Sako TRG - Đại diện súng bắn tỉa tiêu biểu của Phần Lan

Súng bắn tỉa có quá trình phát triển không ngừng

Vào năm 1989, Sako (một công ty sản xuất vũ khí đặt tại Riihimäki, Phần Lan) giới thiệu mẫu súng trường chính xác TRG-22 như một khẩu súng bắn tỉa sử dụng loại đạn 7,62 mm NATO.

Biến thể săn bắn của TRG sau đó được giới thiệu với tên gọi TRG-S M995, có phần thân và báng được thiết kế khác đi với một cổng thoát vỏ nằm về phía bên trên thay vì bên phải như TRG-21.

Sau đó Sako phát triển thêm phiên bản cỡ nòng lớn TRG-41, để tận dụng sự hiệu quả của loại đạn cực mạnh 0,338 Lapua Magnum và một phiên bản súng săn tương tự như TRG-21.

Mặc dù có ý kiến cho rằng TRG là mẫu súng bắn tỉa có nguồn gốc từ súng trường TR-6 thành công trước đó, tuy nhiên trên thực tế TRG được thiết kế như là kết quả của một nghiên cứu kỹ lưỡng các yêu cầu về bắn tỉa.

Với sự ra đời của TRG bolt-action, Sako đã loại bỏ thoi dẫn đạn 2 móc kiểu Mauser rất được ưu chuộng trong thời gian trước đó bằng một thoi dẫn đạn 3 móc đường kính 19 mm. Thiết kế mới này tiếp tục được tìm thấy trên các mẫu súng săn gần đây của Sako như Sako 75 và Sako 85.

Để làm cho những khẩu TRG phù hợp với quân đội hơn, Sako đã tiến hành sửa đổi và cải tiến một số chi tiết trên TRG-21/41. Ngoài ra, súng có thêm các phụ kiện khác như ống hãm nảy/ loa che lửa và chân chống chữ V. Sự cải tiến này dẫn đến sự ra đời của các khẩu TRG-22/42.

Trong năm 2013, các khẩu TRG tiếp tục được nâng cấp dựa trên yêu cầu của khách hàng. Súng có thêm tấm đệm phía sau để giảm lực tác động, thay thế cò súng bằng loại cò kéo hai quãng mới cùng khóa an toàn thuận cả hai tay.

Nhìn chung, các bản nâng cấp mới của TRG đều tương thích ngược với các bản cũ về nhiều chi tiết, giúp tiết kiệm chi phí nâng cấp.

Xứng đáng là đại diện súng bắn tỉa của Phần Lan

Trái tim của TRG có lẽ là phần thân và nòng được rèn nguội, cung cấp sự chắc chắn cần thiết trong khi vẫn giữ được sự khối lượng hợp lý: dưới 5,8 kg cho mẫu sử dụng loại đạn Lapua Magnum.

Thoi nạp đạn của súng có 3 móc, giúp khóa viên đạn vào vị trí cố định trong buồng từ hộp tiếp. Xạ thủ cần xoay cần tối thiếu 60 độ để nạp đạn với một chu kỳ kéo hoặc đẩy là 118 mm (đối với thoi dài) và 98 mm (đối với thoi ngắn).

Khung sườn của súng được làm từ nhôm để giảm trọng lượng và được đính hai phía với nhau bằng 3 đinh ốc để tăng độ chắc chắn.

Súng có nòng nặng, được gắn tự do để tăng độ chính xác. Bên trong nòng được mạ chrome để chống mài mòn, điều này cũng góp phần tăng độ chính xác so với việc làm bằng thép không gỉ thông thường.

Súng có nhiều loại nòng với độ dài và xoắn khác nhau dành cho từng phiên bản cũng như cỡ nòng nhưng thường có độ dài 510 mm. Súng cũng có thể trang bị ống hãm nảy/loa che lửa hoặc thay thế bộ phận này bằng ống hãm thanh chuyên dụng.

Đối với cỡ đạn 0,260 Remington, một phiên bản đặc biệt giới thiệu tại thị trường Mỹ, Sako đã thiết kế nòng phi truyền thống với tỉ lệ xoắn 1:8 inch. Còn đối với 7,62 mm NATO là 1:12 inch, Winchester Magnum là 1:11 inch, và Lapua Magnum 16,2 gr là 1:12 inch.

Đến năm 2009, Sako cũng cung cấp các phiên bản nòng xoắn 1:10 inch để tối ưu hiệu quả cho các loại đạn tầm dài, nặng, vòng xoay thấp của Lapua Magnum như Sierra HPBT MatchKing và LAPUA Scenar 0.338 19,44 gr.

Chốt an toàn của súng nằm ngay ở phía trước cò, nhưng vẫn bên trong vành bao cò để xạ thủ có thể thao tác một cách dễ dàng nhất.

