Sự biến mất bí ẩn của chiếc máy bay Malaysia đã cho thấy một lỗ hổng lớn trong khu vực, hoặc có thể là rộng hơn nữa: Lỗ hổng về phòng không. Reuters dẫn lời các chuyên gia nhận định, lỗ hổng trong hệ thống phòng không của Đông Nam Á có thể được phản ánh ở nhiều khu vực khác trên thế giới, thậm chí, ở những nơi mà căng thẳng về địa chính trị thấp hơn đáng kể, sự thật này còn rõ ràng hơn.
Radar quân sự của Malaysia rõ ràng là đã phát hiện ra chiếc máy bay, song dường như không ai có ý định làm gì với nó, hoặc đúng hơn là không ai nhận ra sự bất ổn. Bà Elizabeth Quintana, chuyên viên nghiên cứu cao cấp tại Viện các dịch vụ thống nhất Hoàng gia (London, Anh) cho biết: "Khó có thể giải thích chính xác vì sao họ không chú ý tới nó. Có thể là bởi chiếc máy bay đã bay ở tầm thấp hoặc những người điều hành đang xem xét các mối đe doạ khác nên đã cho rằng những chiếc máy bay này là vấn đề của người khác".
Trong khi đó, một số người tin rằng, chính sự lo lắng về việc bị tiết lộ khả năng phòng thủ đã làm chậm quá trình tìm kiếm chiếc máy bay mất tích, nhất là giữa Malaysia và Trung Quốc.
Ông Micheal Harwood, phi công Không quân Hoàng gia Anh, cựu tuỳ viên Quốc phòng tại Washington nhận định: “Một số quốc gia sẽ bẽ mặt vì cách mà máy bay quá dễ dàng xâm nhập không phận nước mình".
Radar quân sự không hoạt động vì "quá tốn kém"
Theo Reuters, hệ thống giao thông hàng không phụ thuộc phần lớn vào bộ phát đáp trên máy bay để phát hiện và theo dõi hành trình bay của nó. Ở trường hợp này, tất cả các hệ thống đó dường như đều đã bị vô hiệu hoá.
Trong khi đó, các hệ thống radar quân sự thường chỉ hoạt động giới hạn trong phạm vi của mình, hoặc đơn giản là phớt lờ máy bay mà những người điều hành cho là đang thực hiện các chuyến bay thương mại thông thường. Trong một vài trường hợp, ngoại trừ thời điểm diễn ra các cuộc tập trận hoặc được cảnh báo trước về một mối đe doạ, họ còn có thể tắt hệ thống này.
Một quan chức cấp cao Ấn Độ đã giải thích rằng đây có thể là nguyên nhân giải thích vì sao radar trên đảo Andaman và Nicobar không thể phát hiện dấu vết của chiếc Boeing 777.
Trả lời phỏng vấn Reuters, Chuẩn đô đốc Sudhir Pillai, tham mưu trưởng lực lượng quân đội ở Andaman và Nicobar cho biết: "Chúng tôi có nhiều hệ thống radar hoạt động trong khu vực này, nhưng không phát hiện được điều gì. Có thể radar quân sự đã bị tắt".
Một nguồn tin giấu tên của Reuters tiết lộ, vì lý do chi phí, các radar của Ấn Độ không phải lúc nào cũng hoạt động. Khi được hỏi lý do cụ thể hơn, nguồn tin này nói rằng, vì nó "quá tốn kém".
Ấn Độ Dương bị "lơ là"
Tại vùng biển phía nam Ấn Độ Dương , một trong những nơi xa nhất trên thế giới, chỉ có ít tàu thuyền và máy bay qua lại, tình hình cũng có vẻ không khá khẩm hơn.
Một quan chức Úc giấu tên cho biết, radar dân sự của Úc chỉ hoạt động trong bán kính 200km từ bờ biển nước này, còn radar phòng không thì rộng hơn. Reuters cho biết, tới ngày 16/3, vẫn chưa thể liên lạc được với quân đội Úc, song nếu họ có thể phát hiện được một chiếc máy bay bay về phía nam thì cũng không có dấu hiệu gì cho thấy cảnh báo đã được đưa ra.
Vệ tinh quân sự của Mỹ theo dõi rất nhiều nơi trên thế giới, kể cả những vùng biển xa nhất. Sau khi chiếc máy bay này mất tích, các quan chức Mỹ đã nói rằng vệ tinh của họ không phát hiện tín hiệu nào về một vụ nổ trên không. Hiện không rõ liệu hệ thống vệ tinh của Mỹ có phát hiện ra một vụ tai nạn trong khi máy bay hạ cánh tại phía nam Ấn Độ Dương hay không.
Còn ở đảo Andaman, một quan chức quân đội cho biết ông ta không thấy có có điều gì bất thường khi thiếu radar giám sát. Ông này cho rằng, mối đe doạ ở đây thấp hơn nhiều so với tại vùng biên giới giữa Ấn Độ và Pakistan, nơi hệ thống radar tinh vi hoạt động liên tục. Theo ông này, đặc biệt là vào buổi đêm "không có nhiều việc xảy ra".
"Chúng tôi có radar của riêng mình. Chúng tôi sử dụng nó. Nhưng ở nơi đây, chúng tôi không có nhiều điều phải canh chừng. Đây là nơi khá yên bình".
