiên giới thiệu sự kết hợp của hệ thống lái, chân ga và phanh có thể hoạt động ở chế độ hoàn toàn tự động, giúp người lái giảm bớt khối lượng công việc khi giao thông trên đường cao tốc và những chặng đường dài.
Sử dụng công nghệ xử lý hình ảnh tiên tiến, hệ thống ProPILOT của ô tô hiểu được các tình huống giao thông và đường xá, đồng thời thực hiện đánh lái chính xác giúp xe hoạt động một cách tự nhiên. Công nghệ ProPILOT cực kỳ thân thiện với người dùng nhờ công tắc trên vô lăng cho phép người lái dễ dàng kích hoạt và tắt hệ thống. Giao diện dễ hiểu và phù hợp của ProPILOT có màn hình hiển thị trạng thái hoạt động.
Các thành phần của hệ thống ProPILOT trên xe Nissan
Tính năng của ProPILOT có thể kể đến như:
- Duy trì khoảng cách giữa xe với xe trong phạm vi tốc độ đặt trước (khoảng 30 km/h đến 100 km/h). Điều khiển tốc độ tự động theo cài đặt trước.
- Giữ xe ở giữa làn đường lái xe (Ở tốc độ dưới 50 km/h, hệ thống chỉ kích hoạt khi có xe phía trước) trên đường thẳng và thậm chí qua các góc cua. Áp dụng trong giao thông di chuyển chậm hoặc trên đường cao tốc thông thoáng.
- Tự động điều khiển ga và phanh để duy trì khoảng cách an toàn với xe phía trước. Hoàn toàn dừng lại trong các tình huống giao thông và tiếp tục áp dụng phanh cho đến khi được nhả bằng một nút nhấn đơn giản. Chân ga, phanh và tay lái được điều khiển dựa trên thông tin thu được thông qua camera trang bị phần mềm xử lý hình ảnh tiên tiến. Máy ảnh ProPILOT có thể nhanh chóng nhận ra độ sâu ba chiều cả các phương tiện đi trước và các điểm đánh dấu làn đường.
Traffic Jam Pilot của Audi
Tại châu Âu, hệ thống Traffic Jam Pilot được lắp đặt trên Audi A8 giúp đạt được khả năng lái tự động cao ở cấp độ 3, kiểm soát hoàn toàn việc lái xe khi tham gia giao thông lên đến 60 km/h trên đường cao tốc.
Tắc đường và giảm tốc độ do giao thông đông đúc là một trong những vấn đề phổ biến nhất ở các thành phố trên toàn thế giới, và đương nhiên tại Việt Nam cũng vô cùng "nhức nhối".
Giao thông di chuyển chậm hoặc dừng cần sự chú ý đầy đủ và hoàn toàn của người lái xe. Trong những tình huống này, sự mất tập trung nhỏ nhất có thể gây ra va chạm, mặc dù thường ở tốc độ thấp. Tình huống này trở nên ít khó khăn hơn nhiều trên chiếc Audi A8 mới được trang bị Traffic Jam Pilot, được quản lý bởi một thuật toán trí tuệ nhân tạo có thể đạt được khả năng lái xe tự động cấp độ 3 khi giao thông tắc nghẽn ở tốc độ lên đến 60 km/h.
Người lái kích hoạt tính năng bằng nút Audi AI trên bảng điều khiển trung tâm. Trên xa lộ nơi có hàng rào vật lý ngăn cách hai đường, hệ thống sẽ đảm nhận nhiệm vụ lái xe khi kẹt xe và di chuyển chậm ở tốc độ lên đến 60 km/h. Trong những tình huống này, hệ thống sẽ quản lý việc khởi động, tăng tốc, đánh lái và phanh. Traffic Jam Pilot cũng có thể xử lý các tình huống khắt khe, chẳng hạn như xe cắt ngang làn đường, nhờ vào bộ điều khiển hỗ trợ lái xe trung tâm (zFAS) và dữ liệu từ các cảm biến khác như radar và camera.
Khi kích hoạt tính năng, người lái xe có thể rời chân ga và tay khỏi vô lăng. Họ không còn phải liên tục theo dõi chiếc xe và tùy thuộc vào đường cao tốc hiện hành, họ có thể dành sự quan tâm của mình cho các hoạt động được hỗ trợ bởi hệ thống thông tin giải trí. Trong chế độ lái xe tự động cao này, camera sẽ kiểm tra xem người lái đã sẵn sàng kiểm soát lại phương tiện hay chưa bằng cách phân tích vị trí và chuyển động của đầu và mắt.
Traffic Jam Pilot của Audi vận hành với điều kiện tốc độ tối đa 60km/h.
Ngay khi tốc độ tăng lên trên 60 km/h hoặc dòng phương tiện chia cắt, hệ thống sẽ thông báo cho người lái rằng họ cần kiểm soát. Nếu người lái bỏ qua thông báo này và các cảnh báo tiếp theo, A8 sẽ phanh liên tục cho đến khi dừng lại trong làn đường của mình.
Việc giới thiệu Audi AI Traffic Jam Pilot có nghĩa là khuôn khổ pháp lý cần được làm rõ ở mỗi quốc gia. Đáng tiếc, Audi A8 mới sẽ không có cấp độ 3 do các vấn đề xung quanh cấu trúc pháp lý và vòng đời của mẫu xe, Audi đã xác nhận với Autovista Group.
