Quỹ vắc xin phòng Covid-19 sẽ được quản lý công khai, minh bạch

Ông Võ Thành Hưng - Vụ trưởng Vụ Ngân sách Nhà nước (Bộ Tài chính) cho biết như vậy khi trả lời phỏng vấn báo chí liên quan đến nguyên tắc hoạt động của Quỹ vắc-xin phòng Covid-19.

PV: Thưa ông, vì sao cần thành lập Quỹ vắc-xin phòng Covid-19 vào thời điểm này và nguyên tắc hoạt động của quỹ ra sao?

Ông Võ Thành Hưng: Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã có chủ trương mua vắc-xin tiêm phòng cho nhân dân. Theo tính toán của Bộ Y tế, chúng ta cần mua 150 triệu liều vắc-xin để tiêm cho người dân và nhu cầu kinh phí là trên 25 nghìn tỷ đồng.

Đây là nguồn kinh phí rất lớn, vì vậy, chủ trương chung của Chính phủ, bên cạnh nguồn ngân sách sẽ huy động các nguồn lực đóng góp của các tổ chức, cá nhân trên cả nước, để cùng với ngân sách nhà nước mua vắc-xin kịp thời tiêm phòng cho người dân.

Trong tháng 5, Chính phủ đã ban hành nghị quyết và ngày 26/5, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành quyết định thành lập Quỹ vắc-xin phòng Covid-19.

Thủ tướng Chính phủ đã giao cho Bộ Tài chính làm việc với Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam và Bộ Y tế để chuyển các khoản tiền mà các doanh nghiệp trong thời gian vừa qua đã ủng hộ cho Chính phủ.

Trên cơ sở quyết định thành lập quỹ của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính sẽ khẩn trương ban hành quy chế hoạt động của quỹ, theo đó, sẽ có tài khoản, thiết lập bộ máy quản lý, sẽ huy động các nguồn lực của doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân đóng góp cho quỹ.

Chúng tôi có trách nhiệm công khai việc đóng góp của các tổ chức, cá nhân, có thể trên các trang mạng của Kho bạc Nhà nước hoặc của Bộ Tài chính.

PV: Ông vừa nhắc tới quy chế hoạt động quỹ mà Bộ Tài chính phải ban hành sau khi có quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Vậy quy chế này đã được Bộ Tài chính chuẩn bị đến đâu và dự kiến bao giờ sẽ có? Trong trường hợp chưa có quy chế, thì các tổ chức, cá nhân muốn đóng góp vào quỹ sẽ phải làm thế nào, thưa ông?

Ông Võ Thành Hưng: Chúng tôi đang khẩn trương xây dựng dự thảo quy chế. Trong trường hợp cần thiết có thể xin ý kiến của Bộ Y tế, của MTTQ Việt Nam để hoàn thiện. Chậm nhất là đầu tuần sau quy chế này sẽ được ban hành.

Trong thời điểm khi quy chế chưa được ban hành, các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp vẫn có thể tiếp tục ủng hộ, đóng góp thông qua MTTQ Việt Nam và Bộ Y tế, sau đó chúng tôi sẽ liên hệ với các cơ quan này để chuyển tiền đó vào tài khoản của quỹ.

PV: Thưa ông, Bộ Tài chính có dự kiến được số tiền đóng góp vào quỹ này hay không?

Ông Võ Thành Hưng: Thành lập quỹ để mua vắc-xin phòng Covid-19 là kêu gọi của Chính phủ, MTTQ Việt Nam. Các tổ chức, cá nhân thông qua quỹ này đóng góp thiện nguyện, nên không có mức tối thiểu cũng như không có mức tối đa. Tôi cho rằng, quỹ được kêu gọi trên tinh thần đóng góp tự nguyện.

PV: Có ý kiến cho rằng, dự kiến số tiền quỹ huy động sẽ lên tới con số hàng nghìn tỷ đồng. Vậy ông có thể cho biết đơn vị nào được giao chịu trách nhiệm quản lý số tiền này và cơ chế kiểm soát quỹ ra sao để đảm bảo quỹ được chi theo đúng quy định của pháp luật, đảm bảo công khai, minh bạch, tiết kiệm và hiệu quả?

