Khi tôi nhắc đến 2 cái tên: Ưng Sĩ Sơn và James Joseph Kendall, bao nhiêu người trong chúng ta ngay lập tức biết họ là ai mà không cần hỏi google.
Ưng Sĩ Sơn là cậu học sinh lớp 11 vừa chế tạo thành công mô hình chiếc máy bay Su-37 - câu mua sẵn một số phụ kiện trị khoảng 3 triệu đồng, sau đó tự mày mò, lắp ghép và chế thêm một số chi tiết.
Còn James Joseph Kendall chính là anh chàng người Mỹ đã lội xuống mương dọn rác từng gây xôn xao một thời gian.
Cậu học trò Ưng Sĩ Sơn và chàng Tây - James Joseph Kendall
2 cái tên này gặp nhau ở 2 điểm chung: Thứ nhất, họ cùng làm ra những điều có ích cho xã hội của chúng ta.
Thứ hai: Họ đã từng ít nhiều gì bị nghi ngờ về động cơ và tính hợp pháp của hành động này.
Với Sơn, cư dân mạng hoài nghi về việc liệu cậu bé này có… đủ khả năng để chế tạo ra chiếc máy bay và vi phạm nghị định nào đó cho phép điều khiển các thiết bị bay không người lái hay không?
Còn anh chàng James thì bị đặt câu hỏi: Anh dọn rác, vậy đã xin phép chính quyền hay chưa? Mà rác có thật sự do anh dọn hay không, hay phường đã dọn sẵn, anh chỉ đến thụ hưởng thành quả?
Vì đâu mà những việc tốt thường xuyên bị đặt trong quá nhiều thước đo của lòng tin như vậy? Phải chăng vì có quá nhiều người đang cổ xúy cho những thứ lệch lạc, tạo nên những thước đo lệch lạc chăng?
Ưng Sĩ Sơn và James Joseph Kendall không phải là những từ khóa "hot". Vì họ làm… việc tốt. Vậy hãy thử tìm với từ khóa Tùng Sơn hay Bún chửi xem, hiện ra trước mắt các bạn đang là hàng trăm bài viết.
Dù ai nói ngược nói xuôi, bún chửi ngày càng đông khách.
Bà chủ quán bún chửi hồ hởi khoe: Sau khi CNN đưa tin và thêm sự cộng lực của báo chí đua nhau chỉ trích, quán của bà còn… đông hơn trước.
Tức là có hàng trăm, thậm chí hàng ngàn người tỏ ra rất nghiêm trọng hóa chuyện một học sinh lớp 11 liệu đã có giấy phép điều khiển chiếc máy bay, nhưng lại xuề xòa, vui lòng bỏ tiền nghe chửi mà chẳng cần bất kỳ lý do nào.
Câu chuyện của Tùng Sơn cũng đi theo lối mòn này: Có hàng trăm clip đang nói về Tùng Sơn, mỗi clip đều vượt trên vài nghìn lượt xem, vài nghìn lượt share.
Có nhiều người còn cất công làm clip tìm hiểu xem anh chàng này là ai, lai lịch ra sao, thậm chí tạo nên những video cắt ghép rất kỳ công để nâng cao mức độ lố bịch của Tùng Sơn.
Tôi tin sẽ có người phẩy tay cười xòa: ôi dào, chỉ là vui. Họ sẽ mang những câu thần chú kiểu: Cuộc sống đã quá nặng nề rồi, xem cái gì giải trí nhẹ đầu, đỡ phải suy nghĩ.
Từ bao giờ chúng ta tự cho phép việc bôi nhọ người khác là một trò giải trí?
Sẽ lại có người chống chế rằng: Tùng Sơn cố tình làm để bị chê bai, cười cợt. Điều này chính xác.
Chúng ta đang "tiếp tay" cho Tùng Sơn?
Nhưng nếu người Việt không có tâm lý cổ xúy cho những điều lố bịch, chúng ta đã không có Kenny Sang, Lệ Rơi và giờ đây là Tùng Sơn.
Chúng ta cười mỉa họ, chúng ta share để chứng minh rằng họ điên, còn chúng ta bình thường. Vài người còn cho rằng xã hội có trách nhiệm và nghĩa vụ phải thức tỉnh những con người này.
Nhưng sau lưng chúng ta, họ kiếm được tiền triệu nhờ trở nên lố bịch trên Youtube và liệu ai mới xứng đáng nở nụ cười mỉa mai trong hoàn cảnh này? Chính họ.
Bún chửi và Tùng Sơn, nó đánh trúng vào tâm lý lệch lạc của người Việt và nó thành công.
Cho đến khi nào chúng ta ngừng tuyên truyền, ủng hộ cho những thứ lệch chuẩn, chúng ta mới được sống trong một xã hội mà ở đó, sẽ chẳng có việc tốt nào bị nghi ngờ cả.
* Bài viết thể hiện quan điểm của người viết