Những thị trấn nhỏ lãng mạn, khung cảnh thơ mộng và đồ ăn tuyệt vời. Những ngôi nhà ở thị trấn Mussomeli, Sicily được bán với giá chỉ bằng một ly cà phê 1 euro (khoảng 26.000 VNĐ). Hơn 20 thị trấn ở Ý đang được niêm yết với giá bán tương tự. Tuy nhiên, người dân Italy dường như lại thờ ơ trước món hời này. Tại sao?
Dự án ‘Mua nhà với giá một ly cà phê’
Phó Thị trưởng của Mussomeli, ông Toti Nigrelli cho biết: "Dự án nhà 1 euro được bắt đầu từ năm 2017. Tại thời điểm đó, dự án này đã rất thành công. Chúng tôi đã bán hơn 170 căn nhà cho người nước ngoài".
Dự án được sáng lập từ năm 2007 bởi nhà phê bình nghệ thuật Vittorio Sgarbi, một chính trị gia nổi tiếng nóng tính với những ý tưởng ‘điên rồ’. Dự án nhằm phục hồi thị trấn bị ảnh hưởng sau trận động đất năm 1968 và để đảo ngược sự suy giảm nhân khẩu học ở khu vực nông thôn. Trong 15 năm qua, có khoảng 2 triệu người đã rời khỏi khu vực.
Từ những vấn đề trên, chính quyền địa phương nỗ lực để cải thiện dự án nhà ở. Khoảng 30-40 năm trước, dân số ở Mussomeli là hơn 20.000 người.
Hiện tại, một nửa số dân đã rời đi. Một vài cư dân đã chuyển ra nước ngoài hoặc đến phía bắc để làm việc. Vì thế những căn nhà đã bị bỏ lại. Họ hàng của những người này đã quyết định cho không ngôi nhà còn hơn là chi tiền thuế tài sản.
Ban đầu, mục tiêu của dự án là dành cho người nước ngoài, bởi vì người Italy không có hứng thú với việc mua một căn nhà ở Mussomeli. Chính quyền ngay lập tức nhận ra nhiều người nước ngoài vẫn nuôi một giấc mơ được sinh sống ở Italy, họ muốn đến sống ở Mussomeli.
Giá thực sự của những ngôi nhà 1 euro
Người mua nhà ở đây bị ấn tượng bởi quang cảnh tuyệt đẹp. Con người ở Sicily rất thân thiện, tốt bụng và tràn đầy đam mê. Mặt trời, biển, đồ ăn và rượu ngon, một cuộc sống rất thanh bình.
Tuy nhiên, sau khi mua với giá 1 euro, ngôi nhà còn tiêu tốn thêm một khoản lớn để tu sửa lại. Chi phí đã tăng vọt, từ nguyên vật liệu đến dịch vụ.
Nước rò rỉ từ mái nhà, các vết nứt ở góc tường, nếu những căn nhà này không xuất hiện trên thị trường nhà 1 euro thì nó cũng chỉ là những ngôi nhà sớm muộn sẽ sụp đổ ở Mussomeli.
Người nước ngoài mua nhà ở Ý cần bỏ ra khoảng 4.700 USD cho các khoản chi phí dịch vụ khác nhau. Ngoài ra, người mua còn cần bỏ thêm 470 USD cho VAT và các giấy tờ nhà cần thiết.
Một vài ngôi nhà thì đã quá sập sệ, người mua bắt buộc phải sửa chữa tại trong vòng 3 năm theo quy định. Chi phí dao động từ 20.000 – 90.000 USD. Một vài ngôi nhà sẽ cần mất nhiều thời gian công sức để sửa sang, thậm chí gần như là xây lại hoàn toàn.
Ông Danny McCubbin, người sở hữu nhà 1 euro, chia sẻ: "Lần đầu tôi được nghe về dự án nhà 1 euro thông qua câu chuyện tin tức trên internet. Việc các phương tiện truyền thông quảng cáo ‘Mua một ngôi nhà với giá một ly cà phê’ đã gây ra một sự quá khích. Bạn cần phải thực tế về việc bạn đang làm".
Một số người sở hữu căn hộ ban đầu cho rằng đây là một dự án thú vị. Nó thực sự như mơ. Tuy nhiên, họ vẫn phải bỏ ra số tiền lớn để tu sửa và mọi thứ hầu như không hoàn hảo như ý.
Người Italy có xu hướng thích mua nhà trên các thị trường thông thường để tránh việc tu sửa đắt đỏ và quy định sửa nhà trong vòng 3 năm.
Chắc chắn rằng, việc người Italy biết rõ giá trị thực của những căn nhà 1 euro đã khiến họ không đưa ra quyết định mua chúng. Bời vì cùng với số tiền bỏ ra sửa sang, họ có thể mua một căn nhà có điều kiện tốt hơn so với nhà 1 euro.
Mặc dù việc sửa sang nhà khá tốn kém, đối với một số người, đây lại là niềm vui. Họ hứng thú với việc khám phá và sáng tạo cho căn nhà của mình từ một căn nhà trống.
Những người sở hữu ngôi nhà 1 euro cần bỏ ra một khoản tiền sửa sang lớn. Ảnh: Business Insider
Các thị trấn khác cố tìm lối đi riêng
Không phải thị trấn nào cũng thành công như Mussomeli. Tại thị trấn phía bắc của Carrega Ligure, dự án nhà ở 1 euro đang gặp khó khăn. Rất khó để có thể tìm được người chủ sẵn sàng cho không căn nhà. Khó khăn thứ hai đó là xác định chủ nhân của tất cả những căn nhà bỏ hoang. Vì thế dự án nhà 1 euro ở thị trấn này đã thất bại. Họ đã không thể bán bất kỳ căn nhà nào vì những lý do trên.
Dự án nhà 1 euro cũng vấp phải một số chỉ trích. Một số người tin rằng dự án thất bại trong việc hồi sinh các thị trấn khi mà phần lớn những ngôi nhà chỉ được sử dụng trong kỳ nghỉ lễ.
Một thị trấn phía nam Teora đã đi theo một mô hình khác. Những ngôi nhà 1 euro sẽ không khiến người dân chuyến đến Teora sinh sống. Những căn nhà này sẽ chỉ thu hút những người nghỉ hưu chứ không đem đến sức sống mới cho trường học địa phương.
Và điều tồi tệ nhất là dự án này sẽ gây ra một sự phá hủy không thể đảo ngược đến giá trị của bất động sản, thay vì mục đích đưa những căn nhà trở lại thị trường.
Ở Teora, thị trấn trả tiền thuê nhà nếu một gia đình chuyển đến và phải có ít nhất một đứa trẻ đến học ở trường địa phương. Lợi ích bao gồm cả miễn thuế và miễn học phí. Mô hình này đã tạo ra kết quả tích cực.
Trong một tháng đã có 32 gia đình mới chuyển đến từ những ngôi làng lân cận và con số đang ngày càng tăng. Họ chuyển đến Teora vì được miễn thuế và tiền thuê nhà. Ngoài ra, nhiều người nước ngoài từ Brazil, Argentina và Anh cũng chuyển đến đây.
Nếu không có mô hình này, thị trấn ở Teora sẽ bị bỏ hoang. Đã có hai ngôi làng gần đó bị bỏ hoang từ những năm 50. Mục tiêu của chính quyền là đảm bảo sẽ không còn những ngôi làng chịu chung số phận như vậy.