SOHA NEWS
Hàng năm trời nay, nhiều người Cuba vẫn đồn đoán rằng con gái ông Raul Castro - Mariela - một thành viên trong Quốc hội Cuba - hoặc con trai ông Raul Castro - Alejandro - một sĩ quan trong lực lượng phản gián của Cuba từng đại diện cho Cuba tham gia cuộc đàm phán bí mật với Mỹ - sẽ lên nắm quyền thay ông Castro.
Thế nhưng, người kế nhiệm ông Castro lại là Phó Chủ tịch thứ nhất Hội đồng Nhà nước Cuba Miguel Diaz-Canel, 57 tuổi.
"Tôi tin tưởng vào sự tiếp nối", ông Diaz-Canel nói trước báo giới khi được hỏi về tầm nhìn cho tương lai của Cuba, "Tôi nghĩ sẽ luôn có sự tiếp nối".
Cái tên Diaz-Canel không phải là lạ
Diaz-Canel không phải là một nhân vật đột nhiên xuất hiện. Đã có nhiều dấu hiệu báo hiệu vị thế đi lên của ông trong những năm gần đây.
Chủ tịch Raul Castro và ông Diaz-Canel (phải). Ảnh: AP
Theo truyền thông nhà nước Cuba, ông đã chủ trì các cuộc gặp với lãnh đạo Mexico, Tây Ban Nha, Đức, Ấn Độ, Pakistan, El Salvador, Nam Phi, Bồ Đào Nha, Các Tiểu vương quốc Ả rập Thống nhất, Vatican và thống đốc New York Andrew Cuomo.
Ông cũng dẫn đầu đoàn đại biểu của chính phủ Cuba tới Nga, Trung Quốc, Nhật Bản, Triều Tiên, Nicaragua, Ecuador, Angola, Bolivia và đại diện cho Cuba tại Hội nghị Cộng đồng các nước Mỹ Latin và Carribe năm 2016.
Trong số những lần phát biểu ít ỏi trước công chúng, ông Diaz-Canel khẳng định rằng, ông đặt niềm tin vào tư tưởng Marx-Lenin, vốn là cơ sở cho cuộc cách mạng Cuba.
Người lãnh đạo thích đi xe đạp
Có nhiều ý kiến trái chiều giữa các nhà phân tích về Diaz-Canel. Có người nhận định rằng ông "không phải một nhân vật lôi cuốn", "có gì đó thiếu thực tế". Lại có người cho rằng ông rất "phóng khoáng", "sẵn sàng tiếp thu những cái mới" và "trên hết là thông minh".
Sau khi tốt nghiệp đại học ở Santa Clara, ông Diaz-Canel hoàn thành 3 năm nghĩa vụ quân sự và bước chân vào chính trường. Năm 1994, ông được bầu làm bí thư thứ nhất của tỉnh Villa Clara. Hàng xóm của ông cho biết, ông không chuyển vào ngôi nhà lớn hơn mà Chính phủ Cuba cấp cho người ở vị trí đó.
"Ông ấy thậm chí không sửa nhà để sống cho thoải mái hơn", Roberto Suarez Tagle, hàng xóm nhà ông Diaz-Canel chia sẻ với AP, "Ông ấy luôn tìm ra những vấn đề thực sự mà mọi người gặp phải".
Thời còn làm ở Santa Clara hồi những năm 1980, ông Diaz-Canel dùng xe đạp làm phương tiện di chuyển và chỉ tới khi an ninh Cuba bảo ông rằng như vậy quá nguy hiểm, ông mới thôi.
Từ vị trí bí thư tỉnh Villa Clara, ông Canel dần thăng tiến trong hàng ngũ Đảng Cộng sản Cuba. Và những câu chuyện nổi tiếng nhất về ông là ông sử dụng iPad và là fan hâm mộ của The Beatles, The Rolling Stones.
Cuba: Ban lãnh đạo mới và kỳ vọng của người dân
Người dân ở Villa Clara nói về ông Diaz-Canel là một nhà kỹ trị mẫn cán và sống giản dị, tận tâm cải thiện các dịch vụ công cộng của vùng.
