Trong thời kỳ chiến tranh Lạnh, bên cạnh nắm đấm thép của Hải quân là tàu sân bay, người Mỹ cũng đã đóng thêm 3 lớp tuần dương hạm hạt nhân mang tên lửa điều khiển sau đây:
1. Tuần dương hạm hạt nhân lớp Truxtun (CGN-35)
Tuần dương hạm hạt nhân mang tên lửa điều khiển lớp Truxtun CGN-35 là một phân lớp của tuần dương hạm mang tên lửa điều khiển thông thường lớp Belknap CG-26.
Truxtun là chiếc đầu tiên và cũng là duy nhất của lớp tàu này, CGN-35 được hạ thủy ngày 17/6/1963, chính thức vào biên chế 19/12/1964 và bị loại biên ngày 11/9/1995.
Tàu có kích thước: Dài 172m; rộng 18m; mớn nước 9,3m; lượng giãn nước đầy tải 8.659 tấn. Hệ thống động lực gồm 2 lò phản ứng hạt nhân áp lực nước công suất 70.000 SHP cho phép tàu chạy với tốc độ tối đa 31 hải lý/h; tầm hoạt động không giới hạn.
Hệ thống điện tử của CGN-35 gồm radar tìm kiếm mặt nước AN/SPS-10, radar trinh sát mục tiêu trên không AN/SPS-40; radar cảnh giới 3D AN/SPS-48; radar kiểm soát hỏa lực AN/SPG 55 và sonar AN/SQS-26. Vũ khí gồm có 1 pháo 127mm Mk-42; 1 ray phóng kép loại Mk-10 Mod 8 để phóng tên lửa đối không Standard ER và tên lửa chống ngầm ASROC, có tất cả 60 tên lửa loại này nằm sẵn trên giá nạp dạng trống; 4 ống phóng ngư lôi Mk-32; 8 tên lửa đối hạm Harpoon và 2 hệ thống phòng thủ tầm cực gần Phalanx.
2. Tuần dương hạm hạt nhân lớp California (CGN-36)
Tuần dương hạm hạt nhân mang tên lửa điều khiển lớp California CGN-36 là thế hệ sau của CGN-35 Truxtun. Có tất cả 2 chiếc loại này được đóng trong giai đoạn từ 1970-1974 gồm USS California CGN-36 và USS South Carolina CGN-37.
CGN-36 được hạ thủy 23/1/1970, chính thức đi vào hoạt động 16/2/1974 và bị loại biên ngày 9/7/1999. Trong khi đó chị em của nó chiếc CGN-37 South Carolina hạ thủy 1/12/1970, vào biên chế 25/1/1975 và ngừng hoạt động ngày 30/7/1999.
Tuần dương hạm hạt nhân lớp California có kích thước: Dài 179m; rộng 19m; mớn nước 9,6m; lượng giãn nước đầy tải 10.800 tấn. Động lực của tàu gồm 2 lò phản ứng hạt nhân General Electric D2G công suất 60.000 SHP (45.000 kW) cho phép tàu chạy với tốc độ tối đa 30 hải lý/h; tầm hoạt động không giới hạn.
Hệ thống điện tử của CGN-36 gồm radar cảnh giới trên không 3D AN/SPS-48E và AN/SPS-49 2D; radar kiểm soát bề mặt AN/SPS-55; radar kiểm soát hỏa lực tên lửa AN/SPG-51, radar kiểm soát hỏa lực pháo Mk-48 cùng AN/SPG-60; sonar AN/SQS-26; ngoài ra tàu còn được bổ trợ thêm 1 radar đa năng vừa trinh sát vừa kiểm soát hỏa lực AN/SPQ-9. Vũ khí gồm có 2 pháo 127mm Mk-45; 1 ray phóng loại Mk-13 để phóng tên lửa RIM-66D Standard; 2 bệ phóng Mk-141 với 8 tên lửa hành trình chống hạm Harpoon; 1 bệ phóng tên lửa chống ngầm ASROC; 6 ống phóng ngư lôi Mk-46 và 2 hệ thống phòng thủ tầm cực gần Phalanx.
3. Tuần dương hạm hạt nhân lớp Virginia (CGN-38)
Theo kế hoạch sẽ có 11 tàu lớp này được đóng nhưng thực tế chỉ được 4 chiếc gồm Virginia CGN-38; Texas CGN-39; Mississippi CGN-40 và Arkansas CGN-41. Cả 4 tàu trên có thời hạn phục vụ chỉ từ 15,3 đến 19 năm. Đây là một khoảng thời gian ngắn kỷ lục của những chiến hạm chạy bằng năng lượng hạt nhân, lý do chính là chi phí hoạt động của chúng quá cao. Theo thời giá năm 1996, CGN-38 mất 40 triệu USD chi phí hoạt động 1 năm trong khi đó Ticonderoga là 28 triệu còn Arleigh Burke chỉ là 20 triệu USD. Thêm vào đó, việc dùng ray phóng Mk-26 làm tàu không có tính đa năng như các chiến hạm thế hệ sau sử dụng bệ phóng thẳng đứng Mk-41.
