Máy bay chiến đấu hiện đại
Trong những tháng đầu năm 2023, Ukraine nhận được những lô MiG-29 từ Slovakia và Ba Lan, những chiếc máy bay chiến đấu mà quân đội của Kiev vốn đã rất quen thuộc.
Sau quá trình vận động mạnh mẽ và kiên trì, Ukraine cuối cùng đã nhận được F-16, tiêm kích hiện đại do Mỹ sản xuất.
Những chiếc máy bay đắt đỏ này được Đan Mạch, Hà Lan, Bỉ và Na Uy cung cấp, được xem là cam kết viện trợ lớn nhất cho Kiev kể từ khi xung đột Nga-Ukraine bùng phát. Cùng với việc cung cấp máy bay, các nước phương Tây cũng huấn luyện phi công và đội ngũ mặt đất cho Ukraine.
Tiêm kích F-16 bay trên bầu trời Ukraine ngày 4/8/2024. Ảnh: Getty
Việc sử dụng F-16 trong chiến đấu được Ukraine tiết lộ vào tháng 8 năm nay, nhưng Kiev đã mất ít nhất 1 chiếc trong chiến dịch đầu tiên.
Các chuyên gia cũng cho rằng số lượng máy bay mà các nước phương Tây cam kết cung cấp cho Ukraine không phải là “viên đạn bạc” trước lực lượng không quân hùng mạnh và được trang bị công nghệ cao của Nga.
Dù vậy, F-16 vẫn mang lại cho Ukraine một sự hiện đại hóa đáng kể và đưa quân đội của họ tới gần hơn với các tiêu chuẩn của NATO.
Pháo và tên lửa
Trong suốt cuộc xung đột đã kéo dài gần 3 năm, các đồng minh và đối tác đã cung cấp cho Ukraine nhiều thiết bị mới mà quân đội nước này chưa từng sử dụng.
Ukraine đã nhận được một số lượng tên lửa hệ thống tên lửa chiến thuật ATACMS do Mỹ sản xuất với tầm bắn lên tới 480 km. Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng đã phê chuẩn cho Ukraine sử dụng tên lửa này trong các cuộc tấn công sâu trong lãnh thổ Nga.
Theo số liệu của Lầu Năm Góc, Washington cũng đã gửi hơn 40 hệ thống tên lửa pháo binh cơ động cao (HIMARS), cùng với đạn dược đi kèm.
Ukraine đã sử dụng tên lửa Storm Shadow/Scalp do Anh/Pháp cung cấp. Tên lửa này có thể phóng từ F-16 và cả MiG-29 thời Liên Xô của Ukraine sau khi chúng được điều chỉnh lại.
Ukraine cũng sử dụng nhiều loại vũ khí mới khác, chẳng hạn như đạn chùm do Mỹ sản xuất, mìn chống bộ binh và bom đường kính cỡ nhỏ phóng từ mặt đất (GLSDB).
Phương tiện không người lái sản xuất nội địa
Một số vũ khí phương Tây mà Ukraine nhận được như tên lửa ATACMS và Storm Shadow bị hạn chế về mục tiêu tấn công do các nước cung cấp chúng lo ngại khả năng xung đột với Nga.
Vì vậy, Ukraine tập trung vào nỗ lực phát triển vũ khí nội địa, để không bị ràng buộc bởi quy định của các nước viện trợ. Một trong những sản phẩm đáng chú ý là máy bay không người lái (UAV) tấn công tầm xa. Ukraine đã nhiều lần sử dụng chúng để nhắm vào các mục tiêu quan trọng của Nga cách biên giới hàng trăm km, thậm chí có thể vươn xa tới hơn 1.000 km.
Các căn cứ không quân, cơ sở hải quân, nhà máy lọc dầu, nhà máy vũ khí và thậm chí cả thủ đô Moscow đã bị tấn công bằng UAV do Ukraine tự sản xuất.
Không giống như trước xung đột, các loại UAV tầm xa của Ukraine giờ đây có chi phí khá thấp. Ukraine cũng đã thiết kế, chế tạo và nâng cấp một loạt UAV tầm ngắn để sử dụng ở tiền tuyến, phục vụ cho việc trinh sát, chỉ điểm cho pháo binh tấn công hoặc phá hủy các phương tiện bọc thép của Nga.
