Bạn sử dụng phương pháp nào? Nếu còn băn khoăn chưa lựa chọn được biện pháp nào phù hợp để tránh thai, bạn nên tự trả lời những câu hỏi sau: Bạn có cần phòng tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục? Bạn muốn tiện lợi và chi phí phòng tránh như thế nào? Bạn muốn hiệu quả gì? Chỉ có duy nhất cách tránh thai được 100% là kiêng không quan hệ tình dục. Tuy nhiên, bạn có thể cân nhắc những cách tránh thai sau và nhớ tham vấn ý kiến bác sĩ của bạn.
Tự phòng tránh: hay còn gọi là kế hoạch hóa gia đình tự nhiên, được hiểu là tránh quan hệ tình dục vào thời điểm người phụ nữ có khả năng thụ thai cao nhất. Cách đáng tin cậy nhất để thực hiện theo cách này là quan sát sự thay đổi dịch nhầy ở cổ tử cung và nhiệt độ cơ thể. Để thực hiện theo cách này chính xác, tốt nhất bạn nên được hướng dẫn bởi một chuyên gia chăm sóc sức khỏe.
- Ưu điểm: Không sử dụng thuốc hay thiết bị, không tốn kém
- Nhược điểm: Hạn chế việc quan hệ tình dục tự nhiên, tỉ lệ mang thai là 25%.
Chất diệt tinh trùng: Chất diệt tinh trùng chứa hóa chất có thể tiêu diệt tinh trùng. Sản phẩm diệt tinh trùng có dạng bọt, đông đặc, kem hoặc tấm film được đặt bên trong âm đạo trước khi quan hệ tình dục. Một số loại phải được đặt trước 30 phút. Việc sử dụng thường xuyên có thể gây kích ứng mô, tăng nguy cơ nhiễm trùng và các bệnh lây qua đường tình dục.
Chất diệt tinh trùng cũng là một phương pháp được dùng thường xuyên nhất cùng với các phương pháp ngừa thai khác.
- Ưu điểm: Dễ sử dụng, giá thành rẻ (khoảng 15.000 - 20.000 VNĐ cho một lần sử dụng)
- Nhược điểm: Có thể làm tăng nguy cơ lây truyền bệnh qua đường tình dục, tỉ lệ có thai 29%
Bao cao su nam: Bao cao su là phương pháp tránh thai phổ biến. Nó ngăn ngừa tinh trùng xâm nhập vào cơ thể người phụ nữ, tránh thai và các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Ở các cặp đôi dùng bao cao su nam, tỉ lệ mang thai là 15% một năm.
- Ưu điểm: Được bán rộng rãi, ngăn ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục, không tốn kém (Chỉ dưới 20.000 VNĐ cho mỗi lần sử dụng).
- Nhược điểm: Chỉ có hiệu quả nếu được sử dụng đúng cách. Không tái sử dụng được.
Bao cao su nữ: Bao cao su nữ là một túi nhựa mỏng theo đường âm đạo, có thể đặt vào đến 8 giờ trước khi quan hệ. Người đặt đầu có vòng nhựa dẻo, co dãn ở cổ tử cung để định vị. Bao cao su nữ có phần ít hiệu quả hơn so với bao cao su nam.
- Ưu điểm: Được bán rộng rãi, bảo vệ chống lại các bệnh lây truyền qua đường tình dục, giúp cảm nhận thân nhiệt tốt hơn bao cao su nam.
- Nhược điểm: Có thể gây tiếng động, tỉ lệ mang thai là 21%, không thể tái sử dụng, không nên sử dụng cùng với bao cao su nam để tránh vỡ bao.
Màng ngăn: Màng ngăn là một miếng cao su hình vòm được đặt trên cổ tử cung trước khi quan hệ tình dục, màng ngăn có chất diệt tinh trùng. Hiệu quả của phương pháp này tương đương với bao cao su nam. Trung bình có 16% người dùng mang thai, bao gồm cả những người sử dụng màng ngăn không đúng cách.
- Ưu điểm: Không quá đắt (300.000 - 1.500.000 VNĐ/2 năm).
- Nhược điểm: Phải được đặt bởi bác sĩ; không bảo vệ được các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục. Không được sử dụng trong thời kỳ hành kinh vì có thể dẫn đến nguy cơ hội chứng sốc nhiễm độc.
Nắp chụp cổ tử cung: Nắp chụp cổ tử cung tương tự như màng ngăn nhưng nhỏ hơn. Dụng cụ này "trôi" vào qua cổ tử cung, ngăn sự xâm nhập của tinh trùng vào tử cung; nắp chụp có chứa chất diệt tinh trùng. Tỉ lệ mang thai đối với phương pháp này là 15% đối với phụ nữ chưa từng mang thai và 32% đối với những người đã có con.
- Ưu điểm: Có thể định vị trong vòng 48 giờ, không tốn kém.
- Nhược điểm: Nắp chụp phải được đặt bởi bác sĩ, không bảo vệ được các bệnh lây truyền qua đường tình dục, không được sử dụng trong thời gian hành kinh.
