Hãng tin Chinanews (Trung Quốc) đưa tin, 10h sáng Chủ nhật (8/3, giờ địa phương), Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã tổ chức họp báo tại khu Media Center, Bắc Kinh, trả lời phỏng vấn về chính sách ngoại giao và những vấn đề đối ngoại của nước này.
Đáp lại câu hỏi của Chinanews rằng phải chăng là hoạt động bồi đắp các bãi đá và rạn san hô của Trung Quốc ở Biển Đông báo hiệu sự thay đổi trong chính sách của Trung Quốc ở khu vực này, ông Vương đã tái khẳng định là chính sách của Bắc Kinh không thay đổi.
"Trung Quốc triển khai xây dựng các hạng mục thiết yếu trên đảo/đá của mình, không nhằm vào và cũng không ảnh hưởng tới bất kỳ ai.
Chúng tôi không giống như 'một số quốc gia' chạy vào nhà người khác 'xây dựng trái phép' và cũng không chấp nhận bị người khác 'chỉ tay năm ngón' khi xây dựng trong chính sân nhà của mình.
Chỉ cần là những việc hợp pháp, hợp lý thì Trung Quốc hoàn toàn có quyền lợi thực hiện" - ông Vương Nghị nói trong cuộc họp báo.
Tuyên bố không úp mở này của ông Vương ngay lập tức hứng nhiều chỉ trích từ các chuyên gia và cộng đồng quốc tế.
Trả lời phỏng vấn của Đài phát thanh quốc tế Pháp (RFI), giáo sư Carlyle Alan Thayer - chuyên gia về Việt Nam và Đông Nam Á - đã không khỏi sửng sốt trước thái độ "thô bạo và ngạo mạn" của ông Vương.
"Nhận xét của ông Vương Nghị vừa thô bạo, vừa ngạo mạn".
Ông Thayer cho biết thêm: "Tôi vô cùng kinh ngạc khi đọc thấy ý kiến của Ngoại trưởng Trung Quốc, được đưa ra vài hôm trước ngày kỷ niệm 27 năm cuộc tấn công của Hải quân Trung Quốc vào tàu hậu cần Việt Nam ở khu vực quanh Đá Gạc Ma ngày 14/3/1988...
Trong thực tế, Trung Quốc đã chiếm 'nhà của người khác'.
...Tuyên bố của ông Vương Nghị là một ví dụ về việc Trung Quốc sử dụng chiến tranh thông tin nhằm bóp méo sự thật lịch sử và luật pháp quốc tế".
Ông Thayer cũng chỉ ra, đây là lần đầu tiên Trung Quốc công khai sử dụng cách gọi "nhà" và "sân" để nói về Biển Đông và cách dùng từ ngữ này cho thấy Bắc Kinh đang leo thang trong việc biện minh cho các hành động sai trái của mình.
"(Trung Quốc) chuyển từ việc khẳng định 'chủ quyền lịch sử' đối với các đảo và 'vùng biển tiếp giáp', sang việc tuyên bố quyền sở hữu không hơn không kém đối với với các thực thể như đảo đá, rạn san hô hay các bãi ngầm khác".
Cũng theo giáo sư Carl Thayer, Trung Quốc âm mưu tiếp tục lôi kéo ASEAN vào "chuỗi các cuộc đàm phán vô tận" về Bộ quy tắc ứng xử và "bám" lấy yêu sách rằng Bản Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) phải được thực hiện theo ý Bắc Kinh trước.
"Lời lẽ thô bạo của Ngoại trưởng Vương Nghị nhằm cô lập và hù dọa các thành viên ASEAN để buộc họ phải phục tùng.
Bắc Kinh đang hy vọng các thành viên ASEAN sẽ tiếp tục kiềm chế và khiến cho việc 'tham khảo' diễn ra bất tận" - ông Thayer nhận định.