Khi ở vị trí bên trên, khóa an toàn sẽ chặn hoạt động của khóa nòng cũng như khóa kim hỏa. Ở vị trí khai hỏa bên trái, búa sẽ nhô ra phía sau 1,6 mm, giúp xạ thủ có thể dễ dàng xác định súng đã có thể bắn hay chưa, ngay cả trong điều kiện tầm nhìn hạn chế.

Cò súng được thiết kế để tương thích với lực kéo từ 1 - 2,5 kg và có thể điều chỉnh chiều dài, bề dày cũng như quãng đường kéo cho phù hợp nhất với sở thích và thể trạng của xạ thủ.

Điều này ngăn chặn sự kéo cò không theo ý muốn, tránh việc bắn chệnh mục tiêu. Súng cũng có thêm một chốt an toàn phụ, tránh việc bị cướp cò.

Ngoài thiết kế để phù hợp với yêu cầu bắn tỉa, Sako còn thiết kế báng của TRG phù hợp theo các quy định của UIT và CISM. Sako cung cấp các loại báng màu đen, xanh lá, cát sa mạc hay màu đất đen. Trong đó, báng màu đen nhẹ hơn 0,2 kg so với các loại còn lại.

Trong năm 2011, Sako bắt đầu cung cấp các loại báng ngụy trang theo môi trường với hình dáng khung nhôm để giảm khối lượng. Loại báng mới này còn có khả năng gập để tăng tính cơ động. Báng của TRG đều được làm bao gồm cả phần tay nắm chính, giúp tiết kiệm chiều dài của súng.

Tất cả các loại từ báng đặc cho đến khung nhôm đều có khả năng điều chính chiều dài thông qua việc kéo đẩy tấm đệm cao su phía sau, chiều cao thông qua ốp lót má phía trên. Mỗi báng còn được trang bị vị trí gắn dây đeo ở hai bên và thiết kế để phù hợp với bất kỳ xạ thủ thuận tay nào.

Sako thiết kế TGR để có thể tương thích với hàng loạt các phụ kiện khác nhau. Súng có đường ray Picatinny dài ở phía trên để trang bị hàng các loại ống ngắm.

Mặc định, TRG thường sử dụng loại ống ngắm của Zeiss hoặc Schmidt & Bender PM II. Súng cũng đi kèm với thước ngắm, đề phòng trong trường hợp không có ống ngắm hoặc ống ngắm bị hỏng.

Chân chống chữ V hoặc các phụ kiện sửa chữa, dây đeo, vali đựng chuyên dụng cũng là những trang bị không thể thiếu cho TRG.

Đa dạng hơn với nhiều biến thể

Như đã nói ở trên, Sako sản xuất TRG với nhiều đối tượng khác nhau, vì vậy súng cũng có nhiều biến thể để khách hàng có sự lựa chọn phù hợp hơn.

Phiên bản đầu tiên của súng có tên gọi TRG-21 sử dụng đạn 7,62 mm NATO, đây là một trong những phiên bản phổ biến nhất. Bản nâng cấp của khẩu súng này có tên gọi TRG-22 với báng súng theo phong cách mới.

TRG-41 là phiên bản được thiết kế cho loại đạn cực mạnh 0,338 Lapua Magnum, đây là loại đạn tiêu chuẩn được quân đội Mỹ sử dụng trong các súng bắn tỉa tầm xa bên cạnh các loại đạn Magnum khác. Tương tự, “người anh em cỡ nhỏ”, TRG-42 cũng được nâng cấp với báng súng theo phong cách mới.

Tháng 10/2008, Beretta TRG-42 Sniper được giới thiệu tại Hội nghị thường niên hiệp hội quân đội Mỹ như là một khẩu súng tốt để tham gia chương trình PSR. Thực chất đây là một khẩu TRG-42 với nòng ngắn, báng gập cùng hệ thống ray Picatinny được mở rộng.

Với thiết kế có hệ thống và độ tin cậy cao, TRG có thể cho độ chính xác tốt (dưới 0,5 MOA tùy theo loại đạn sử dụng) ngay cả trong điều kiện thời tiết bất lợi như gió hay tuyết. Tất cả những điều này đã làm TRG trở nên nổi tiếng và phổ biến trên toàn thế giới, mặc dù giá thành của súng hơi đắt.

Hiện tại, TRG đang phục vụ trong quân đội của nhiều quốc gia trên thế giới. TRG-42 hiện có trong biên chế quân đội Phần Lan với tên gọi 8,6 TKIV 2000.

TRG-42 cũng đang được sử dụng bởi lực lượng lính dù của Pháp và Ý, hay đội đặc nhiệm không quân của Thụy Điển. Còn TRG-22 đang phục vụ trong quân đội nhiều nước như Ấn Độ, Nga, Ukraine, Tây Ban Nha…