Hôm nay (9-2), TAND TP HCM mở phiên xét xử 20 bị cáo trong vụ sai phạm đấu thầu xảy ra tại Sở Y tế Cần Thơ, gây thiệt hại cho nhà nước gần 33 tỉ đồng.
Thủ đoạn tinh vi
Trong vụ án này, Bùi Thị Lệ Phi, Cao Minh Chu (2 cựu Giám đốc Sở Y tế Cần Thơ giai đoạn từ tháng 5-2011 đến 1-2020) được xác định có vai trò chủ mưu. Một người có vai trò tương tự nữa là Hoàng Thị Thúy Nga (cựu Chủ tịch Hội đồng sáng lập NSJ Group).
Hoàng Thị Thúy Nga từng là Phó Tổng Giám đốc Công ty AIC, cấp dưới của bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn (cựu Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty AIC, vừa bị tuyên án 30 năm tù trong vụ án liên quan nhiều cựu quan chức tỉnh Đồng Nai). Sau đó, người này tách ra thành lập NSJ Group và liên tục trúng các gói thầu về thiết bị y tế, giáo dục… nhiều tỉnh, thành trên cả nước.
Theo cáo trạng, từ năm 2017-2019, Sở Y tế TP Cần Thơ làm chủ đầu tư thực hiện 4 gói thầu (1 gói thầu mua sắm thiết bị y tế tại Bệnh viện Tim và 3 gói thầu mua sắm thiết bị y tế cho Bệnh viện Nhi đồng TP Cần Thơ), tổng giá trị gần 90 tỉ đồng.
Tháng 6-2017, Nga tìm gặp ông Võ Thành Thống (lúc này là Chủ tịch UBND TP Cần Thơ) xin được tạo điều kiện cho công ty của Nga cung cấp thiết bị y tế cho Bệnh viện Tim TP Cần Thơ. Nhờ ông Thống giới thiệu, Nga được Bùi Thị Lệ Phi và Cao Minh Chu đồng ý tạo điều kiện để Công ty Bình An và Công ty NSJ trúng 4 gói thầu theo giá Nga đưa ra.
Để "thông thầu", Nga chỉ đạo cấp dưới tiếp cận thông tin yêu cầu về các gói thầu, cung cấp thông số kỹ thuật và báo giá lập khống cho Công ty BTC Value ban hành chứng thư thẩm định giá theo giá chỉ định; thống nhất, điều chỉnh nội dung mời thầu với Công ty Mediconsult theo hướng có lợi cho công ty của Nga.
Để nắm chắc kết quả, Nga còn lập hồ sơ để các công ty "quân xanh" tham gia đấu thầu. Biết trước sẽ trúng thầu, Nga chỉ đạo cấp dưới mua hàng hóa gói thầu để độc quyền về hàng hóa khiến các đơn vị khác thiếu hụt hàng hóa, không đáp ứng được yêu cầu của chủ đầu tư. Cũng từ đó, Nga nâng giá hàng hóa.
“Bà trùm” Hoàng Thị Thúy Nga
Hai cựu giám đốc Sở Y tế TP Cần ThơẢnh: Công an cung cấp
Chối tội
Cáo trạng cáo buộc Bùi Thị Lệ Phi và Cao Minh Chu có hành vi lợi dụng chức vụ quyền hạn can thiệp trái pháp luật vào hoạt động đấu thầu, tạo mọi điều kiện để Công ty NSJ và Công ty Bình An được trúng thầu với giá mà Nga đưa ra.
Trong 4 gói thầu công ty của Nga đã trúng, Hội đồng Định giá tài sản trong tố tụng hình sự có kết luận hệ thống DSA hai bình diện mua sắm cho Bệnh viện Tim chỉ có giá hơn 28,5 tỉ đồng, trong khi Nga bán cho Sở Y tế TP Cần Thơ giá 38 tỉ đồng. Về thiệt hại của 3 gói thầu còn lại, cơ quan chức năng xác định hành vi can thiệp của Phi, Chu và đồng phạm tại Sở Y tế TP Cần Thơ đã gây thiệt hại hơn 24,26 tỉ đồng.
Sau những lần thông thầu, Nga đã "lại quả" 3,2 tỉ đồng cho Phi và 200 triệu đồng cho Chu. Trong đó, với Phi, tháng 11-2018, Nga đến Sở Y tế TP Cần Thơ gặp chúc Tết và đưa cho Phi 100 triệu đồng. Lần chúc Tết tiếp theo vào năm 2020, Nga tiếp tục đưa cho cấp dưới của Phi 100 triệu đồng. Giữa hai lần ấy, khi các công ty của Nga trúng thầu, tháng 12-2019, Nga rút 10 cọc tiền trị giá 3 tỉ đồng mang đến nhà Phi để "lại quả".
Theo cáo trạng, quá trình làm việc với cơ quan chức năng, Hoàng Thị Thúy Nga không thừa nhận là chủ sở hữu của Công ty Bình An, không thừa nhận thông đồng với các lãnh đạo Sở Y tế TP Cần Thơ. Với hai cựu Giám đốc Sở Y tế TP Cần Thơ, họ phủ nhận những lần "lại quả".
Cáo trạng cũng thể hiện đến nay chỉ có bà Phi và một cấp dưới khai về việc Nga nhờ ông Võ Thành Thống (nguyên Chủ tịch UBND TP Cần Thơ), tác động để Phi tạo điều kiện cho công ty của Nga trúng thầu.
Trong khi đó, Nga và ông Thống đều phủ nhận. Hồ sơ vụ án cũng chưa có căn cứ xác định ông Thống có hành vi can thiệp trái pháp luật vào hoạt động đấu thầu, không có căn cứ xác định ông Thống có động cơ vụ lợi.
Muốn "bôi trơn" thanh tra?
Hồ sơ vụ án thể hiện, tháng 4-2020, khi Thanh tra TP Cần Thơ làm việc với Sở Y tế TP Cần Thơ thì ông Chu yêu cầu Nga đưa 200 triệu đồng để "làm việc" với thanh tra.
Cơ quan chức năng xác định các cá nhân thuộc Thanh tra TP Cần Thơ là thành viên thanh tra các gói thầu mua sắm thiết bị y tế tại Sở Y tế TP Cần Thơ có thừa nhận thiếu sót trong việc thanh tra, để thất lạc tài liệu do hải quan cung cấp ảnh hưởng đến kết quả thanh tra. Tuy nhiên, quá trình điều tra không chứng minh được những cá nhân này có động cơ vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác để làm trái công vụ, không chứng minh được những người này nhận 200 triệu đồng. Do đó, không đủ căn cứ xử lý hình sự đối với các cá nhân này.