Trong văn hóa người Việt, Rằm tháng 7 không chỉ là ngày Rằm thông thường mà nó còn là ngày Xá tội vong nhân và đồng thời là ngày lễ Vu lan báo hiếu cha mẹ.
Chính vì thế mà vào ngày này, người Việt rất coi trong việc thờ cúng để cầu cho cả gia đình bình an, xua đuổi mọi vận xui đeo bám.
Thông thường, người Việt sẽ cúng Rằm tháng 7 vào khoảng thời gian từ ngày 2 - 14/7 âm lịch.
Lý giải về vấn đề này, từng trao đổi trên báo Người đưa tin, chuyên gia phong thủy Lê Thái Bình - Chủ nhiệm Câu lạc bộ Thiền Việt (Viện Nghiên cứu tiềm năng con người) cho biết: “Qua ngày mùng 1 sang canh ngày 2 – 14/7 là ngày các vong hồn được về với dương giới theo quan niệm dân gian.
Và những vong hồn có tội thì có thể được xá tội trong những ngày này.
Diêm vương cho mở cửa Quỷ Môn Quan để những linh hồn này có thể trở về trần gian và được thọ hưởng những lễ vật ở trần gian do người dương thế cúng tế.
Đây là một quan niệm dân gian, từ trước đến giờ tục lệ người dân Việt vẫn thường cúng tế vào những ngày này”.
“Ngày 15/7 còn là ngày lễ Vu Lan báo hiếu - một ngày lễ lớn trong Phật giáo. Đây là ngày người dương thế tưởng nhớ đến những bậc sinh thành đã khuất như cha mẹ, ông bà.
Theo quan niệm dân gian, những vong hồn có con cháu dương trần cúng tế thì được về trần gian thọ hưởng vào ngày 15/7, còn những vong hồn không có người cúng tế lang thang vất vưởng thì sẽ phải trở về vào ngày 14/7.
Chính vì vậy, tùy theo gia chủ sắp xếp thời gian hợp lý cho gia đình mà chọn thời gian cúng lễ phù hợp, thông thường có thể cúng vào ngày 14/7 cúng cho cả người trong gia đình và những cô hồn vất vưởng” - Chuyên gia phong thủy Lê Thái Bình cho biết thêm.
Gợi ý mâm cỗ cúng Rằm tháng 7:
Mâm cúng Phật
Đối với những gia đình theo đạo Phật thì Rằm tháng 7 là một ngày lễ lớn. Theo giáo lý nhà Phật, lễ cúng không quan trọng ở mâm cao cỗ đầy mà cốt ở lòng thành của mỗi người.
Ngày Rằm tháng 7 cũng là ngày lễ Vu Lan, xuất phát từ tích kể đức Mục Kiền Liên xả thân cứu mẹ. Vì vậy, vào ngày lễ Vu Lan, bạn chỉ cần sắp một mâm cơm chay hoặc đơn giản hơn là mâm ngũ quả để cúng Phật rồi thụ lộc tại nhà.
Lúc làm lễ cúng nên đọc một bài kinh Vu Lan để hồi hướng công đức cho những người thân trong quá khứ được siêu sinh và cũng là một cách giúp hiểu hơn về ngày lễ này.
Cúng thần linh và gia tiên
Mâm cúng gia tiên thường là mâm cỗ mặn, kèm theo tiền vàng và cả những vật dụng dành cho người cõi âm làm bằng giấy tượng trưng như quần áo, giày dép...
Các gia đình có thể làm một mâm cơm mặn với đủ các món như xôi, gà luộc, canh, cơm, cá kho,… và đồ vàng mã theo nhu cầu sinh thời của người đã khuất.
Mâm cúng chúng sinh
Muối gạo, cháo trắng nấu loãng (12 chén nhỏ), hoa quả (5 loại 5 mầu),12 cục đường thẻ.
Quần áo chúng sinh với nhiều màu sắc (xanh lam, xanh lá mạ, vàng, hồng...). Các loại bỏng ngô, bánh, kẹo, tiền vàng (tiền thật các loại mệnh giá và tiền vàng mã)
Nước: 3 chun (hay 3 ly nhỏ ), 3 cây nhang , 2 ngọn nến nhỏ.....
Một lưu ý quan trọng của lễ cúng cô hồn: Không cúng xôi, gà, heo chỉ cúng cô hồn bằng các món ăn chay, không cúng đồ mặn vì sẽ khơi dậy tham, sân, si.
Món cháo chay loãng không thể thiếu trong lễ cúng cô hồn, bởi vì người ta tin rằng món này dành cho những linh hồn bị đày đọa phải mang một thực quản nhỏ hẹp không thể nuốt được thức ăn thông thường.
Bày lễ và cúng ngoài trời hoặc trước cửa chính ngôi nhà. Gia chủ có thể đọc các bài văn cúng hoặc khấn nôm theo tâm nguyện. Kết thúc lễ cô hồn, gạo, muối được vãi ra sân, đường, sau đó là đốt vàng mã.