Sau 10 năm kể từ cuộc đảo chính quân sự hạ bệ bà Yingluck Shinawatra, gia đình Shinawatra lại tiếp tục phủ bóng lên chính trường Thái Lan khi con út ông Thaksin, bà Paetongtarn chính thức trở thành thủ tướng thứ 31 của nước này. Đây là người thứ 4 trong gia tộc tỷ phú gốc Hoa từ miền Bắc Thái Lan trở thành người đứng đầu chính phủ. Trước đó là ông Thaksin, bà Yingluck và ông Somchai Wongsawat.
Cha và cô ruột của bà Paetongtarn đã không may mắn khi bị hạ bệ bởi các cuộc đảo chính quân sự năm 2006 và 2014 và sau đó còn phải lưu vong ở nước ngoài nhưng ảnh hưởng của gia tộc này tại Thái Lan vẫn rất lớn. Đặc biệt, là cha bà Thaksin, người đã tạo dấu ấn đậm nét cho sự phát triển của kinh tế Thái Lan những năm 2000. Nhà Shinawatra cũng lấy được số phiếu lớn của tầng lớp dân nghèo và nông thôn nhờ những chính sách hợp lòng dân, ví dụ như bảo hiểm toàn dân giá 30 baht (tương đương 1 USD) được triển khai năm 2002 dưới thời ông Thaksin.
Cái bóng của người cha Thaksin
Sự trỗi dậy của bà Paetongtarn tương đối bất ngờ trong bối cảnh chính trường Thái Lan khá ổn định trong vòng 1 năm trở lại đây.
Là người sáng lập ra đảng Người Thái yêu người Thái (Thai rak Thai) tiền thân của đảng Vì nước Thái (Pheu Thai) sau này, ông Thaksin là một trong những chính trị gia có uy tín hàng đầu tại Thái Lan. Ở tuổi 75, ông Thaksin sẽ có ảnh hưởng nhất định lên chính phủ do con gái út đứng đầu.
Bà Paetongtarn đón ông Thaksin về nước sau 15 năm lưu vong (Ảnh: Reuters)
Việc giành thắng lợi trong cuộc bầu cử năm ngoái đã mở đường cho ông Thaksin trở về Thái Lan sau khi phải lưu vong kể từ năm 2006. Bản án về tội tham nhũng đã được giảm nhẹ cho ông sẽ hết hạn vào tuần tới.
Ông Thaksin vẫn sẽ phải qua các thẩm tra với cáo buộc xúc phạm chế độ quân chủ, tội danh cao nhất trong hệ thống luật của Thái Lan. Việc dính líu này của ông Thaksin có thể tạo ra một khe hở để bà Paetongtarn có khoảng không gian riêng cho những quyết định trong nhiệm kỳ của mình.
“Tôi có mọi quan hệ với cha tôi từ gia đình, chính trị, chúng tôi có thể nói mọi thứ với nhau” – tân Thủ tướng Thái Lan từng chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn hồi đầu năm 2024.
Bà Paetongtarn được bầu làm lãnh đạo đảng Pheu Thai vào tháng 10 năm ngoái nhưng đã phải vật lộn để chèo lái đảng này trong bối cảnh người cha Thaksin đã về nước và có ảnh hưởng quá lớn. Bà được cho là đã bất đồng với cha mình trong việc ủng hộ đảng Tiến bước của Pita Limjaroenrat, người sau này bị cấm hoạt động chính trị.
Dư luận Thái Lan hiện tại coi rằng, việc bà Paetongtarn lên làm thủ tướng không khác gì việc ông Thaksin trở lại nắm quyền.
Tuy vậy, trong các cuộc vận động tranh cử cho Pheu Thai, bà Paetongtarn đã chứng tỏ mình là một chính trị gia khéo léo, bẩm sinh. Bà trở nên sáng giá trong đảng vào đầu năm 2022 và nhanh chóng chiếm được cảm tình của cử tri Pheu Thai vì có nét tương đồng mạnh mẽ với ông Thaksin, cùng với phong thái dân dã và khả năng cô đọng các chính sách kinh tế thành ngôn ngữ đơn giản, rất phù hợp với đối tượng nhắm tới của Pheu Thai.
Người phụ nữ của Instagram và hàng hiệu
Ung Ing, tên thường gọi của bà Paetongtarn, là mẹ của một con gái 3 tuổi và con trai 1 tuổi. Việc xuất hiện trên chính trường của bà Paetongtarn được đánh giá là hiện đại, trẻ trung và đầy sức sống, khác hẳn với những lãnh đạo già cỗi trước đó của Thái Lan.
Bà Paetongtarn có một trang Instagram với gần 700 ngàn người theo dõi, thường xuyên đăng tải hình ảnh những đứa trẻ, quần áo hàng hiệu và những chuyến nghỉ dưỡng đắt tiền.
Chính điều này cũng giúp bà Paetongtarn và Pheu Thai tiếp cận thêm các cử tri trẻ, những người đang rất mong muốn thay đổi.
Năm 20 tuổi, trong khi đang theo học tại Đại học Chulalongkorn ở Bangkok, bà đã phải chứng kiến cha mình bị đảo chính lật đổ rồi sau đó là lưu vong để trốn các cáo buộc về tham nhũng.
Thủ tướng mới của Thái Lan có bằng khoa học chính trị tại trường Chualalongkorn sau đó là bằng Thạc sỹ về Quản lý khách sạn ở Anh. Bà kết hôn với Pitaka Suksawat vào năm 2019 trong một lễ cưới lớn tại Hồng Kông, một trong những tiền đồn của ông Thaksin khi còn lưu vong. Pitaka là một cựu phi công, làm việc cho Rende Development, một công ty con của tập đoàn bất động sản Shinawatra, bao gồm Khách sạn Rosewood năm sao tại Bangkok.
Với tư cách là thủ tướng, bà Paetongtarn sẽ phải thoái vốn khỏi SC Asset, nơi bà nắm giữ 28,46%, là cổ đông cá nhân lớn nhất, sau đó là chị gái Pintongta, mẹ Potjaman và anh trai Pantongtae.