M40 - Súng không giật đáng sợ nhất trên chiến trường Việt Nam

Súng (pháo) không giật M40 là loại vũ khí chống tăng dành cho bộ binh được quân đội Mỹ giới thiệu vào giữa những năm 1950. Mặc dù cỡ nòng chính xác là 105 mm nhưng nó lại được mô tả bằng con số 106 mm để tránh việc phát nhầm đạn 105 mm không tương thích của khẩu M27 thế hệ trước.

Súng không giật M40 có trọng lượng 209,5 kg (nòng súng + giá 3 chân); dài 3,404 m; cao 1,02 m. Súng có thể bắn nhiều loại đạn từ đạn nổ lõm chống tăng (HEAT) đến đạn nổ mạnh sử dụng chất dẻo ở đầu đạn (HEP); góc nâng hạ tối đa từ -17 đến +65 độ; góc xoay ngang 360 độ; tầm bắn hiệu quả 1.350 m; tầm bắn tối đa 6.870 m; sơ tốc 503 m/s khi bắn đạn xuyên lõm M344A1.

Mặc dù được gọi là vũ khí chống tăng hạng nhẹ nhưng với trọng lượng của mình, súng M40 rất khó có thể sử dụng ở dạng mang vác mà thường được gắn trên xe jeep M151A1 MUTT để thực hiện nhiệm vụ yểm trợ hỏa lực cho bộ binh.

Bên cạnh M151A1 MUTT, xe jeep M38A1 CDN3 cũng thường được sử dụng làm phương tiện vận chuyển khẩu súng không giật này...

...khi đó phần thùng xe phía sau sẽ được dùng để chứa đạn. Vỏ đạn của M40 khá đặc biệt với nhiều lỗ nhỏ, khi bắn, khí thuốc sẽ được thổi qua các lỗ đó và phụt về phía sau qua các vòi phun đặc biệt đằng sau súng, cơ chế này được tạo ra tại thời điểm phản lực nhằm triệt tiêu lực hãm lùi của súng. M40 có thể bắn các loại đạn xuyên lõm M344A1, đạn nổ mạnh M346A1 hay M581. Đạn xuyên lõm M344A1 có thể xâm nhập qua 400 mm thép đồng nhất, các loại đạn cải tiến RAT 700 hay 106 3A có thể xuyên tới 700 mm. Đây là con số vượt trội so với DKZ B-10 82 mm hay SPG-9 73 mm của Việt Nam.

Ngoài ra súng không giật M40 còn có thể được lắp trên xe thiết giáp M113...

... hay bố trí phía trước tiền duyên phòng ngự để chống lại các đợt tấn công có sự tham gia của xe tăng, thiết giáp.

Tuy nhiên hình ảnh gắn liền với súng không giật M40 lại là khi nó được lắp đặt lên xe chống tăng tự hành M50 Ontos. Được thiết kế để chống tăng nhưng M50 thường được quân đội Mỹ sử dụng với chức năng chính là yểm trợ hỏa lực cho bộ binh. Với 6 khẩu súng không giật M40 nạp đạn beehive, một chiếc M50 có thể quét sạch khu rừng rậm có chiều sâu lên đến 400 m, nó chỉ cần vài giây lộ diện trước làn đạn của đối phương trước khi làm sạch 6 khẩu M40, sau đó nhanh chóng di chuyển đến nơi an toàn để nạp lại. M50 Ontos được coi là khẩu shotgun lớn nhất thế giới.

Trong quân đội Mỹ, súng không giật M40 đã bị thay thế vai trò bởi tên lửa chống tăng TOW, tuy nhiên ở nhiều quốc gia khác nó vẫn được tin tưởng sử dụng do có uy lực lớn, độ tin cậy cao và nhất là giá thành rẻ hơn 1 quả tên lửa chống tăng rất nhiều. Trong ảnh là xe chống tăng tự hành Type-60 của Nhật Bản được trang bị 2 khẩu M40.

Ngoài ra, khẩu súng không giật này còn là thứ vũ khí yêu thích của nhiều lực lượng nổi dậy trên thế giới. Hình ảnh của nó đã từng xuất hiện trong bộ phim bom tấn Black Hawk Down sản xuất năm 2001.