Reuters cho hay, ưu tiên hàng đầu của ông Kerry tại Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF) sắp tới là giảm căng thẳng ở Biển Đông bằng cách thúc đẩy việc "đóng băng" các hoạt động tại các khu vực đang có tranh chấp trên Biển Đông.
Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách khu vực Đông Á Daniel Russel khẳng định: "Khu vực kinh tế này đóng vai trò vô cùng quan trọng và rất mong manh. Vì vậy không một nước nào được dùng các mối đe dọa sử dụng quân sự hay bán quân sự để trả đũa, hăm dọa, hay cưỡng ép”.
Ông cho hay, các nước có tranh chấp sẽ có thể thực hiện một số bước tự nguyện và cũng có thể chỉ ra những hoạt động mà họ thấy lo ngại, và nếu tất cả mọi người cùng đồng ý thì cần phải loại bỏ những hoạt động đó”.
Những bước này có thể bao gồm việc tuân thủ một thỏa thuận không chiếm giữ những khoảng đất trống hoặc quan trọng hơn, là một lệnh cấm tạm thời những nỗ lực cải tạo đất.
Hôm 4/8, Trung Quốc, nước cũng tham dự ARF, đã phản đối đề xuất "đóng băng" trên và khẳng định sẽ tiếp tục xây những gì nước này muốn tại các hòn đảo ở Biển Đông.
Ông Yi Xianliang, Phó vụ trưởng Vụ biên giới và Đại dương thuộc Bộ ngoại giao Trung Quốc cương quyết nói: "Trung Quốc làm gì hoặc không làm gì là do chính phủ Trung Quốc quyết định". Ông này còn cho rằng, đề xuất trên sẽ cản trở những nỗ lực của Trung Quốc và ASEAN nhằm tiến tới một bộ quy tắc ứng xử Biển Đông.
Ông này khăng khăng rằng nếu Mỹ đưa ra đề xuất như vậy thì ông ta sẽ không đồng ý và rằng trong bất cứ trường hợp nào Biển Đông là vấn đề của các nước có liên quan trực tiếp mà thôi.
Philippines cũng cho biết sẽ đề xuất đóng băng cũng như thúc đẩy việc áp dụng một bộ quy tắc ứng xử và trọng tài để giải quyết các tranh chấp tại ARF.
Hôm 4/8, Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario cho hay Manila đã giành được sự ủng hộ từ Việt Nam, Indonesia và Brunei về việc tạm ngưng ngay lập tức các hoạt động tại những khu vực tranh chấp ở Biển Đông và thực thi một tuyên bố ứng xử trong khu vực.
