Theo Sputnik, Hamas, một đảng chính trị và tổ chức vũ trang của người Palestine được thành lập vào năm 1987 trong cuộc nổi dậy Intifada lần thứ nhất của người Palestine chống lại Israel trên các vùng đất bị chiếm đóng sau Chiến tranh Sáu ngày.
Hamas có trụ sở và căn cứ chính ở Dải Gaza, nổi lên như một đối thủ của một đảng chính trị Palestine khác - phong trào Fatah. Fatah nắm quyền lực trong Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO).
Cốt lõi quyền lực của Hamas nằm ở cánh quân sự của phong trào này còn được gọi là Lữ đoàn Izz ad-Din al-Qassam. Cánh quân sự này là một trong những công cụ chính của Hamas để đạt được mục tiêu đã tuyên bố, cụ thể là thành lập một nhà nước Ả Rập Hồi giáo trên khắp Israel.
Phong trào Hamas đã có một bước ngoặt đáng kể vào năm 2006 khi giành được phiếu đa số trong Hội đồng Lập pháp Palestine thông qua bầu cử.
Hamas đã liên tục tham gia vào nhiều cuộc đối đầu khác nhau, bao gồm cả vũ trang, thách thức cả lực lượng Israel và các thể chế chính trị của Palestine. Phong trào này đã có một bước ngoặt đáng kể vào năm 2006, khi họ giành được phiếu đa số trong Hội đồng Lập pháp Palestine thông qua bầu cử.
Năm 2007, Hamas tiếp quản Dải Gaza, đồng thời trục xuất những người ủng hộ Fatah khỏi vùng đất này. Sự kiện này đánh dấu một thời điểm mang tính bước ngoặt, củng cố quy tắc thực tế của phong trào và tồn tại cho đến ngày nay.
Sức mạnh quân sự và chính trị của Hamas đóng vai trò then chốt và ngày càng phát triển trong cuộc xung đột Palestine-Israel, tác động đáng kể đến mối quan hệ giữa Israel và Palestine, cũng như các nỗ lực toàn cầu nhằm đạt được một giải pháp hòa bình trong khu vực.
Sức mạnh quân sự của Hamas
Sức mạnh của nhánh quân sự Hamas phần lớn đều đến từ các đơn vị pháo binh với các cuộc tấn công tầm xa bằng rocket hoặc tập kích bằng súng cối.
Sau pháo binh, lực lượng quân sự lớn thứ 2 của Hamas là bộ binh, bao gồm quân chính quy và quân dự bị, cùng với các lữ đoàn chiến đấu và các đơn vị bổ sung, tạo thành nền tảng cho khả năng phòng thủ của Gaza. Nhiệm vụ chính của họ là bảo vệ lãnh thổ Gaza và đặc biệt là che chắn cho các thủ lĩnh Hamas. Các lực lượng này hoạt động như một lá chắn kiên cường, tạo chỗ dựa cần thiết cho lực lượng rocket thực hiện các hoạt động chiến thuật.
Các đơn vị pháo binh và bộ binh là hai lực lượng xương sống tạo nên Lữ đoàn Izz ad-Din al-Qassam. Cánh vũ trang này còn có một sư đoàn biệt kích thủy quân lục chiến riêng biệt, được bổ sung bởi một đơn vị tinh nhuệ được chuẩn bị tốt cho các cuộc xâm nhập dưới lòng đất vào lãnh thổ Israel.
Quy mô lực lượng quân sự chính xác của Hamas chưa được xác định, nhưng nhiều ước tính khác nhau cho thấy họ có khoảng 30.000 tay súng, nếu các thành viên dự bị được triệu tập trong trường hợp khẩn cấp.
Cốt lõi quyền lực của Hamas nằm ở cánh quân sự của phong trào này còn được gọi là Lữ đoàn Izz ad-Din al-Qassam.
Lữ đoàn al-Qassam được tổ chức thành sáu nhóm. Mỗi nhóm có nhiều nhóm nhỏ hơn và mỗi nhóm nhỏ hơn lại có những phần nhỏ hơn nữa. Ba trong số các nhóm này ở lại phía bắc Dải Gaza. Một ở phía bắc thành phố Gaza, một ở phía đông Thành phố Gaza và một ở phía nam Thành phố Gaza. Có một nhóm ở giữa Gaza và hai nhóm ở phía nam, giám sát Khan Yunis và Rafah. Lực lượng chiến đấu của Hamas được cho là cũng đang phân tán ở Bờ Tây và các nước lân cận.
Các lữ đoàn này bao gồm nhiều lực lượng chiến đấu khác nhau, bao gồm đơn vị phòng không, lính bắn tỉa, pháo binh, công binh, chống tăng và bộ binh. Ngoài ra Lữ đoàn Qassam còn kết hợp các đơn vị tham mưu chuyên trách về liên lạc, tình báo, buôn lậu, sản xuất vũ khí, hậu cần và các vấn đề an ninh khác.
Lực lượng chiến đấu đa dạng này cho phép Hamas thích ứng với các kịch bản chính trị đang phát triển và giải quyết các mối đe dọa tiềm tàng.
Chiến lược quân sự của Hamas
Theo chuyên gia Michael Stevens thuộc Viện Dịch vụ Thống nhất Hoàng gia Anh phân tích có thể thấy rõ rằng Hamas hướng tới chiến lược du kích.
“Hamas ủng hộ việc sử dụng các biện pháp đánh bom, bắn tỉa và máy bay không người lái cỡ nhỏ để chiến đấu theo kiểu du kích, sử dụng cảnh quan đô thị để mang đến cho các tay súng khả năng che chắn tối đa đồng thời khiến người Israel hao tổn cả về người lẫn của”, ông Stevens nhận xét.
Lữ đoàn Izz ad-Din al-Qassam tự hào có một kho vũ khí phong phú bao gồm nhiều loại vũ khí thông thường, thiết bị nổ tự chế (IED) được chế tạo chuyên nghiệp, các thành phần tên lửa quan trọng và mạng lưới đường hầm và hầm trú ẩn bí mật ở Gaza. Hệ thống phòng thủ này mang lại cho họ lợi thế chiến lược trong các cuộc đối đầu với Lực lượng phòng vệ Israel (IDF).
Một báo cáo gần đây của Viện chính sách cận đông Washington đã chỉ ra các điểm chính trong chương trình tên lửa Hamas gồm:
+ Sản xuất rocket Qassam: Chiếm phần lớn kho vũ khí của Hamas là rocket Qassam, có tầm bắn ước tính khoảng 10km.
+ Phát triển công nghệ chế tạo tên lửa: Tích hợp các đầu đạn lớn hơn, mạnh hơn và hệ thống động cơ đẩy được nâng cao, mở rộng cả tầm bắn và vòng đời của rocket.
+ Triển khai rocket tầm xa: Điều này liên quan đến việc nhập khẩu tên lửa tầm xa vào Gaza.
+ Sản xuất súng cối tầm xa: Hamas cũng tập trung vào sản xuất súng cối tầm xa, thể hiện ý định rõ ràng là mở rộng cách thực hiện các cuộc tấn công của phong trào này.
Các vũ khí khác của Hamas bao gồm một số lượng không xác định các phương tiện bay không người lái cùng hàng trăm tên lửa chống tăng dẫn đường Kornet.
Một số mẫu rocket do Hamas tự chế tạo hoặc mua từ nước ngoài. (Nguồn: Statista)
(Nguồn: Sputnik)