Tác giả “Mỗi ngày 15 phút yêu con”: Thay vì ép buộc con theo ý mình, hãy gieo cho con những thói quen!

Phạm Thị Hoài Anh

Tác giả các cuốn sách:

• Mỗi ngày 15 phút yêu con (2016)

• Trái tim của mẹ (2015)

• Bàn tay của bố (2017)

Trong cuốn "Kindergartens Is Too Late" (Chờ đến mẫu giáo thì đã muộn), tác giả Nhật Bản Ibuka Magaru khẳng định: "Thứ duy nhất cha mẹ cần làm là hãy dành nhiều thời gian hơn để yêu thương con"!

Hai tiếng "thời gian" tưởng chừng đơn giản nhưng lại không hề dễ dàng với nhiều ông bố bà mẹ thời hiện đại. Theo một thống kê điều tra toàn quốc về các gia đình tại Việt Nam của UNICEF, có tới 20% phụ huynh và tới 7% bà mẹ không dành một chút thời gian nào cho việc chăm sóc con cái vì còn phải lo kiếm sống.

Vậy làm thế nào để chăm lo và dành thời gian cho con, từ đó xây dựng cho bé những thói quen sống tốt? Những câu chuyện nhỏ "gói tròn" yêu thương của tác giả Phạm Thị Hoài Anh dưới đây sẽ cho bố mẹ câu trả lời!

Người ta thường nói bố mẹ ngày nay có ít thời gian dành cho con, nhưng tôi nghĩ không hẳn là vậy. Nhiều bố mẹ đang hiểu lầm về khái niệm thời gian chất lượng cho con. Nếu mỗi ngày bố mẹ dành ra tới 3, 4 tiếng bên con mỗi ngày nhưng khoảng thời gian đó không chất lượng thì cũng không mang đến kết quả gì cả.

Trong cuốn sách "Mỗi ngày 15 phút yêu con" của mình, tôi có một bài trắc nghiệm nhỏ mang tên: "Dấu hiệu cho thấy bạn đang bỏ lỡ tuổi thơ của con". Tôi tin là nếu thử trắc nghiệm, bố mẹ nào cũng sẽ giật mình vì thấy bản thân có hầu hết các dấu hiệu trong danh sách đó.

Ví dụ, buổi sáng ngủ dậy việc đầu tiên chúng ta làm là kiểm tra điện thoại thay vì ôm con. Khi đưa các con đi chơi chúng ta cũng thích chụp ảnh con rồi đăng Facebook, đếm "like" hơn là lăn lê bò toài với chúng. Chúng ta cũng sẵn sàng bỏ dở cuộc trò chuyện với con để nghe điện thoại…

Trong khi đó, thời gian dành cho con không quan trọng ở số lượng mà ở chất lượng. Nếu tập trung và ưu tiên cho điều gì, chúng ta sẽ tự tìm được và thu xếp được thời gian chất lượng cho điều đó. Tôi biết, mỗi người đều có rất nhiều điều quan trọng phải dành thời gian để chăm sóc: công việc, sự nghiệp, con cái, gia đình, bạn bè và chính bản thân mình… Nhưng ai cũng vậy chỉ có 24 giờ mỗi ngày mà thôi.

Ở mỗi một thời điểm, tôi luôn xếp thứ tự ưu tiên cho những điều quan trọng đó để phân bổ quỹ thời gian sao cho phù hợp. Như gia đình tôi, trong giai đoạn các con từ 0-6 tuổi, ưu tiên số 1 của hai vợ chồng luôn là việc nuôi dưỡng và giáo dục các con, các việc khác tạm thời chậm lại. Vì thế, mặc dù chồng tôi thường xuyên đi dạy học vào buổi tối, cả nhà vẫn có rất nhiều thời gian để sum họp cùng nhau, ví dụ như quây quần ăn sáng, ăn trưa, hay những ngày cuối tuần chẳng hạn.

Tôi nghĩ, nếu mỗi ngày chỉ cần dành ra nhiều những "15 phút" khác nhau, quãng thời gian đó bạn dành trọn vẹn sự chú tâm và trái tim cho con, ngắt kết nối với các thiết bị điện tử, nhìn vào mắt con trò chuyện, cùng chơi với con những trò chơi mà chúng thích thì đó thực sự là một món quà ý nghĩa giúp nuôi dưỡng và vun đắp mối quan hệ gắn bó giữa cha mẹ và con cái.

