Ngày 23/1, một nhóm khoảng 20 đồng minh bảo thủ của Tổng thống Mỹ Donald Trump đến Nhà Trắng kêu gọi ông tiếp tục giữ lập trường về bức tường biên giới với khoản ngân sách dự kiến 5,7 tỷ USD, dù điều này có nghĩa là tình trạng chính phủ đóng cửa có thể tiếp tục kéo dài.
Theo Washington Post, phe cánh hữu của tổng thống quan tâm đến ngăn chặn “sự ân xá” dành cho những người nhập cư trẻ bất hợp pháp (Dreamer) trong thỏa thuận với đảng Dân chủ, hơn là việc mở cửa lại chính phủ.
Ông Trump đã đề xuất gia hạn 3 năm bảo vệ cho nhóm đối tượng này để đổi lấy ngân sách cho bức tường biên giới. Dù vậy, trong diễn biến mới nhất, cuộc bỏ phiếu song song hai dự luật để mở cửa trở lại chính phủ Mỹ ngày 24/1 đã thất bại, khi cả dự luật được Tổng thống Trump ủng hộ (có ngân sách cho bức tường) và dự luật được đảng Dân chủ đề xuất (không có bức tường) đều không đạt được đủ số phiếu yêu cầu tại Thượng viện.
Các nhà lập pháp Mỹ đang tính đến phương án ngắn hạn để mở cửa chính phủ tạm thời trong 3 tuần, trong khi các cuộc đối thoại được tiếp tục. Dù vậy, Nhà Trắng cảnh báo nếu không có “khoản đặt cọc” nào cho bức tường biên giới thì phương án ngắn hạn này sẽ không có hiệu quả.
Tổng thống Mỹ Donald Trump đề xuất ngân sách liên bang cấp 5,7 tỷ USD cho bức tường dọc biên giới phía Nam giữa Mỹ và Mexico.
Theo ông đây là điều cần thiết để bảo đảm an ninh cho người Mỹ, nhưng các thành viên đảng Dân chủ cho rằng phương án này không hiệu quả. Tranh luận giằng co giữa hai bên khiến chính phủ Mỹ đóng cửa một phần trong thời gian dài kỷ lục, ảnh hưởng đến khoảng 800.000 nhân viên liên bang khi họ bị chậm hoặc không được trả lương.
'Donald Trump hứa là làm'
"Đã hứa là làm" (Promises made, promises kept) là khẩu hiệu chiến dịch tranh cử của ông Trump cho năm 2020 và nó nói lên mọi thứ về Tổng thống, trong đó bao gồm sự hiếu chiến của ông với bức tường biên giới, theo ABC News.
Bức tường biên giới phía Nam là một trong những lời hứa cốt lõi của ông Trump trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2016. Với phong cách quản lý hỗn loạn, Tổng thống Trump đã phần nào "xoay sở" để thực hiện được một số điều ông nói, dù tích cực hay tiêu cực.
Cải cách thuế, tăng cường sản xuất dầu khí, xóa bỏ các quy định, bổ nhiệm các thẩm phán bảo thủ lên Tòa án tối cao, thúc đẩy quân đội và khiến các nước khác phải trả nhiều tiền hơn cho quốc phòng, rút khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương TPP và đàm phán lại NAFTA, chuyển đại sứ quán Mỹ đến Jerusalem - những việc này đều đã và đang được thực hiện. Nhưng bức tường - biểu tượng cho vấn đề nhập cư - cũng là một trong những vấn đề được quan tâm nhất ở nước Mỹ - lại đang gặp trở ngại trong thời điểm ông Trump đánh dấu 2 năm nhậm chức.
Theo một khảo sát Gallup được thực hiện trước cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2018, 78% người Mỹ được khảo sát chọn nhập cư là vấn đề quan trọng nhất ảnh hưởng đến lá phiếu của họ. Vấn đề này cũng được xem trọng ngang kinh tế, việc làm và chỉ đứng sau một vấn đề duy nhất là chăm sóc y tế.
Thượng nghị sỹ Lindsey Graham ngày 2/1 cảnh báo ông Trump rằng từ bỏ bức tường biên giới có thể “kết thúc nhiệm kỳ tổng thống của ông”.
"Nếu từ bỏ bây giờ, điều đó sẽ đặt dấu chấm hết cho năm 2019 về hiệu quả làm tổng thống của ông ấy. Đó thậm chí có thể kết thúc nhiệm kỳ tổng thống của ông ấy. Donald Trump đã hứa với người dân Mỹ. Ông ấy sẽ bảo vệ biên giới của chúng tôi." Graham cũng cho biết ông hy vọng rằng các nhà lập pháp khác coi tranh chấp trên bức tường biên giới là "một cuộc chiến đáng để có." "Sẽ là sự kết thúc của chúng ta nếu nhượng bộ về vấn đề này với tư cách là đảng Cộng hòa", Graham nói.
Video: Tổng thống Trump tranh cãi gay gắt với lãnh đạo đảng Dân chủ
Tổng thống Trump tranh cãi gay gắt với lãnh đạo đảng Dân chủ
'"Thỏa hiệp là yếu đuối"
Ngày càng nhiều người Mỹ tin rằng Tổng thống Trump nên nhượng bộ để kết thúc tình trạng chính phủ đóng cửa một phần, thay vì các thành viên đảng Dân chủ. Theo một khảo sát mới được thực hiện, 52% người Mỹ tham gia nói họ đồng ý đảng Dân chủ nên chấp nhận bức tường để mở cửa lại chính phủ, trong khi đó 66% nghĩ ông Trump nên để chính phủ hoạt động mà không có bức tường.
Khảo sát cũng cho thấy chỉ 28% tin rằng bức tường biên giới đáng để chính phủ đóng cửa, trong khi 71% cho rằng không đáng.
Tuy nhiên theo ABC News, ông Trump đã mắc một "lỗi chiến lược" ngay từ đầu trong quá trình khi tranh cãi với các thành viên đảng Dân chủ "Chuck và Nancy" trước ống kính máy quay giữa tháng 12/2018. Ông thể hiện sự mất bình tĩnh, khiến khoảng trống thương lượng ngày càng hẹp lại.
"Bất cứ ai thỏa hiệp bây giờ sẽ thể hiện sự yếu đuối", đó là lý do tại sao tình trạng chính phủ Mỹ đóng cửa đã kéo dài hơn 30 ngày và vẫn tiếp tục kéo dài, theo ABC News.
Thực tế, ông Trump đã có sự nhượng bộ đối với đảng Dân chủ khi nói sẽ phát biểu Thông điệp liên bang trong tương lai gần khi chính phủ mở cửa trở lại. Trước đó Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi đã rút lời mời ông Trump đến Hạ viện và ông đã định chọn một địa điểm khác để thực hiện bài phát biểu quan trọng.
Những người ủng hộ ông Trump không ủng hộ mọi thứ về ông. Một số không thích cách ông viết trên mạng xã hội, ngôn ngữ của ông đối với phụ nữ hay các phát ngôn gây hấn thường xuyên của ông. Nhưng họ đã chấp nhận ông vì khả năng hoàn thành công việc, vì "Nghệ thuật đàm phán" và "Đã hứa là làm".
Vì vậy, dù bằng cách này hay cách khác, Tổng thống Trump sẽ không dễ dàng gì từ bỏ cho đến khi có được bức tường của mình.