Ông Võ Thành Hưng: Thủ tướng Chính phủ trong quyết định thành lập quỹ đã giao Bộ Tài chính quản lý số tiền này. Tuy nhiên, Bộ Tài chính chỉ có chức năng quản lý tài chính, còn quyết định sử dụng, căn cứ nhu cầu mua vắc-xin, Bộ Tài chính sẽ có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Thủ tướng sẽ có quyết định xuất tiền từ quỹ để mua vắc-xin.

Về số thu, sẽ được ghi nhận và công khai, minh bạch trên các trang mạng của Bộ Tài chính. Trong trường hợp cần thiết sẽ có cơ quan thanh tra, kiểm toán theo quy định.

Trong quá trình sử dụng, mục tiêu chủ yếu là mua vắc-xin hoặc hỗ trợ sản xuất vắc-xin trong nước, do đó, tại quyết định thành lập quỹ đã quy định hết sức chặt chẽ việc chi tiêu. Căn cứ yêu cầu thực tế và quyết định của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính sẽ xuất quỹ, như vậy hoàn toàn công khai, minh bạch.

Về số thu, sẽ được ghi nhận và công khai, minh bạch trên các trang mạng của Bộ Tài chính. Trong trường hợp cần thiết sẽ có cơ quan thanh tra, kiểm toán theo quy định. Trong quá trình sử dụng, mục tiêu chủ yếu là mua vắc-xin hoặc hỗ trợ sản xuất vắc-xin trong nước, do đó, tại quyết định thành lập quỹ đã quy định hết sức chặt chẽ việc chi tiêu.

Căn cứ yêu cầu thực tế và quyết định của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính sẽ xuất quỹ, như vậy hoàn toàn công khai, minh bạch.

PV: Trong trường hợp các địa phương muốn thành lập quỹ tương tự ở địa phương thì có được hay không, thưa ông?

Ông Võ Thành Hưng: Hiện tại mua vắc-xin Thủ tướng Chính phủ đang giao Bộ Y tế là cơ quan đầu mối, tại các địa phương không cần thành lập quỹ.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp ở địa phương có thể hỗ trợ chính quyền địa phương, bởi vì theo Nghị quyết 21/NQ-CP của Chính phủ, các địa phương có trách nhiệm trong việc chia sẻ với ngân sách trung ương và các doanh nghiệp trên địa bàn có thể hỗ trợ chính quyền địa phương trong việc chia sẻ gánh nặng này.

Phần đóng góp của họ có thể đóng góp trực tiếp vào ngân sách nhà nước, như các khoản tài trợ cho ngân sách mà không nhất thiết phải thành lập quỹ.

PV: Vậy nếu những doanh nghiệp, tập đoàn có đóng góp lớn cho quỹ và mong muốn người lao động của đơn vị được sớm tiêm vắc-xin phòng Covid-19 thì có được hay không, thưa ông?

Ông Võ Thành Hưng: Chúng tôi cho rằng, việc mua vắc-xin tập trung qua Bộ Y tế, đối tượng mua vắc-xin theo nghị quyết của Chính phủ đã xác định 9 nhóm đối tượng được tiêm trong thời gian đầu. Sau đó, sẽ mở rộng các nhóm đối tượng khác, trong đó có thể người lao động trong các khu công nghiệp tập trung cũng là đối tượng sẽ được ưu tiên.

Ngoài ra, cũng có doanh nghiệp mong muốn được trực tiếp mua vắc-xin thay vì đóng góp bằng tiền, tôi cho rằng, vắc-xin đòi hỏi kiểm định chặt chẽ về mặt chất lượng và hiện tại đây là mặt hàng khan hiếm cao, thông thường các quốc gia cũng giao cho một đầu mối mua với số lượng lớn. Nếu doanh nghiệp mua với số lượng lẻ sẽ khó tiếp cận hơn.

Ở nước ta Chính phủ giao Bộ Y tế chủ trì. Doanh nghiệp muốn mua vắc-xin, nhưng chúng tôi cho rằng, rất khó thực hiện. Tất nhiên, doanh nghiệp có mối quan hệ mua được vắc-xin thì rất hoan nghênh, nhưng cần phải qua kiểm định chặt chẽ của Bộ Y tế.

PV: Xin cảm ơn ông!