Từ trải nghiệm của cá nhân tôi khi thực hiện nguyên tắc "mỗi ngày 15 phút yêu con", tôi thấy mình thấu hiểu con hơn, bình tĩnh và bình tâm hơn để kiên nhẫn với những cơn khủng hoảng của con, bản thân mình cũng thấy nhẹ nhõm và hạnh phúc hơn. Thời gian chất lượng bên con giúp cả gia đình không chỉ khỏe mạnh hơn về thể chất mà cả tinh thần, các bạn nhỏ dường như rất ít khi mè nheo, quấy khóc khi bé và vô cùng độc lập, vui vẻ khi lớn hơn!

Trong một ngày, sẽ có nhiều "15 phút" khác nhau tùy vào thói quen sinh hoạt của mỗi gia đình. 15 phút là tối thiểu, nếu có thể làm nhiều hơn thì càng tốt, tuy nhiên, tôi nghĩ, thực hiện đủ "15 phút" và duy trì bền bỉ hàng ngày là quá tuyệt vời rồi. Đó có thể là 15 phút ngay sau khi thức dậy buổi sáng, khi tôi mát-xa, ôm ấp, đọc sách cho con, cũng có thể là 15 phút vận động buổi sáng cùng âm nhạc khi cả nhà lắc lư, nhảy múa vui vẻ bên nhau… Đặc biệt, tôi cũng chú trọng 15 phút bữa sáng sum vầy ý nghĩa khi tôi có thể trò chuyện cùng con, cùng chuẩn bị bữa ăn và cung cấp cho con năng lượng cho cả ngày dài đồng thời tạo cơ hội để bé khám phá niềm vui bất tận trong ăn uống!

15 phút bữa sáng cùng con thực sự có ý nghĩa đối với gia đình tôi. Bữa sáng là bữa ăn sum vầy vì chồng tôi thường đi dạy học vào buổi tối, chính vì vậy, tôi thường dành nhiều thời gian chăm chút bữa sáng hơn. Theo tôi, bữa sáng lành mạnh chính là thói quen tốt đầu tiên mà bố mẹ nên trao cho con. Nghe có vẻ hơi ngược nhưng đúng là như vậy, không phải em bé nào hay kể cả người lớn cũng ý thức được tầm quan trọng của bữa ăn sáng và biết ăn sáng đúng cách để cung cấp đủ năng lượng cho một ngày mới.

Cá nhân tôi thích trò chuyện và cho các con cùng tham gia vào chuẩn bị bữa ăn cho cả nhà, từ việc cùng nhau lên thực đơn, đi siêu thị, rồi vào bếp rửa, gọt rau củ giúp mẹ cho đến học cách thái thực phẩm và phân biệt, nêm nếm gia vị cho các món ăn. Qua đó, các bạn nhỏ có thể khám phá và tự học hỏi được thêm rất nhiều điều từ cuộc sống xung quanh, hiểu được vai trò của mình trong gia đình cũng như luôn có niềm vui bất tận với việc ăn uống lành mạnh.

Tuy nhiên, tôi thấy thực tế là các con bây giờ hầu như đều ăn bữa sáng trong tình trạng sấp ngửa, vội vàng. Nhiều bạn nhỏ bây giờ mặc định bữa sáng là ở trường hoặc… ở đường. Các hàng ăn sáng ở bên ngoài thực sự rất tiện, lại đa dạng các món ăn nên nhiều bố mẹ sẽ lựa chọn cho con ăn sáng trên đường đi học hoặc đăng ký ăn sáng luôn cho con ở trường. Tôi từng gặp rất nhiều bạn nhỏ ăn trên xe buýt đến trường, thậm chí ăn lúc ngồi sau xe máy của bố mẹ. Bữa sáng của các bạn có khi chỉ là gói xôi lạc, mấy chiếc bánh mỳ que hay cái bánh bao…

Nguyên nhân đầu tiên, tôi nghĩ cũng xuất phát từ việc "thiếu thời gian" và luôn bận rộn của hầu hết cha mẹ nên họ sẽ dựa vào một phương án tiện lợi và tiết kiệm thời gian nhất. Ngoài ra, lên thực đơn bữa sáng lành mạnh ở nhà cho cả gia đình cũng là một việc khá đau đầu và mất thời gian nên dễ khiến cho chúng ta ngại.