Thông số cơ bản: Dài 179m; rộng 19m; mớn nước 10m; lượng giãn nước đầy tải 11.666 tấn. Động lực của tàu gồm 2 lò phản ứng hạt nhân General Electric D2G công suất 60.000 SHP (45.000 kW) tương tự như CGN-36 California cho phép tàu chạy với tốc độ tối đa 30 hải lý/h; tầm hoạt động không giới hạn.
Hệ thống điện tử của CGN-38 gồm radar cảnh giới trên không 3D AN/SPS-48E và AN/SPS-49 2D; radar kiểm soát bề mặt AN/SPS-55; radar kiểm soát hỏa lực tên lửa AN/SPG 51, radar kiểm soát hỏa lực pháo AN/SPQ-9A cùng AN/SPG-60; sonar AN/SQS-26; Hệ thống tác chiến điện tử AN/SQL-32, AN/SQL-25; Mk-36 SRBOC. Vũ khí gồm có 2 pháo 127mm Mk-45; 2 ray phóng loại Mk-26 với 68 tên lửa RIM-66 và RUR-5 ASROC; 2 bệ phóng Mk-141 với 8 tên lửa hành trình chống hạm Harpoon; 8 tên lửa hành trình tấn công mặt đất Tomahawk; 4 ống phóng ngư lôi Mk-46 và 2 hệ thống phòng thủ tầm cực gần Phalanx.
Sau khi tham khảo 3 lớp tuần dương hạm hạt nhân mang tên lửa điều khiển của Mỹ, chúng ta hãy cùng nhìn qua đối thủ của chúng ở phía bên kia chiến tuyến: Tuần dương hạm hạt nhân lớp Kirov của Liên Xô/Nga.
Kirov là lớp tuần dương hạm hạt nhân duy nhất của Liên Xô/Nga. Đây cũng đồng thời là lớp tuần dương hạm hạt nhân lớn nhất thế giới.
Có tất cả 4 chiếc lớp này được khởi đóng trong giai đoạn từ 1974-1986 gồm: Kirov (đổi tên thành Đô đốc Ushakov), Frunze (Đổi tên thành Đô đốc Lazarev), Kalinin (Đổi tên thành Đô đốc Nakhimov) và Yury Andropov (Đổi tên thành Pyotr Velikiy). Trong 4 chiếc hiện chỉ có Pyotr Velikiy là đang hoạt động còn 3 chiếc kia đang trong giai đoạn khôi phục, sửa chữa.
Kirov có chiều dài 252m; rộng 28,5m; lượng giãn nước đầy tải 28.000 tấn. Tàu được trang bị động cơ KN-3 chạy bằng năng lượng hạt nhân cho phép đạt tới tốc độ tối đa 32 hải lý/giờ, tầm hoạt động không giới hạn.
Được gọi là "Sát thủ tàu sân bay" Kirov mang theo một kho vũ khí khủng khiếp với 1 pháo hạm AK-130 2 nòng cỡ 130mm (tàu Nguyên soái Ushakov trang bị 2 pháo AK-100 thay cho AK-130), 20 tên lửa chống hạm P-700 Granit, 96 tên lửa phòng không tầm xa của hệ thống S-300F, 40 tên lửa phòng không tầm ngắn OSA-MA hoặc 192 tên lửa 9K311 Tor. Ngoài ra, tuần dương hạm lớp Kirov còn được trang bị 6 hệ thống CIWS Kashtan (trên 2 tàu Pyotr Velikiy và Đô đốc Nakhimov) hoặc 8 hệ thống CIWS AK-630 (trên 2 tàu Nguyên soái Ushakov và Đô đốc Lazarev), 10 ống phóng ngư lôi cỡ 533mm cùng 2 bệ rocket chống ngầm RBU-6000, tàu có sàn đáp và hầm chứa trực thăng săn ngầm Ka-27 ở đuôi (nhà chứa trực thăng ở bên dưới sàn đáp trực thăng).
Do học thuyết chiến tranh của Mỹ với Liên Xô/Nga khác nhau rất nhiều nên những tuần dương hạm hạt nhân của họ cũng được thiết kế với mục đích sử dụng rất khác nhau. Mặc dù hơi miễn cưỡng khi phải so sánh nhưng vẫn phải nhận xét rằng 3 lớp tuần dương hạm hạt nhân trên của Mỹ còn thua kém nhiều cả về kích thước lẫn vũ khí trang bị so với Kirov của Liên Xô/Nga.
Một số hình ảnh về hoạt động của tuần dương hạm hạt nhân Virginia CGN-38 trong giai đoạn từ 1984-1987
Xem toàn bộ VIDEO HOT trên SOHA