Viết trên trang The Interpreter của Viện nghiên cứu chính sách quốc tế Lowy, nhà phân tích Sam Roggeveen, một chuyên gia kỳ cựu của cơ quan tình báo Úc ONA đã gọi những gì diễn ra buổi sáng ngày 1/6 ở Đối thoại Shangri-La là “điều dị thường”.
Sự dị thường mà ông Roggeven muốn nhắc đến là bài phát biểu của tướng Vương Quán Trung, Phó tổng tham mưu trưởng Quân giải phóng Nhân dân Trung Quốc.
Trong khoảng 5 phút đầu tiên, tướng Vương đã nhắc lại những luận điệu “mềm mỏng” quen thuộc của giới ngoại giao Trung Quốc: “phát triển hòa bình”, “không can thiệp vào công việc nội bộ của các nước khác”, “chính sách quốc phòng nhằm tự vệ”...
Thế rồi bất ngờ, đại diện đoàn Trung Quốc tuyên bố thoát ly khỏi văn bản đã chuẩn bị trước để quay sang chỉ trích Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel bằng giọng điệu vô cùng gay gắt, khác hẳn trước đó.
Vương Quán Trung nói ông ta "không thể tưởng tượng" có thể nhận được "những lời chỉ trích không đáng có như thế chống lại Trung Quốc". Ông ta cho rằng bài diễn văn của Thủ tướng Nhật chứa đầy những tình cảm bài Trung Quốc, cho dù ông Abe không nêu đích danh quốc gia này.
Đề cập tới phát biểu của bộ trưởng Quốc phòng Mỹ, Vương Quán Trung cho rằng ông Hagel đã tỏ thái độ thẳng thắn hơn so với thủ tướng Abe. Nhưng đại diện của Trung Quốc cáo buộc Mỹ và Nhật Bản đã “phối hợp, khuyến khích” nhau để cùng chĩa mũi dùi vào Bắc Kinh.
Phó tổng tham mưu trưởng quân đội Trung Quốc cho rằng, chính hai ông Abe và Hagel, qua bài diễn văn của họ đã khiêu khích Trung Quốc, trong lúc Bắc Kinh “không khi nào đi bước đầu để tấn công bất kỳ một ai”.
Trước đó, trong bài phát biểu quan trọng tại phiên khai mạc Shangri-La, Thủ tướng Nhật Bản đã nhấn mạnh tầm quan trọng của luật pháp quốc tế và khẳng định “các động thái nhằm củng cố việc thay đổi hiện trạng bằng cách tạo ra một sự việc đã rồi cần phải bị lên án mạnh mẽ”.
Ông Abe cũng nói “Nhật Bản sẽ dành sự ủng hộ tối đa cho nỗ lực của các nước ASEAN trong việc đảm bảo an ninh vùng biển và vùng trời, cũng như trong việc triệt để duy trì tự do hàng hải và tự do hàng không”.
Còn Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ, trong một bài phát biểu được đánh giá là “mạnh mẽ bất ngờ” chỉ đích danh Trung Quốc là nước "đã có những hành động đơn phương, gây bất ổn nhằm củng cố yêu sách chủ quyền của mình ở biển Đông".
Ông Hagel chỉ trích hành động hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 tại vùng biển Việt Nam và cáo buộc Trung Quốc ngăn cản Philippines tiếp cận bãi cạn Scarborough.
Nhận xét về bài phát biểu của Thủ tướng Nhật, Bộ trưởng Quốc phòng Anh Philip Hammond cho rằng, mặc dù những dự định của ông Abe đều đã được biết đến, nhưng đây là lần đầu tiên nó được tuyên bố một cách công khai như vậy.
Trong khi đó, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ William Cohen cho rằng, những tuyên bố mạnh mẽ của Mỹ và Nhật Bản là cần thiết.
“Trung Quốc đang vươn lên, đang trưởng thành, họ ít nhiều bắt đầu ra vẻ ta đây và gây sức ép với xung quanh. Điều đó là bình thường nếu họ không nhìn thấy một đối trọng. Thế nên, chúng ta có nghĩa vụ phải tuyên bố ‘Này anh bạn, mọi thứ đều có giới hạn’. Đó là điều cần phải nói rõ.”
Xem thêm Video: Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ chỉ trích Trung Quốc ở Shangri-La.
Xem toàn bộ VIDEO HOT trên SOHA
