Biến thể IHU vừa được phát hiện tại Pháp. Ảnh: AFP
Biến thể mới có gì đặc biệt?
Biến thể mới có tên gọi IHU, được phát hiện lần đầu tiên tại Pháp. Hiện vẫn chưa có nhiều thông tin về IHU, nhưng các quan chức của WHO đang theo dõi chặt chẽ sự lây lan của nó.
IHU hay còn gọi là B.1.640.2, là một biến thể của virus SARS-CoV-2 có chứa nhiều đột biến trong bộ gen của nó hơn virus ban đầu. Nó được phát hiện lần đầu tiên tại miền Nam nước Pháp vào tháng 10/2021. Qua phân tích gen di truyền của biến thể mới, các nhà khoa học phát hiện ra rằng nó chứa 46 đột biến mới và 37 đột biến mất đoạn so với virus SARS-CoV-2. Trong đó có việc thay thế axit amin 14 lần và 9 đột biến mất đoạn trên protein gai – bộ phận mà SARS-CoV-2 sử dụng để xâm nhập vào các tế bào của vật chủ.
Ngoài ra, IHU còn mang đột biến E484K và N501Y, giúp né tránh vaccine tốt hơn. Đột biến N501Y từng được tìm thấy ở biến thể Alpha, giúp gia tăng khả năng lây nhiễm, còn đột biến E484K cho phép virus tránh được các kháng thể của hệ thống miễn dịch của con người. Điều đó đồng nghĩa với việc virus mang đột biến E484K sẽ dễ dàng lây nhiễm cho nhiều người hơn các biến thể khác ngay cả khi họ đã được tiêm phòng.
Các tài liệu nghiên cứu về IHU cho biết, biến thể này được phát hiện ở một người đã được tiêm vaccine ngừa Covid-19 tại Pháp và thời gian gần đây từng đi tới Cameroon. Hiện có 12 ca nhiễm biến thể này gần khu vực Marseille, miền nam Pháp. Các nhà khoa học đặt giả thiết biến thể IHU có thể bắt nguồn từ châu Phi.
Vì sao IHU gây lo ngại?
Giáo sư Thomas Russo, trưởng khoa Bệnh Truyền nhiễm tại Đại học Buffalo ở New York, cho biết, mối quan tâm lớn nhất là biến thể này có một số lượng lớn đột biến và hầu hết mọi người đều lo ngại điều đó. “Việc xuất hiện nhiều đột biến đồng nghĩa với việc virus có thể gia tăng khả năng kháng miễn dịch hoặc làm suy giảm hiệu quả của vaccine. Ông Thomas Russo lưu ý rằng, biến thể Omicron – hiện đang lây lan nhanh chóng trên toàn thế giới trong một vài tuần qua cũng có một số lượng lớn đột biến.
Bên cạnh đó, cũng có lo ngại về việc IHU có thể thay đổi các đặc tính sinh học để giúp nó dễ lây lan hơn các biến thể khác.
Tuy vậy, ông Abdi Mahamud, quan chức của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho rằng, mặc dù IHU đã “nằm trong tầm ngắm của chúng tôi”, nhưng nó không gây ra quá nhiều ca mắc kể từ khi được phát hiện. Một số nhà nghiên cứu cho rằng, còn quá sớm để suy đoán về các khả năng của biến thể này khi mới chỉ có 12 trường hợp nhiễm được nghiên cứu. Phần lớn các loại vaccine đang được sử dụng trên khắp thế giới hiện nay đều nhằm vào protein gai của virus SARS-CoV-2 và các đột biến N501Y and E484K.
IHU có dễ lây nhiễm hơn Omicron?
Chuyên gia về bệnh truyền nhiễm, bác sĩ Amesh A. Adalja tại trung tâm bảo vệ sức khỏe bệnh viện Johns Hopkins nhận xét khả năng này là rất ít bởi IHU xuất hiện trước Omicron và đến giờ vẫn chưa lây lan rộng rãi.
Biến thể Omicron được phát hiện lần đầu tiên vào ngày 9/11/2021, sau biến thể IHU. Song Omicron vẫn là nguyên nhân gây ra hơn 95% số ca mắc tại Mỹ và đang tạo ra những kỷ lục mới về số ca mắc Covid-19 trên toàn cầu, dữ liệu từ rung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) cho biết.
Theo chuyên gia Thomas Russo, vẫn chưa có biến thể nào có khả năng cạnh tranh với Omicron và IHU dường như đang bị kìm hãm bởi có rất ít trường hợp nhiễm. Trong khi các chuyên gia đang nỗ lực làm việc để đánh giá liệu IHU có khả năng trở thành một “biến thể đáng lo ngại hay không”, thì một số nhà dịch tễ học cho rằng, việc IHU được phát hiện không có nghĩa là nó sẽ nguy hiểm như các chủng khác. “Điều khiến một biến thể trở nên nguy hiểm là khả năng tự nhân lên của nó do số lượng lớn các đột biến mà nó có. Vẫn còn phải xem xét IHU thuộc nhóm nào”, Eric Feigl-Ding, một thành viên tại Liên đoàn các nhà khoa học Mỹ nhận định.
Bác sỹ Adalja cho rằng, việc virus mang đột biến là điều hoàn toàn bình thường trong quá trình tiến hóa của nó và trong thời gian tới, có thể sẽ xuất hiện thêm nhiều biến chủng khác.
“Cho đến khi cả thế giới được tiêm phòng hoặc đạt được một mức độ miễn dịch nào đó, khả năng xuất hiện biến thể mới là điều hoàn toàn có thể xảy ra và chúng ta cần tiếp tục theo dõi. Hy vọng Omicron sẽ là biến thể đáng lo ngại cuối cùng mà chúng ta phải đối phó trong đại dịch này”./.