Dịch Covid-19 tác động nghiêm trọng tới đời sống kinh tế xã hội. Nhằm hỗ trợ kịp thời người lao động trước những khó khăn của dịch bệnh gây ra, Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết 42, hỗ trợ cá nhân, doanh nghiệp bị ảnh hưởng với tổng số tiền là 62.000 tỷ đồng.
Bộ trưởng Bộ LĐ-TB-XH Đào Ngọc Dung cho biết, riêng trong quý I/2020, cả nước đã có 153.000 người nộp hồ sơ hưởng chính sách thất nghiệp. Đời sống người lao động, nhất là khu vực du lịch, dịch vụ, nhà hàng, khách sạn và lực lượng lao động tự do rất khó khăn, phần đông đã phải nghỉ việc.
Bộ trưởng Bộ LĐ-TB-XH cho biết, Bộ đã tiến hành đánh giá, khảo sát, kiểm tra thực tiễn ở nhiều đơn vị, nhiều cơ sở.
Nếu tiếp tục dịch như hiện nay, tỷ lệ thất nghiệp và thiếu việc làm, mất việc trong tháng 4 và tháng 5 sẽ khoảng 2,5 triệu người, nếu kéo hài hơn, thì con số này có thể tăng lên thành 3,5-4 triệu người.
“Nếu không có những giải pháp hỗ trợ, người dân sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Gói hỗ trợ an sinh xã hội 62.000 tỉ đồng của Chính phủ đã đáp ứng được sự mong mỏi của người dân trong thời điểm khó khăn hiện nay do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19.
Người xưa có câu chén cơm cho người nghèo lúc còn khó quý hơn ngàn lần những luận bàn cao siêu và một miếng khi đói bằng một gói khi no.
Do vậy việc ban hành các chính sách để hỗ trợ người nghèo, đối tượng yếu thế, người lao động mất việc có ý nghĩa vô cùng lớn trong việc bảo đảm an sinh xã hội góp phần giữ vững ổn định xã hội vấn đề được quan tâm hàng đầu hiện nay”, Bộ trưởng Dung nói.
Cũng theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, sau khi Chính phủ phê duyệt Nghị quyết 42, ngay trong tháng 4, một số đối tượng như người có công, bảo trợ xã hội, hộ nghèo và cận nghèo sẽ được thụ hưởng chính sách.
“Còn đối tượng thụ hưởng từ chính sách bảo hiểm xã hội thì tuần này cũng sẽ được triển khai. Tôi cũng đã trao đổi với Ngân hàng Nhà nước và Ngân hàng chính sách xã hội và ngay trong tuần này khi Thủ tướng ký quyết định về tiêu chí và cách làm thì đơn vị nào, cá nhân có đầy đủ thủ tục chuyển sang Ngân hàng chính sách xã hội có thể trả lời ngay.
Như vậy, về cơ bản chính sách này sẽ được triển khai trong tháng 4 nhất là gói hỗ trợ thực hiện 1 lần và chi trọn gói. Còn những đối tượng có quan hệ lao động sẽ được triển khai thông qua hệ thống doanh nghiệp và xác nhận của hệ thống chính quyền địa phương.
Thời điểm nào có hồ sơ, thì sau 5 ngày cơ quan tiếp nhận hồ sơ phải giải quyết", Bộ trưởng Đào Ngọc Dung thông tin thêm.
Nói về xác định đối tượng lao động, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho rằng, những ngày gần đây có không ít thắc mắc của người dân gửi về Bộ yêu cầu giải đáp về đối tượng thụ hưởng gói gỗ trợ 62.000 tỷ.
Người đừng đầu Bộ LĐ-TB-XH nhận định, việc xác định hỗ trợ đối tượng lao động tự do là rất khó do khó định lượng các tiêu chí, công việc.
Song đây lại là đối tượng dễ bị ảnh hưởng nhất, tác động sâu nhất bởi đại dịch Covid-19. “Khó mấy chúng ta cũng phải làm, phải tìm cách để làm nhanh nhất”, Bộ trưởng nói.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho hay, để khắc phục những khó khăn, dự thảo Thông tư trình Thủ tướng ngày 15/4 sẽ quy định rõ những nhóm lao động tự do được hưởng trợ cấp bao gồm: những người bán hàng rong quà vặt, những người làm xe ôm, những người thu rác, bốc vác, bán vé số, những lao động trong lĩnh vực nhà hàng, dịch vụ ăn uống, chăm sóc sức khỏe....
Trên cơ sở những đối tượng này, sẽ có các thông tư hướng dẫn chi tiết để các địa phương dựa vào đó khảo sát, đánh giá, lên danh sách cụ thể.
“Trong Quyết định của Thủ tướng Chính phủ và Thông tư hướng dẫn sẽ có những hướng dẫn chi tiết như đối tượng người có công, bảo trợ xã hội sẽ do ngành LĐ-TB-XH tiến hành kê khai và trực tiếp chi trả.
Đối tượng thuộc diện nghèo và hộ nghèo do UBND cấp xã trực tiếp quản lý kê khai và chi trả. Đối tượng tạm dừng đóng BHXH sẽ do BHXH cấp huyện chi trả.
Đối với doanh nghiệp được vay ưu đãi để trả lương cho người lao động cũng có những ràng buộc nhất định để tránh trục lợi. Theo đó, doanh nghiệp chỉ được vay khi mà doanh nghiệp này đã trả 50% mức lương thì khi đó mới được vay vốn ưu đãi.
Thứ hai là, việc trả lương này không phải trả qua doanh nghiệp mà trả thẳng cho người lao động. Doanh nghiệp chỉ có trách nhiệm lập danh sách và cơ quan chức năng sau khi đã kiểm tra toàn bộ danh sách trả lương chuyển thẳng cho người lao động.
Do đó doanh nghiệp khó có thể trục lợi được", Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nói.
Bộ trưởng cũng nhấn mạnh rằng, điều cần quan tâm nhất hiện nay là phải minh bạch, công khai, kiểm tra giám sát ngay từ khâu tiến hành, rà soát, lập danh sách, khâu xét duyệt và cuối cùng là chi trả.
“Phải kiểm tra giám sát ở các cấp, rất chú trọng đến xử lý vi phạm một cách nghiêm minh, mức cao nhất và cần huy động được sức mạnh của cả hệ thống chính trị vào cuộc. Đặc biệt vai trò giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp, các đoàn thể và vai trò giám sát của người dân.
Những người được thụ hưởng thì phải được công khai ở tầng tổ dân phố, cơ quan xí nghiệp cho đến cơ quan thông tin đại chúng. Nếu chúng ta làm đúng và đầy đủ các bước đó chắc chắn sẽ hạn chế tối đa việc trục lợi và vi phạm trong thực hiện chính sách", Bộ trưởng nhấn mạnh./.
