Theo Cục Quản lý tài nguyên nước, Bộ Tài nguyên Môi trường, hiện tượng tảo nở hoa (có tài liệu gọi là hiện tượng nở hoa của nước) gây ra bởi các loài vi tảo và vi khuẩn lam sống trong nước biển, hoặc nước ngọt khi chúng phát triển rất nhanh, bùng phát quá mức về mật độ tế bào hoặc sinh khối.
Tảo nở hoa xảy ra ở đâu?
Hiện tượng tảo nở hoa xảy ra cả ở biển và nước ngọt, khi xảy ra ở biển gọi là thủy triều đỏ. Tảo nở hoa có thể sống ở bề mặt nước hoặc ở tầng đáy.
Hiện tưởng tảo nở hoa. (Ảnh minh họa: Cục Quản lý tài nguyên nước)
Những thực vật phù du và sinh vật nguyên sinh đơn bào, các sinh vật như thảo mộc có thể hình thành những đám dày đặc, các vết có thể nhìn thấy ở gần bề mặt nước.
Một số loài thực vật phù du, tảo chứa sắc tố quang hợp khác nhau về màu sắc từ xanh sang nâu đỏ.
Khi mật độ tảo tập trung cao, nước sẽ đổi màu từ tím đến gần như màu hồng, thông thường sẽ đổi màu đỏ hoặc màu xanh lá cây.
Tảo nở hoa có độc không?
Hiện tượng tảo nở hoa có thể do các loài tảo có độc tố và cả các loài không có độc tố.
Khi các tảo độc nở hoa có độc tố, chúng tiết ra các độc tố thuộc về 3 nhóm: nhóm độc tố gan, nhóm độc tố thần kinh, nhóm độc tố gây tiêu chảy.
Chúng sẽ gây độc cho các sinh vật sống trong nước như cá, giáp xác, động vật thân mềm, động vật có vú ở biển (như cá voi, sư tử biển).
Ngoài ra, chúng cũng gây độc tố cho một số loài chim, cho con người khi ăn phải thủy sản bị nhiễm độc, khi tiếp xúc hoặc uống phải nguồn nước bị nhiễm độc. Các độc tố có thể ảnh hưởng tới không khí, gây khó thở.
Ngoài việc tạo ra các độc tố, chúng còn làm ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nước do chuyển màu, có mùi tanh khó chịu, hàm lượng oxy giảm đột ngột do phân hủy một lượng sinh khối lớn.
Tảo không độc khi nở hoa cũng làm ảnh hưởng đến chất lượng nước khi lượng sinh khối lớn của chúng bị chết và phân hủy.
Gây tác hại đến hệ sinh thái dưới nước ra sao?
Cục Quản lý tài nguyên nước cho biết, hiện tượng nở hoa của tảo, đặc biệt là tảo độc gây tác hại tới hệ sinh thái biển, ảnh hưởng đến đa dạng sinh học. Tảo nở hoa cũng ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp đối với con người, gây thiệt hại cho ngành kinh tế khai thác, nuôi trồng thủy sản.
Tuy nhiên, tảo biển nở hoa không hoàn toàn chỉ có hại, chúng có thể có lợi ích nhỏ như làm thức ăn cho sinh vật trong đại dương.