Romania nằm trong danh sách các nhà tài trợ tiềm năng hệ thống phòng không Patriot cho Lực lượng vũ trang Ukraine.
Theo nhiều tờ báo phương Tây, sau cuộc trò chuyện với Tổng thống Mỹ Joseph Biden vào ngày 7 tháng 5, người đồng cấp Romania Klaus Iohannis đã đưa ra tuyên bố quan trọng:
"Trong vài tuần qua, đã có những cuộc thảo luận về việc ai có thể gửi hệ thống Patriot tới Ukraine.
Tổng thống Biden đã đề cập đến điều này trong cuộc gặp và tôi nói rằng Romania sẵn sàng thảo luận".
Đồng thời Tổng thống Romania nói thêm rằng ông cần bàn vấn đề này với Hội đồng Quốc phòng Tối cao, bởi vì “việc thiếu hệ thống phòng không là không thể chấp nhận được”, và "cần phải hiểu những gì có thể xảy ra cũng như nhận lại được".
Bên cạnh đó, ông Iohannis cũng nhấn mạnh rằng về mặt lý thuyết, Romania có thể triển khai những tổ hợp Patriot đã được đưa đến lãnh thổ nước này nhưng chưa làm nhiệm vụ chiến đấu.
Trong bối cảnh đó, câu hỏi đặt ra là về khả năng thực sự của lực lượng phòng không Romania, và nhất là quốc gia này có bao nhiêu hệ thống Patriot.
Các số liệu hiện tại có phần khác biệt, một số nguồn tin đề cập Romania hiện có tới 4 khẩu đội Patriot trong tay, nhưng chỉ 1 tổ hợp được đưa vào làm nhiệm vụ chiến đấu, còn lại vẫn ở trong tình trạng bảo quản hay dùng để huấn luyện nhân sự.
Trong khi đó số liệu của Military Balance 2023 cho biết Romania nhận 8 bệ phóng M903 Patriot PAC-3 MSE vào đầu năm ngoái, nhưng không nêu chi tiết cơ cấu tổ chức.
Từ dữ liệu trên, rõ ràng có một "kho dự trữ" Patriot nhất định cho Ukraine ở Romania. Mặc dù vậy sẽ như thế nào khi đất nước có thêm hệ thống phòng không nhưng vẫn chưa đủ nhân lực vận hành.
Có thể nhắc lại ví dụ sau, vào tháng 11 năm 2023 - Romania đã dành cả năm để chuẩn bị cho vụ khai hỏa đầu tiên đối với hệ thống Patriot, nhưng vẫn xảy ra lỗi kỹ thuật.
Cũng theo Military Balance 2023, ngoài Patriot, lực lượng phòng không Romania hiện chỉ có thể dựa vào 8 tổ hợp MIM-23 HAWK và 5 hệ thống S-75M3 Volkhov từ thời Liên Xô.
Đối với những tổ hợp Volkhov, dữ liệu công khai cho thấy lần cuối cùng Romania cho chúng tham gia huấn luyện bắn đạn thật là vào năm 2018, chính Quân đội Romania đã vạch ra rằng họ cần Patriot để thay thế S-75M3.
Liên quan tới “giá chào bán” của Romania trong việc chuyển giao Patriot cho Ukraine, có thể sẽ xuất hiện những phương án khác nhau.
Theo hợp đồng năm 2017, Bucharest đã đặt hàng tới 7 khẩu đội Patriot, 3 khẩu đội nữa sẽ được cung cấp và có khả năng cuộc thương lượng sẽ diễn ra để tăng tốc bàn giao cho Quân đội Romania.
Hoặc một lựa chọn khác cũng được tính tới, đó là tăng cường khả năng phòng không của Romania, trước sự sụt giảm của lực lượng "cảnh sát trên không" do NATO triển khai sau những gì diễn ra gần đây.
Hệ thống tên lửa phòng không Patriot trong trạng thái hoạt động. |