Vật liệu chế tạo, động cơ và buồng lái của Rafale có gì đặc biệt?

Khung thân - Vật liệu

Rafale có cánh delta với cánh mũi được ghép gần với nhau (Close-Couple Canard). Trong phòng thử nghiệm động lực học chất lưu đã tính toán và chỉ ra những lợi ích của việc ghép cánh chính và cánh mũi gần nhau: nó đảm bảo vị trí trọng tâm máy bay rộng trong mọi điều kiện bay cũng như xử lý tình huống xuất sắc.

Cấu hình cánh mũi và cánh delta ghép gần với nhau là chìa khóa cho hiệu suất chiến đấu của Rafale: ngay cả ở góc tấn cao nó vẫn còn đầy đủ nhanh nhẹn, và nhờ cấu hình này mà Rafale với thiết kế nhỏ gọn nhưng vẫn có thể thực hiện nhiệm vụ tấn công với trang bị tải trọng vũ khí hạng nặng.

Rafale có khả năng chịu quá tải từ -3,6G - 9G (10,5G trên màn solo của Rafale và có thể đạt được tối đa là 11G trong trường hợp khẩn cấp). Rafale là một máy bay có cấu hình khí động học không ổn định và sử dụng hệ thống bay bằng dây (Fly-by-Wire/ FBW) nhằm điều khiển bay và duy trì ổn định.

Cánh mũi của Rafale cũng hoạt động để giảm tốc độ hạ cánh tối thiểu xuống còn 213 km/h; trong khi bay, vận tốc thấp nhất có thể đạt được là 28 km/h đã được quan sát thấy trong nhiệm vụ đào tạo.

Theo mô phỏng của Dassault, Rafale có đủ hiệu suất tốc độ thấp để hoạt động trên tàu sân bay và có thể cất cánh bằng cách sử dụng cầu nhảy mà không cần thay đổi gì hết.

Mặc dù không phải là máy bay tàng hình đầy đủ nhưng Rafale được thiết kế để giảm diện tích phản xạ radar (RCS) và tín hiệu hồng ngoại.

Để giảm diện tích phản xạ radar, thay đổi từ mẫu thử nghiệm kỹ thuật ban đầu bao gồm việc giảm kích thước của cánh đuôi đứng, thiết kế lại thân máy bay và đường dẫn khí vào động cơ, và việc sử dụng rộng rãi của vật liệu composite và thiết kế các mẫu răng cưa cho mép cánh sau và cánh mũi.

Khoảng 70% diện tích bề mặt của Rafale là vật liệu composite. Các tính năng giúp Rafale tránh bị phát hiện bởi các mối đe dọa vẫn được giữ bí mật.

Động cơ SNECMA M88-2

M88-2 là động cơ phản lực turbine khí thế hệ mới, cung cấp lực đẩy trên trọng lượng với tỷ lệ cao, dễ dàng bảo trì, độ tin cậy cao và chi phí vận hành thấp.

M88-2 kết hợp nhiều công nghệ tiên tiến, buồng đốt ít ô nhiễm với mức thải khói thấp, turbine cánh quạt đơn tinh thể cao áp, lớp phủ gốm và các vật liệu composite.

Động cơ M88-2 có lực đẩy khô là 50,04 kN và 75,62 kN khi đốt sau. Nó được trang bị hệ thống điều khiển động cơ kỹ thuật số (Full Authority Digital Engine Control/ FADEC) được dùng để kiểm soát và xử lý động cơ trong khi bay.

Van tiết lưu có thể được đóng lại từ chế độ chạy chiến đấu đến chạy không tải và trở lại chế độ chạy chiến đấu lần nữa, có ít hơn 3 giây từ chế độ chạy không tải đến chế độ đốt nhiên liệu phụ trội.

Buồng lái

Buồng lái kính (Glass cockpit) của Rafale được thiết kế xung quanh các nguyên tắc của việc kết hợp dữ liệu. Một máy tính trung tâm thông minh lựa chọn và ưu tiên thông tin để hiển thị cho các phi công, giúp cho việc ra lệnh và điều khiển đơn giản hơn.

Cần điều khiển bay HOTAS với một cần điều khiển bên phải và một van tiết lưu bên trái, chỗ ngồi nghiêng một góc 29° để cải thiện khả năng kháng áp của phi công trong quá trình bay cơ động và cung cấp tầm nhìn bên ngoài tốt hơn.

Bên cạnh đó là bộ đồ bay thông minh được tự động điều khiển bằng máy tính để chống lại lực quá tải cho phi công.

Để hiển thị thông tin thu thập được từ các cảm biến trên máy bay, buồng lái có một màn hình hiển thị phía trước 3 chiều góc rộng (Holographic HUD) CTH 3022, màn hình hiển thị phía trước này có trường nhìn 30° x 22° và có thể hiển thị hình ảnh FLIR tốt.

Nó hiển thị các thông số chuyến bay và các dữ liệu khác một cách gọn gàng, 2 màn hình màu hiển thị đa chức năng 127 x 127 mm, 500 x 500 pixel và một màn hình hiển thị chuẩn trực kích thước 254 x 254 mm, 1000 x 1000 pixel nằm ở trung tâm buồng lái.

Những màn hình này đã được đặt ở các vị trí nhằm giảm thiểu sự phân tâm của phi công từ môi trường bên ngoài. Một số màn hình được trang bị một giao diện cảm ứng để dễ tương tác giữa con người - máy tính (Human - Computer Interaction/HCI).

Phi công còn được trang bị mũ hiển thị đa chức năng (Helmet Mount Display/HMD) cho việc kiểm soát mục tiêu. Ánh sáng buồng lái tương thích với kính nhìn đêm.

Để giảm thiểu khối lượng công việc của phi công trên các hoạt động, trong số các tính năng của buồng lái số hóa cao là hệ thống nhận lệnh từ giọng nói (Direct Voice Input/DVI).

DVI cho phép một loạt các chức năng của máy bay được kiểm soát bằng cách ra lệnh bằng giọng nói, đơn giản hóa việc truy cập công việc điều khiển của phi công.

Phát triển bởi Crouzet, DVI có khả năng điều khiển thông tin liên lạc vô tuyến và các hệ thống phòng vệ, lựa chọn vũ khí và các chế độ radar, kiểm soát chức năng định vị.

Vì lý do an toàn, DVI được cố tình không làm các công việc có thể đe dọa đến yếu tố an toàn trong hoạt động bay của Rafale, chẳng hạn như triển khai vũ khí để khai hỏa.

 (Còn tiếp)