Bọt xốp tránh thai: Bọt xốp tránh thai được làm từ xốp có chứa chất diệt tinh trùng. Bọt xốp được đặt vào cổ tử cung 24 giờ trước khi quan hệ. Tránh thai bằng bọt xốp hiệu quả như nắp chụp cổ tử cung, tỉ lệ mang thai đối với phương pháp này là 16% đối với phụ nữ chưa từng mang thai và 32% đối với những người đã có con. Nhưng không giống với phương pháp màng ngăn hay nắp chụp cổ tử cung, phương pháp này không cần phải đặt bởi bác sĩ.
Thuốc tránh thai: Thuốc tránh thai là phương thức tranh thai phổ biến nhất, sử dụng hóc môn estrogen và progestin để ức chế sự rụng trứng. Khi uống thuốc theo lịch trình, hiệu quả tránh thai là rất cao. Chỉ khoảng 8% người sử dụng mang thai bao gồm cả những người uống thuốc không đúng cách hoặc quên uống thuốc. Giống như tất cả các biện pháp tránh thai sử dụng nội tiết tố, thuốc tránh thai phải được kê bởi bác sỹ.
- Ưu điểm: Kỳ kinh sẽ ổn định hơn, nhẹ hơn hoặc không có kinh nguyệt tùy thuộc vào loại thuốc sử dụng; có tác dụng giảm chuột rút.
- Nhược điểm: Chi phí tương đối đắt (khoảng dưới 100.000 VNĐ/ tháng, ở nhiều nước giá thuốc này lên tới 1.000.000 đồng/tháng); không bảo vệ được các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục. Có thể gây tác dụng phụ như: căng tức ngực, xuất hiện vết nám, cục máu đông và cao huyết áp. Một số phụ nữ không nên sử dụng thuốc tránh thai.
Miếng dán tránh thai: Những người hay quên uống thuốc tránh thai hằng ngày có thể cân nhắc việc sử dụng miếng dán tránh thai. Miếng dán tránh thai được dán trên da và thay đổi 1 lần một tuần trong 3 tuần (tuần thứ 4 không cần dán). Miếng dán tránh thai cùng loại kích thích nội tiết tố với thuốc tránh thai và có cũng có cùng hiệu quả như nhau.
- Ưu điểm: Kỳ kinh ổn định hơn, nhẹ hơn và ít bị chuột rút, không cần phải nhớ uống thuốc hàng ngày.
- Nhược điểm: Chi phí đắt (khoảng 150.000 VNĐ/tháng), có thể gây kích ứng da hoặc tác dụng phụ như thuốc tránh thai khác. Không bảo vệ được các bệnh lây nhiễm qua đường tình tình dục.
Vòng tử cung: là một chiếc vòng nhựa được gắn vào bên trong âm đạo. Vòng giải phóng các hormone giống như thuốc tránh thai và miếng dán tránh thai và cũng cùng hiệu quả như thế. Nhưng vòng tử cung được thay thế mỗi tháng một lần.
- Ưu điểm: Kỳ kinh nhẹ nhàng và ổn định hơn, chỉ thay mỗi tháng một lần
Nhược điểm: Chi phí đắt (khoảng 600.000 - 1.000.000 VNĐ/tháng), có thể gây kích ứng âm đạo hoặc tác dụng phụ khác tương tự thuốc tránh thai và miếng dán tránh thai. Không bảo vệ được các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục.
Tiêm thuốc tránh thai: Tiêm thuốc tránh thai, được biết như Depo Provera - một loại thuốc tiêm hormone tránh thai trong 3 tháng. Đối với các cặp vợ chồng, phương pháp này hiệu quả hơn hẳn so với thuốc tránh thai, chỉ có 3% người sử dụng mang thai mỗi năm.
- Ưu điểm: Chỉ tiêm 4 lần mỗi năm, hiệu quả cao.
- Nhược điểm: Chi phí đắt (khoảng gần 5.000.000 VNĐ mỗi năm), có thể gây nám và tác dụng phụ khác. Không bảo vệ được các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục.
Que cấy ngừa thai: (Implanon) là dụng cụ có kích thước giống que diêm, được đặt dưới da phần cánh tay trên. Nó giải phóng hormone giống như hình thức tiêm thuốc tránh thai, nhưng phương pháp cấy ngừa thai có hiệu quả tránh thai trong 3 năm. Tỉ lệ mang thai thấp hơn 1%.
- Ưu điểm: Kéo dài trong 3 năm, hiệu quả cao
- Nhược điểm: Đắt tiền (ở Việt Nam khoảng 2 - 3 triệu VNĐ, nước ngoài khoảng 8 - 16 triệu VNĐ, gồm cả kiểm tra, cấy ghép,..); có thể gây ra tác dụng phụ, bao gồm chảy máu bất thường. Không bảo vệ được các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục.
Dụng cụ tránh thai chữ T: IUD là viết tắt của Intrauterine device - dụng cụ tránh thai đặt tử cung, là một miếng nhựa có hình chữ T được đặt bên trong tử cung. IUD loại bằng đồng được sử dụng trong vòng 12 năm. IUD nội tiết tố được thay thế sau 5 năm. Hai loại dụng cụ tránh thai này làm tinh trùng khó thụ thai với trứng. Tỉ lệ thất bại của dụng cụ này là dưới 8/1.000 phụ nữ mang thai mỗi năm.
