Tờ The Diplomat số cuối tuần này đã có bài viết của tác giả Mong Palatino- người đã có 2 năm hoạt động với tư cách là đại diện cho giới trẻ trong Hạ viện Phillipines- về việc một số nước trong khối các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đang có ý định di dời thủ đô đến một địa điểm khác.
Theo tác giả, trên thực tế, Malaysia đã di chuyển một phần trung tâm của Kuala Lumpur đến Putrajaya vào năm 1999, trong khi Myanmar đã chuyển từ “thủ đô Yangon” thành Naypyidaw vào năm 2005.
Trong khi đó, các quan chức Thái Lan, Indonesia và Philippines đang thảo luận về các đề xuất di dời thủ đô của các nước này đến một địa điểm khác do tình hình đang xấu đi về vấn đề đô thị, ùn tắc giao thông và ngập lụt.
Theo tờ báo, việc di chuyển này rất quan trọng và cần phải có những quyết định táo bạo từ các nhà lãnh đạo cấp cao, bởi các thành phố như Bangkok, Jakarta và Manila đang có nguy cơ bị nhấn chìm. Hồi tháng 3.2011, một trận lũ lụt lịch sử khiến giới khoa học đã phải đưa ra cảnh báo rằng cả thành phố Bangkok, Thái Lan đã bị nhấn chìm 3cm mỗi năm.
Tại Jakarta, các thảm họa lũ lụt xảy ra trong tháng đã khiến giao thông thành phố bị tê liệt, đã chứng minh rằng chu kỳ lũ 5 năm tới sẽ trở nên tồi tệ hơn.
Đối với những người ủng hộ, ý tưởng di chuyển thủ đô vốn không phải là hoàn toàn vô lý, thậm chí là ý tưởng đặc biệt cấp tiến. Quezon City là thủ đô Philippines trong khoảng thời gian từ 1948-1976. Một vài năm trước, cựu Tổng thống Gloria Arroyo nói bóng gió rằng bà tuân theo đề nghị di chuyển thủ đô đến thành phố Cebu. Năm 1957, Tổng thống Indonesia Sukarno cũng đề xuất di chuyển thủ đô Jakarta đến Palangkaraya ở Trung Kalimantan.
Tuy nhiên, những đề xuất này không dễ dàng được thực hiện. Trước hết, kế hoạch di dời sẽ phải cõng trên lưng một khoản kinh phí khổng lồ. Chính quyền Myanmar cho biết, sẽ phải mất 4 tỷ USD để xây dựng một trung tâm mới tại Naypyidaw.
Sau đó, không có sự đảm bảo rằng chuyển sang một thủ đô mới sẽ thúc đẩy sự tiến bộ hoặc là nó sẽ giảm bớt những tai ương của thủ đô cũ. Còn người phát ngôn Hạ viện Indonesia Marzuki Alie cho biết ý tưởng khai hoang 2.000ha đất ở phía Bắc Jakarta và biến nó thành thủ đô mới.
Mặc dù cho đến nay, các đề xuất vẫn đang được thảo luận nghiêm túc, nhưng nhiều câu hỏi được đặt ra là thành phố thay thế liệu có làm giảm chất lượng cuộc sống ở các trung tâm đô thị hàng đầu Đông Nam Á này hay không?
Ngoài ra, chưa tính đến yếu tố văn hóa, tinh thần của các thủ đô cũ. Nhiều chuyên gia cho rằng, những vấn đề nên được nhấn mạnh trong các cuộc tranh luận không chỉ là việc đề cử thủ đô thứ hai mà là sự cần thiết phải thực hiện một mô hình phát triển có thể sẽ dẫn đến sự tiến bộ toàn diện của các thành phố, thị trấn và khu vực nông thôn.
Nói cách khác, thách thức không chỉ là xây dựng một thủ đô lớn được trang trí với các tòa nhà hùng vĩ và cung điện mà là việc tạo ra môi trường sống có thể sống được.
Tại Philippines, Thượng nghị sĩ Antonio Trillanes đã đề xuất việc thành lập một ủy ban để nghiên cứu tính khả thi của việc chuyển thủ đô của đất nước.