Ngoài UAV, Ukraine còn chế tạo tàu không người lái, đáng chú ý có Maguara V5, SeaBaby… được sử dung trong các cuộc tấn công nhằm vào Hạm đội Biển Đen của Nga cũng như bán đảo Crimea.
Bên cạnh các phương tiện không người lái trên không, trên biển, Ukraine hiện có cả các phương tiện không người lái mặt đất, chủ yếu phục vụ hoạt động sơ tán và hậu cần ở những vị trí nguy hiểm trên tiền tuyến.
Tên lửa mới của Ukraine
Một phần quan trọng trong kho vũ khí của Ukraine là số lượng tên lửa chống hạm Neptune sản xuất nội địa, được cho là đã đánh chìm soái hạm Moskva của Hạm đội Biển Đen của Nga trong giai đoạn đầu của cuộc cung đột.
Hồi tháng 8, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky thông báo Kiev đã thử nghiệm thành công tên lửa đạn đạo nội địa đầu tiên và đã lên kế hoạch tiến hành thêm các cuộc thử nghiệm đối với loại vũ khí mới này.
Ông Jacob Parakilas, nhà nghiên cứu về chiến lược quốc phòng tại Rand Corp cho rằng, tên lửa đạn đạo mà ông Zelensky nói đến là Hrim-2, có tầm bắn hơn 480km. Tầm bắn này không thể vươn tới Moscow nhưng đủ để đe dọa các căn cứ không quân, kho đạn dược và các cơ sở quân sự khác của Nga từ lãnh thổ Ukraine.
Kiev cũng đã phát triển một vũ khí được mô tả là “tên lửa máy bay không người lái”, có tên Palianytsia, và pháo Bohdana.
Giữa tháng này, chỉ huy các lực lượng không người lái của Ukraine cho hay Kiev đã phát triển vũ khí laser mang tên Tryzub, trong tiếng Ukraine có nghĩa là “mũi kiếm”.
Phòng không
Kể từ tháng 2/2022, các nước phương Tây đã cung cấp cho Ukraine một loạt hệ thống phòng không mới, bao gồm Patriot của Mỹ cùng các hệ thống Iris-T tầm ngắn và SAMP/T.
Riêng Mỹ cung cấp cho Ukraine 3 hệ thống Patriot và 12 hệ thống tên lửa phòng không tầm xa hiện đại (NASAMS) cùng hơn 3.000 tên lửa phòng không di động Stinger.
Kiev cũng đã nhận được pháo phòng không Gepard do Đức sản xuất và chúng đã chứng minh hiệu quả trước UAV Shahed do Nga sử dụng để tấn công trên khắp Ukraine.
Xe tăng và xe thiết giáp
Vốn trước đây chỉ sử dụng các xe tăng dòng T và thiết giáp từ thời Liên Xô, Ukraine hiện đã có xe tăng chiến đấu chủ lực và xe thiết giáp do phương Tây sản xuất.
Mỹ cung cấp cho Kiev 31 xe tăng chiến đấu chủ lực Abrams, hơn 300 xe chiến đấu bộ binh Bradley, 400 xe chở quân Stryker và hơn 1.000 xe chống mìn/chống phục kích.
Anh viện trợ cho Ukraine xe tăng chiến đấu chủ lực Challenger 2 và một số nước châu Âu gửi các biến thể khác nhau của xe tăng Leopard do Đức sản xuất.
Các phương tiện bọc thép khác mà Ukraine nhận được có khoảng 140 xe chiến đấu bộ binh Marder của Đức và hàng chục xe thiết giáp AMX-10 RC của Pháp.
Học thuyết quân sự
Bên cạnh việc chuyển sang các trang thiết bị phương Tây, Ukraine cũng đã thay đổi chiến thuật và học thuyết quân sự.
“Ukraine đã hoàn toàn chuyển sang các tiêu chuẩn của NATO trong việc lập kế hoạch, vận hành và trang bị cho quân đội”, Andrii Ziuz, một cựu giám đốc điều hành của Hội đồng An ninh và Quốc phòng Ukraine, cho biết.
Tuy nhiên, nhiều người cũng đặt câu hỏi về về tính khả thi của chiến thuật chiến đấu kiểu NATO khi Ukraine áp dụng nó để đối phó với quân đội Nga vốn có ưu thế vượt trội về không quân.