Vấn đề là gì?
Tạp chí Newsweek (Mỹ) ngày 3/12 đưa tin, Vương quốc Anh cho biết họ đã phát hiện số lượng tàu thuyền Nga gây ra mối đe dọa cho vùng biển Anh tăng 30% trong hai năm qua.
Trong khi đó, Na Uy có chung đường biên giới trên bộ dài gần 200 km với Nga, một vùng đất Na Uy nằm không xa về phía tây các căn cứ quân sự lớn của Nga tập trung quanh các thành phố Murmansk và Severomorsk ở Bắc Cực.
Theo Newsweek, các quốc gia NATO đang tăng cường phòng thủ xung quanh các cơ sở hạ tầng quan trọng dưới biển, chẳng hạn như các đường ống và cáp ngầm trải dài dưới đáy biển, vốn dễ bị phá hoại và khó bảo vệ. Hiện tại, cáp ngầm truyền tải khoảng 98% dữ liệu của thế giới, về cơ bản là hỗ trợ nhiều hoạt động thiết yếu cho cuộc sống hàng ngày.
Những điều cần biết
Bộ Quốc phòng Anh cho biết vào ngày 3/12 rằng ít nhất 13 tàu chiến chống ngầm Type 26 sẽ được máy bay không người lái hỗ trợ ở Bắc Đại Tây Dương, bao gồm vùng biển giữa Greenland, Iceland và Vương quốc Anh (thường được gọi là GIUK Gap).
Theo Newsweek, tại vùng biển này, Nga đã triển khai tàu ngầm trang bị tên lửa hành trình tầm xa thông thường hướng tới Mỹ hoặc Đại Tây Dương.
Na Uy sẽ đóng góp tối thiểu 5 tàu và Anh sẽ đóng góp 8 tàu cho các cuộc tuần tra. Các khinh hạm Type 26 đầu tiên vẫn đang được đóng, nghĩa là hạm đội tuần tra chung giữa hai nước sẽ không bắt đầu thực hiện nhiệm vụ cho đến cuối những năm 2020 hoặc đầu những năm 2030.
Khinh hạm Type 26 lớp City HMS Glasgow đang được đóng tại Glasgow, Scotland, vào ngày 4/9/2025. Ảnh: Andy Buchanan
Newsweek đưa tin, Na Uy đã ký thỏa thuận mua một số khinh hạm của Anh trị giá hơn 13 tỷ USD hồi tháng 8. Giống như các quốc gia NATO khác, Anh và Na Uy đã cam kết tăng chi tiêu quốc phòng và đẩy nhanh việc mua sắm trang thiết bị trước sự gia tăng quân sự của Nga.
Cả hai nước đều vận hành máy bay tuần tra biển P-8 được thiết kế để phát hiện tàu chiến Nga.
Hạm đội tàu ngầm của Nga được đánh giá là mạnh mẽ, có năng lực vượt trội so với tàu chiến mặt nước. Ngoại trừ Hạm đội Biển Đen, Hải quân Nga hầu như không bị ảnh hưởng gì trong gần bốn năm xung đột với Ukraine.
Bộ Quốc phòng Anh ca ngợi thỏa thuận tuần tra này là thỏa thuận "đầu tiên thuộc loại này", còn được gọi là thỏa thuận Lunna House (Lunna House từng là trụ sở kháng chiến của Na Uy tại Scotland trong Thế chiến II). Văn bản này được ký kết tại London vào ngày 4/12 (giờ địa phương).
Hồi tháng trước, Bộ trưởng Quốc phòng Anh John Healey cáo buộc rằng tàu Yantar - một tàu thu thập thông tin tình báo của Nga - đã chiếu tia laser vào các phi công Anh đang theo dõi con tàu gần vùng biển Anh. Ông Healey cho biết Chính phủ Anh đang xem xét nghiêm túc động thái "cực kỳ nguy hiểm" này.
Tàu Yantar cũng từng được phát hiện ngoài khơi bờ biển Anh hồi tháng 1 và bị chặn lại gần nước Pháp.
Ngoài ra, Chính phủ Anh cho biết vào cuối tháng 11 rằng họ đã chặn tàu chiến Nga Stoikiy và một trong những tàu chở dầu của Moscow ngoài khơi bờ biển phía nam nước Anh.
Tàu chiến Anh HMS Duncan cũng đã theo dõi tàu khu trục mang tên Phó Đô đốc Kulakov của Nga khi con tàu này đi qua Eo biển Manche hồi tháng 10, vài ngày sau khi một tàu khu trục Anh bám theo tàu ngầm Novorossiysk và một tàu kéo của Nga đi qua tuyến đường thủy này.
Tàu chiến Stoikiy (trái) của Hải quân Nga đang di chuyển trong buổi diễn tập Diễu hành Ngày Hải quân gần bờ biển Kronshtadt, Nga, vào ngày 21/7/2019. Ảnh: Sputnik
Newsweek đưa tin, hiện nay, việc giám sát mạng lưới đường ống và cáp rộng lớn là vô cùng khó khăn, bất chấp các sáng kiến mới của NATO và việc thử nghiệm công nghệ không người lái để theo dõi các mối đe dọa đối với cơ sở hạ tầng dưới đáy biển.
Một loạt sự cố xảy ra vào cuối năm 2024, khi nhiều đường ống và cáp bị hư hại ở Biển Baltic, được cho là có liên quan đến "hạm đội bóng tối" của Nga gồm các tàu trốn tránh lệnh trừng phạt.
Bộ Quốc phòng Anh cho biết, theo thỏa thuận, lính thủy đánh bộ Anh sẽ được huấn luyện tại Na Uy để làm quen với nhiệt độ dưới 0 độ C. Hai bên sẽ tiến hành tập trận chung và Anh sẽ bắt đầu sử dụng tên lửa hành trình do Na Uy sản xuất trên các tàu chiến mặt nước của mình.
Theo Newsweek, Nga nhìn chung được coi là cường quốc thống trị ở Bắc Cực, có thể hoạt động trong điều kiện khắc nghiệt thoải mái hơn nhiều quân đội NATO.
Mọi người đang nói gì?
Trong một tuyên bố, Thủ tướng Anh Keir Starmer cho biết: "Khi ngày càng nhiều tàu Nga được phát hiện trong vùng biển của chúng ta [Anh], chúng ta phải hợp tác với các đối tác quốc tế để bảo vệ an ninh quốc gia... Thỏa thuận lịch sử với Na Uy này sẽ củng cố khả năng bảo vệ biên giới và cơ sở hạ tầng quan trọng mà quốc gia chúng ta phụ thuộc vào."