Báo chí Nga vừa đăng tải hình ảnh xe tăng chiến đấu chủ lực T-90M triển khai trên chiến trường Ukraine đã chính thức đưa vào thành phần tác chiến đạn xuyên động năng (đạn xuyên dưới cỡ) thế hệ mới mang tên 3BM-60 Svinets-2 với rất nhiều ưu điểm nổi trội.
Trước kia các xe tăng hiện đại nhất của Nga vẫn sử dụng đạn xuyên dưới cỡ 3BM-42 Mango để bắn đi pháo nòng trơn cỡ 125 mm, loại đạn này chính thức vào biên chế Quân đội Liên Xô từ năm 1986.
Cấu tạo của đạn xuyên 3BM-42 Mango bao gồm 2 lõi (thanh xuyên) làm từ hợp kim Vonfram độ bền cao với cấu trúc nối tiếp, được tích hợp mũ chụp đạn đạo và cơ cấu giảm rung đặc biệt nhằm hạn chế tác động phá hủy kết cấu viên đạn quá sớm trước khi nó chạm mục tiêu.
Sơ tốc đầu nòng của đạn 3BM-42 Mango đạt 1.700 m/s, nó xuyên thủng được 500 mm thép đồng nhất (RHA) sau giáp phản ứng nổ (ERA) khi bắn từ cự ly 2.000 m ở góc tiếp xúc 0 độ.
Theo nhà sản xuất khi bắn từ cự ly 2.000 m, lúc chạm mục tiêu thì tốc độ của đạn 3BM-42 Mango còn khoảng 1.000 m/s. Với chiều dài thanh xuyên 570 mm thì lúc đi qua lớp ngoài của ERA chỉ mất hơn 1/2.000 giây, quá ngắn để kịp kích nổ khối thuốc nhằm hất thanh xuyên ra.
Mặc dù vậy, do ra đời đã lâu mà đạn xuyên 3BM-42 Mango bị đánh giá đã phần nào lạc hậu, nó sẽ bị giảm hiệu quả đáng kể nếu gặp phải các loại giáp phản ứng nổ thế hệ 3 tiên tiến như Nozh hay Relikt.
Trước tình hình trên, Công ty Tekhmash đã chính thức giới thiệu đạn xuyên động năng 3BM-44-1 Mango-M, đây là phiên bản hiện đại hóa của từ 3BM-42 Mango, khả năng xuyên giáp được Tập đoàn công nghệ nhà nước Rostec công bố là tăng 20%.
Đạn xuyên động năng 3BM-44-1 Mango-M phù hợp với mọi loại máy nạp đạn tự động tích hợp trên xe tăng chiến đấu chủ lực T-90 và T-72 đời cũ, không yêu cầu phải chỉnh sửa bất cứ một chi tiết nào của cơ cấu nạp.
Đạn xuyên động năng 3BM-44-1 Mango-M (trên) và 3BM-60 Svinets-2 (dưới).
Đáng chú ý đó là các xe tăng T-90S/SK vừa sản xuất hay T-90M được trang bị máy nạp đạn thế hệ mới, tương thích những loại đạn xuyên động năng có thanh xuyên dài hơn, để tận dụng ưu thế này Nga đã cho ra đời đạn dưới cỡ mang tên Svinets.
Đây là loại đạn tiên tiến có chiều dài thanh xuyên lên tới 740 mm và sơ tốc đầu nòng 1.850 m/s, động năng của nó lớn hơn nhiều so với Mango, đủ sức hạ gục những chiến xa được bảo vệ vững chắc nhất.
Hai phiên bản của đạn xuyên Svinets bao gồm loại sử dụng lõi uranium nghèo 3BM-60 Svinets-2, cùng đạn dùng lõi volfram cacbua truyền thống 3BM-59 Svinets-1.
Kết quả thử nghiệm cho thấy ở cự ly 2.000 m và góc chạm 60 độ, đạn 3BM-42 Mango xuyên được 230 mm, con số này ở 3BM-44-1 Mango-M là 280 mm, còn 3BM-60 Svinets-2 lên tới 300 mm.
Những loại đạn xuyên động năng thế hệ mới theo đánh giá sẽ giúp cho xe tăng Nga duy trì được sức mạnh trên chiến trường hiện đại, không bị lạc hậu trước các đối thủ đến từ phương Tây, nhất là khi chúng sắp chạm trán M1 Abrams hay Leopard 2 trên chiến trường Ukraine.
Mặc dù vậy, loại đạn Svinets-2 cũng có nhược điểm, đó là do sử dụng lõi Uranium nghèo mà khi va chạm vỏ thép ở tốc độ cao dẫn tới nóng chảy, nó có thể rải bụi phóng xạ ra môi trường xung quanh và gây ô nhiễm nghiêm trọng.