Để nói về tầm quan trọng của bữa sáng, tôi nhớ tới một trong những tài liệu tôi đã đọc và rất tâm đắc là cuốn "Sổ tay giáo dục gia đình Nhật Bản", được Bộ Giáo dục, Văn hóa, Thể thao, Khoa học và Công nghệ Nhật Bản biên soạn, phát miễn phí tới hàng triệu cha mẹ Nhật nhiều năm qua.

Trong cuốn cẩm nang mà cha mẹ Nhật gối đầu giường này, có một thông điệp ý nghĩa: Một trong những yếu tố giúp cha mẹ Nhật nuôi dạy con trở thành những đứa trẻ khỏe mạnh nhất thế giới, được cha mẹ trên khắp thế giới ngưỡng mộ và học hỏi chính là việc tạo ra một "nhịp điệu cuộc sống lành mạnh" cho con ngay từ khi còn rất nhỏ. Nhịp điệu cuộc sống đó được tạo nên bởi 3 yếu tố: Ngủ sớm - Dậy sớm - Ăn sáng. Tôi nghĩ, điều này cũng là một bí kíp quan trọng giúp chúng ta nuôi dạy con cái khỏe mạnh, vui vẻ và tự lập từ khi còn nhỏ.

Tôi cũng áp dụng 5 thói quen về ăn uống và lối sống lành mạnh trong chương trình Nestlé for Healthier Kids, và thấy có rất nhiều điểm tương đồng với những lời khuyên trong một cuốn sách yêu thích: "Nuôi con khỏe" của tác giả Naomi Moriyama và William Doyle. Đó là những điều giản dị nhưng vô cùng ý nghĩa:  

Để chuẩn bị được một bữa sáng hiệu quả, theo tôi đầu tiên là phải ưu tiên nó đã. Trong bữa ăn, cả nhà sẽ cùng nói chuyện và chia sẻ những điều vui vẻ tích cực, ví dụ, tôi hay hỏi con hôm nay sẽ làm gì cùng nhau, sẽ gặp ai thú vị, sẽ đọc cuốn sách gì…? Những chia sẻ ấm áp đó giúp cả nhà khởi đầu một ngày mới vô cùng nhẹ nhàng và vui vẻ hơn nhiều so với việc xem TV, smartphone…

Có một điều tôi đặc biệt tránh mắc phải, đó là quen miệng giục giã con phải "nhanh lên", "khẩn trương lên"… Tôi cố gắng rèn con đi ngủ đúng giờ, ngủ dậy đúng giờ để làm mọi việc một cách chủ động, vui vẻ, khẩn trương, điều đó cũng giúp cho 15 phút bữa sáng của cả nhà luôn vui vẻ và thuận lợi.

Bí quyết của tôi là chuẩn bị trước, từ thực đơn, đến sơ chế nguyên liệu, cả quá trình đó đều có sự tham gia của cả nhà. Vì bữa sáng là bữa ăn quan trọng của gia đình nên tôi ưu tiên chọn những thực phẩm tươi ngon như các loại rau, củ, quả để làm các món súp mềm, các loại bánh mì nguyên cám giàu dinh dưỡng, và các món "tủ" của chồng và con như bún, phở và cháo. Tôi cố gắng cân bằng các nhóm dinh dưỡng và đặc biệt là đa dạng các nguồn và loại thực phẩm để con không kén chọn và dễ thích nghi. Có những hôm đặc biệt, các bạn nhà mình thích được "phục vụ bữa sáng trên giường" thì mình sẽ làm nhanh gọn với sữa và ngũ cốc cho con.

Khi ăn đủ lượng theo khẩu phần, bé sẽ hấp thu đủ năng lượng cho cả một ngày dài hoạt động. Tôi không bao giờ ép con ăn quá nhiều vì tôi cho rằng, như vậy sẽ gây áp lực ở trẻ, khiến con không khám phá được niềm vui trong ăn uống!

Thay vì nước có gas, nhiều đường có hại cho sức khỏe, tôi khuyến khích con uống nước tinh khiết hoặc các loại nước quả, sữa nước giàu vitamin và dưỡng chất.

Không chỉ 15 phút bật nhạc và lắc lư cùng con vào buổi sáng như đã chia sẻ phía trên, tôi tin các hoạt động thể chất sẽ giúp con luôn vui vẻ, tràn đầy năng lượng nên luôn khuyến khích bạn nhỏ nhà mình tham gia mọi hoạt động con thích như chạy bộ, bơi lội, đạp xe… xuyên suốt cả ngày dài!  

