Cụ thể, ngày hôm qua (9/12), Bắc Kinh đã bày tỏ sự “lấy làm tiếc” trước việc Hàn Quốc mở rộng vùng phòng không chồng lấn lên vùng nhận diện phòng không ở biển Hoa Đông mà Trung Quốc vừa tuyên bố thành lập cách đây hai tuần. Diễn biến này gây bất ngờ bởi trước đó giới phân tích nhận định, hành động của Seoul chắc chắn sẽ khiến tình hình căng thẳng trong khu vực leo thang vì phản ứng của Trung Quốc.
Trung Quốc hôm 23/11 đã thông báo thiết lập Vùng Nhận diện Phòng không biển Hoa Đông, trong đó bao gồm cả những khu vực đang nằm trong tranh chấp giữa nước này với hai nước láng giềng Nhật Bản và Hàn Quốc. Động thái của Bắc Kinh đã vấp phải sự phản đối quyết liệt của Mỹ, Hàn Quốc và Nhật Bản.
Trong một động thái rõ ràng là nhằm thách thức trực diện Trung Quốc, Hàn Quốc hôm 8/12 đã tuyên bố mở rộng vùng phòng không của nước này chồng lấn một phần sang vùng phòng không mà Trung Quốc vừa thành lập. Theo thông báo của Seoul, Vùng Nhận diện phòng không Hàn Quốc sẽ mở rộng ra về phía nam, bao gồm các bãi đá ngầm nằm trong vùng đặc quyền kinh tế chồng lấn giữa Trung Quốc và Hàn Quốc. Trong khi đó, đường ranh giới phía tây và phía đông của Vùng Nhận diện Phòng không Hàn Quốc vẫn được giữ nguyên.
Vùng phòng không mới được mở rộng của Hàn Quốc sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 15/12 tới. Chính quyền ở Seoul khẳng định, động thái của họ không xâm phạm vào chủ quyền của các nước láng giềng.
Phản ứng trước bước đi đầy thách thức trên của Hàn Quốc, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi hôm qua (9/12) đã phát biểu tại một cuộc họp báo định kỳ rằng: "Trung Quốc lấy làm tiếc trước việc Hàn Quốc mở rộng vùng nhận dạng phòng không”.
Trung Quốc đã ngay lập tức bày tỏ sự quan ngại đối với Hàn Quốc và yêu cầu Seoul xử lý tình hình một cách “thận trọng và an toàn”, ông Hồng Lỗi nói.
Theo phát ngôn viên Hồng Lỗi, khu vực phòng không của Hàn Quốc bao gồm bãi đá ngầm được Trung Quốc gọi là Suyan Rock và Hàn Quốc gọi là Ieodo, không cấu thành không phận của nước này. "Không tồn tại một cuộc tranh chấp lãnh thổ giữa Trung Quốc và Hàn Quốc trong vấn đề này”, ông Hồng Lỗi cho hay nhưng nhấn mạnh bãi đá ngầm trên nằm ở các khu vực thuộc vùng đặc quyền kinh tế chồng lấn của hai nước.
"Việc đó chỉ có thể được giải quyết thông qua các cuộc đàm phán hàng hải”, ông Hồng Lỗi nói thêm.
Trung Quốc và Hàn Quốc đều đòi chủ quyền với bãi đá ngầm Ieodo. Seoul chỉ trích việc Bắc Kinh thành lập vùng phòng không ở biển Hoa Đông hôm 23/11 là không thể chấp nhận được bởi nó bao gồm cả bãi đá ngầm Ieodo – nơi đang nằm trong sự kiểm soát của Hàn Quốc.
Những phát biểu của phát ngôn viên Hồng Lỗi ngày hôm qua về vùng phòng không của Trung Quốc đã cho thấy sự mềm mỏng bất ngờ. Trước đó, nhiều người đã nghĩ rằng, Bắc Kinh chắc hẳn phải phản đối gay gắt bước đi đầy thách thức của Seoul. Tuy nhiên, đây mới chỉ là phản ứng ban đầu của Trung Quốc. Không rõ bước tiếp theo Bắc Kinh có ý định làm gì để phản đối vùng phòng không mở rộng của Hàn Quốc hay không.
Nhật Bản đồng ý với vùng phòng không mở rộng của Hàn Quốc
Trong khi Trung Quốc bày tỏ sự lấy làm tiếc trước việc Hàn Quốc mở rộng vùng phòng không thì Nhật Bản lại tán thành một cách thận trọng bước đi này của Seoul, nói rằng họ chỉ phản đối quyết liệt hành động tương tự của Trung Quốc bởi nó bao gồm cả lãnh thổ của họ.
Tổng thư ký nội các Nhật Bản – ông Yoshihide Suga hôm qua cho biết, Seoul đã thông báo với Tokyo trước về kế hoạch mở rộng vùng phòng không của họ - một điều mà Bắc Kinh không làm như vậy.
"Chúng tôi không nghĩ vùng phòng không của Hàn Quốc là một vấn đề vào thời điểm này. Nó khác hẳn với vùng phòng không mà Trung Quốc thông báo trước đó bởi khu vực mà Trung Quốc tuyên bố bao gồm cả không phận, lãnh hải và lãnh thổ của đất nước chúng tôi”, ông Suga đã nói như vậy trước cánh phóng viên ở thủ đô Tokyo.
Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã yêu cầu Bộ trưởng Quốc phòng Itsunori Onodera thiết lập một “hệ thống liên lạc toàn diện” giữa Tokyo và Seoul về vùng phòng không mở rộng, hãng tin Jiji Press cho biết.
Trước đó, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ - bà Jennifer Psaki cho biết, Washington đánh giá cao cam kết của Seoul trong việc thực hiện vùng phòng không theo “một cách thức phù hợp với thông lệ quốc tế và tôn trọng quyền tự do bay cũng như các hoạt động hợp pháp khác trên không phận quốc tế”. Trong một phát biểu rõ ràng là ngầm chỉ trích Trung Quốc về cái cách mà nước này thông báo lập vùng phòng không ở biển Hoa Đông, Mỹ khen ngợi Hàn Quốc về việc đã tham vấn với các nước láng giềng, trong đó có Trung Quốc và Nhật Bản, trước khi đưa ra thông báo chính thức của mình.
Trong vấn đề vùng phòng không, Mỹ cùng với Hàn Quốc và Nhật Bản đang đứng về một bên chống lại Trung Quốc. Cả ba nước này đều tuyên bố không thừa nhận vùng phòng không của Trung Quốc trong khi Nhật Bản và Mỹ lại công nhận vùng phòng không mở rộng của Hàn Quốc.