Trước khi trở thành người tiếp bước ông Raul Castro, ông Diaz-Canel đã mang biệt danh "Dia y Noche" (Ngày và Đêm). Biệt danh này xuất phát từ các nhân viên chính phủ cấp thấp, những người đã phát hiện ra rằng, ông Diaz-Canel có thể thình lình xuất hiện bất cứ lúc nào để kiểm tra xem các nhân viên có đang làm việc hay không, có trộm cắp vặt không.
Sự cẩn thận và thái độ sẵn sàng làm việc bất kể ngày đêm có thể là những đức tính quan trọng cho ông Diaz-Canel khi ông trở thành Chủ tịch kế tiếp của Cuba sau khi ông Raul Castro từ nhiệm.
Trong một video ghi hình hội nghị đảng, ông Diaz-Canel đã bày tỏ quan điểm ủng hộ việc đóng cửa một số tổ chức truyền thông độc lập và cho rằng một số đại sứ quán châu Âu là cơ quan phục vụ cho hoạt động quản lý của nước ngoài.
Tuy nhiên, ông cũng lên tiếng bảo vệ các học giả, những người bị các nhân vật bảo thủ công kích. Vì vậy, ông Diaz-Canel được đánh giá là người tán thành một sự mở cửa rộng rãi hơn.
USA Today dẫn nguồn truyền thông Cuba cho biết, ông là một trong những quan chức cấp cao đầu tiên trong chính phủ Cuba mang laptop tới dự hội nghị và thúc đẩy việc đưa công nghệ vào trường học ở nước này.
Trong suốt thời gian làm chính trị, ông Diaz-Canel vẫn duy trì một con đường sự nghiệp riêng biệt. Hoàn thành nghĩa vụ quân sự, ông về làm giáo sư kỹ thuật cho Đại học Santa Clara. Sau này, ông cũng có thời gian lên làm Bộ trưởng Giáo dục bậc Đại học và thường xuyên tới thăm các trường học trên khắp đất nước.
Những chuyến thăm này thường được tờ Granma (Cuba) đăng tải. Trong một lần tới thăm Santiago de Cuba - nơi an táng tro cốt của cố lãnh tụ Fidel Castro - ông Diaz Canel đã kêu gọi các giáo viên gìn giữ di sản giáo dục miễn phí của ông Castro.
Khác biệt nào cho Cuba?
Theo CNN, không mấy ai ở Cuba nghĩ đất nước sẽ có nhiều thay đổi.
"Cuba sẽ tiếp tục là Cuba, không ai có thể thay đổi được", Elian Gonzalez, 24 tuổi nói với CNN, "Cuba sẽ không thay đổi dù có một chính phủ khác, một chủ tịch khác".
Các lãnh đạo Cuba khẳng định, họ đang "hoàn thiện" cuộc cách mạng của mình trong khi chống chọi với sức ép từ bên ngoài.
Và cố lãnh tụ Fidel Castro sẽ vẫn là một nhân vật có sức ảnh hưởng ở Cuba.
Thậm chí dù ông Raul Castro chuyển về Santiago de Cuba như dự định thì ông sẽ vẫn tham dự vào công tác quản lý của chính phủ Cuba và có tiếng nói trong những quyết định quan trọng. Ông Raul Castro sẽ tiếp tục là Bí thư thứ nhất của Đảng Cộng sản Cuba, là thành viên trong Quốc hội Cuba cho tới kỳ đại hội kế tiếp vào 2021.
Những người ủng hộ chính phủ Cuba cho rằng cuộc cách mạng của họ sẽ vẫn tồn tại dù người lãnh đạo không còn mang họ Castro nữa.
"Tôi không tin tư tưởng sẽ lụi tàn, không phải những thứ mà họ đã dạy cho chúng tôi, càng không phải những quan điểm của Castro", Gonzalez nói.
"Tôi muốn gắn bó với những quan điểm của Chủ tịch Fidel Castro bởi ông ấy đã làm rất nhiều cho nhân dân Cuba, tuy nhiên chúng tôi cần một sức sống mới, trên hết là cho nền kinh tế", Melissa Mederos, một giáo viên 21 tuổi nói, "Ông Diaz-Canel cần tập trung vào kinh tế, bởi người dân cần một cuộc sống tốt đẹp hơn chút ít".