- Ưu điểm: Thời gian sử dụng kéo dài, bảo hành thấp.
- Nhược điểm: Kỳ kinh không ổn định hoặc bị nặng hơn. Chi phí trả trước đắt, có thể bị tuột ra và có thể gây tác dụng phụ.
Thắt ống dẫn trứng: Nếu bạn chắc chắn không muốn sinh em bé nào nữa, bạn có thể lựa chọn cách tránh thai vĩnh viễn. Phương pháp phổ biến cho phụ nữ gọi là thắt ống dẫn trứng. Bác sĩ phẫu thuật sẽ đóng các ống dẫn trứng, ngăn trứng ra khỏi buồng trứng.
- Ưu điểm: Vĩnh cửu, hiệu quả gần như 100%.
- Nhược điểm: Đòi hỏi phải phẫu thuật, có thể không phục hồi lại được, đắt tiền. Không bảo vệ được các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục.
Cấy ống dẫn trứng: Một phương thức mới có thể chặn các ống dẫn trứng mà không cần phẫu thuật: dùng miếng cấy ghép kim loại hoặc silicon nhỏ đặt vào bên vòi trứng. Mô sẹo sẽ phát triển xung quanh miếng cấy ghép và chặn các vòi trứng. Chụp X-quang để xác nhận các vòi đã được chặn, không cần các hình thức tránh thai khác.
- Ưu điểm: Vĩnh viễn, không phẫu thuật, hiệu quả gần như 100%.
- Nhược điểm: Mất một vài tháng để có hiệu lực. Có thể làm tăng nguy cơ viêm vùng châu, không thể đảo ngược, chi phí đắt.
Thắt ống dẫn tinh: Bên canh bao cao su, thắt ống dẫn tinh là một lựa chọn tránh thai đối với nam. Biện pháp này không liên quan đến việc phẫu thuật đóng các ống dẫn tinh - là ống mang tinh trùng từ tinh hoàn, thông qua hệ thống sinh sản. Phương pháp này ngăn việc giải phóng tinh trùng nhưng không can thiệp vào việc xuất tinh.
- Ưu điểm: Vinh viễn, chi phí rẻ hơn so với việc thắt ống dẫn trứng, hiệu quả gần như 100%.
- Nhược điểm: Phải phẫu thuật, không có hiệu quả ngay lập tức, không thể đảo ngược.
Tránh thai khẩn cấp: Tránh thai khẩn cấp thực hiện sau khi quan hệ tình dục giúp cho phòng tránh việc mang thai. Đây là lựa chọn nếu không kiểm soát được việc tránh thai hoặc nghi ngờ phương pháp tránh thai thông thường bị thất bại. Thuốc tránh thai khẩn cấp chứa liều cao hormone. Ở nhiều nước, thuốc tránh thai khẩn cấp là loại thuốc kê đơn đối với nữ hơn 17 tuổi trở lên. Loại thuốc này phải được sử dụng trong vòng 72 giờ kể từ thời điểm quan hệ tình dục.
Tránh thai đối với phụ nữ lớn tuổi: Tuổi tác và lối sống là một yếu tố quan trọng trong lựa chọn hình thức tránh thai. Nếu bạn quá 35 tuổi và hút thuốc lá hay béo phì, không nên dùng phối hợp thuốc tránh thai, miếng dán và vòng tránh thai. Tốt nhất bạn nên tham khảo ý kiến bác sỹ để có lựa chọn hợp lý nhất. Nếu bạn đang ở độ tuổi mãn kinh, tiêm thuốc tránh thai có thể một số lợi ích như giảm một số triệu chứng của tiền mãn kinh.
Phóng tinh ngoài âm đạo: Theo điều tra, gần 6/10 phụ nữ Mỹ cho biết, bạn đời của họ sử dụng phương pháp xuất tinh ngoài âm đạo, đây là phương pháp lâu đời, người đàn ông sẽ rút dương vật của mình khỏi âm đạo trước khi xuất tinh. Tỉ lệ khoảng 4% người mang thai mỗi năm. Với các cặp đôi sử dụng thường xuyên hình thức này, tỉ lệ mang thai là 18%.
Theo biểu đồ trên, khi không sử dụng bất kỳ biện pháp tránh thai nào, có 85% các cặp vợ chồng sinh hoạt tình dục có thai trong vòng 1 năm. Ngay cả lựa chọn cách tránh thai ít hiệu quả nhất cũng làm giảm được con số đáng kể (18%).
Mặc dù các phương pháp như dùng bao cao su hay màng ngăn có hiệu quả tốt với một số người, nhưng an toàn nhất vẫn là các biện pháp tránh thai nội tiết tố. Hai phương pháp hiệu quả nữa là đặt vòng tránh thai và cấy ghép hormone. Tất nhiên, phương pháp tránh thai duy nhất hiệu quả 100% là "kiêng" quan hệ.