---

Bữa ăn sum vầy buổi sáng thực sự hiệu quả với Nim và Nit nhà tôi, với thật nhiều khoảnh khắc, kỷ niệm đáng nhớ đối với từng thành viên trong gia đình.

Một lần, tôi làm bữa sáng là món mì nui nấu bò băm cho con gái. Tôi chọn loại mì nui hình chữ cái. Sau khi múc mì vào bát cho con, mình "nhặt" các chữ cái ra để xếp thành chữ: "Mẹ yêu Nim". Khi tôi bưng bát mì ra, khỏi phải nói, cô bé thích thú thế nào, ăn một mạch hết veo cả một tô mì lớn.

Hay có một hôm, tôi luộc trứng và để bạn bé nhà mình, khi đó gần 2 tuổi ngồi bóc trứng cho mẹ, vừa bóc trứng, bạn vừa bập bẹ nói: "Nit giúp mẹ. Nit yêu mẹ". Đó là những khoảnh khắc vô cùng ngọt ngào mà tôi nghĩ, nếu không dành thời gian để chăm sóc cho các con thì sẽ không bao giờ có được!

Từ những ngày vào bếp cùng mẹ, các bạn cũng tự có "quan điểm" về ăn uống lành mạnh của mình. Ví dụ, bạn bé nhà tôi sẽ từ chối và nhắc nhở mọi người: "Ăn nhiều đường là nhảy chồm chồm không ngủ được đâu ạ!".

Hay có lần mình cùng bạn lớn khi đó hơn 3 tuổi đi du lịch, đồ ăn sáng ở khách sạn khá khó ăn nhưng bạn ấy đã rất vui vẻ lựa chọn những món dễ ăn và phù hợp nhất để ăn, vì bạn nói rằng: "Nếu không ăn sáng thì mình không có sức đi chơi cả ngày đâu mẹ ạ!".

Vậy đấy, một bữa sáng lành mạnh mang lại nhiều điều tuyệt vời hơn bạn nghĩ và tôi cho rằng, ai cũng có thể làm được nếu kiên trì dành thời gian và ưu tiên cho sức khỏe của như cảm xúc của con!  

Cùng Nestlé cho trẻ vui khỏe hơn (Nestlé for Healthier Kids) là một chương trình được tập đoàn Nestlé triển khai trên toàn cầu. Chương trình nhằm giúp cho phụ huynh, người chăm sóc trẻ và các thầy cô giáo xây dựng và phát triển 5 thói quen tốt cho trẻ trong độ tuổi từ 3 – 12, bao gồm các thói quen ăn uống và lối sống lành mạnh:

• Thói quen ăn bữa ăn gia đình thường xuyên

• Ăn thực phẩm đa dạng, giàu dinh dưỡng

• Ăn theo khẩu phần dinh dưỡng khuyến nghị (quản lý khẩu phần)

• Lựa chọn nước uống tốt cho sức khỏe thay cho các loại đồ uống có đường

• Dành thời gian vận động hằng ngày

Là một phần trong chương trình Cùng Nestlé cho trẻ vui khỏe hơn, từ tháng 10 năm 2012, Nestlé chính thức ra mắt chương trình Giáo Dục Dinh Dưỡng Học Đường tại Việt Nam. Chương trình được thực hiện bởi Công ty Nestlé Việt Nam với sự hợp tác của Viện Dinh dưỡng quốc gia – Bộ Y Tế.

Bên cạnh đó, Nestlé Việt Nam cũng đã và đang đồng hành cùng Chính phủ trong việc thực hiện Đề án 641 "Đề án tổng thể phát triển thể lực, tầm vóc người Việt giai đoạn 2011-2030" do Thủ tướng phê duyệt. Chương trình "Năng động Việt Nam" do nhãn hàng MILO thuộc công ty Nestlé Việt Nam triển khai nhằm khuyến khích lối sống năng động và thường xuyên luyện tập thể thao, nhất là với trẻ em, thông qua nhiều hoạt động khác nhau gồm các giải thể thao phong trào, và các hoạt động thể thao ngoại khóa khác trên toàn quốc. Tìm hiểu thêm về các hoạt động và chương trình tại đây:

http://dinhduonghocduong.net/vi/goc-hoat-dong.nl306.html https://www.nestlemilo.com.vn/nang-dong-viet-nam