SOHA NEWS
“Hãy xem điều gì sẽ xảy ra với Iran. Sau cuộc bầu cử tổng thống tới đây, tôi nghĩ rằng trong một tuần, hoặc có thể trong một tháng nhưng trong thời gian rất ngắn, Iran sẽ đến và nói họ muốn một thỏa thuận với Mỹ”, ông Trump khẳng định.
Tổng thống Mỹ cho biết thêm, “Iran muốn một thỏa thuận, họ muốn làm điều đó nhiều hơn với ông Joe Biden hơn với tôi nhưng chắc chắn thỏa thuận của tôi sẽ công bằng hơn. Chỉ cần đợi cuộc bầu cử. Nếu tôi chiến thắng, sau đó tôi sẽ thực hiện một thỏa thuận với Iran”.
Trước đó, Iran và sáu cường quốc gồm Mỹ, Nga, Trung Quốc, Anh, Pháp và Đức đã ký thỏa thuận lịch sử, giúp chấm dứt những căng thẳng liên quan chương trình hạt nhân của Tehran. Các cuộc đàm phán kéo dài nhiều tháng đã kết thúc với việc thông qua Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung (JCPOA), Iran được quốc tế nới lỏng các biện pháp trừng phạt tài chính, kinh tế và dầu mỏ để đổi lấy việc nước này giới hạn các hoạt động phát triển chương trình hạt nhân.
Ngoài ra, thỏa thuận này với điều kiện là lệnh cấm vận vũ khí sẽ được dỡ bỏ đối với Iran trong vòng 5 năm và việc cung cấp vũ khí có thể thực hiện sớm hơn nhưng chỉ với sự cho phép của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Tuy nhiên, thỏa thuận này đã không kéo dài, thậm chí vào tháng 5/2018, Mỹ tuyên bố đơn phương rút khỏi thỏa thuận và khôi phục các lệnh trừng phạt cứng rắn đối với Tehran .
Washington còn dọa sẽ cấm vận bất kỳ quốc gia nào nhập khẩu dầu của Iran, tăng cường lực lượng quân sự đến Trung Đông. Đáp lại, Iran phá vỡ các cam kết trong JCPOA, nâng mức làm giàu uranium, bất chấp lời cảnh báo từ các nước phương Tây.
Mới đây, hôm 21/8, ông Josep Borrell, Đại diện cấp cao về chính sách an ninh và đối ngoại Liên minh châu Âu (EU) nhấn mạnh, khối này sẽ nỗ lực duy trì JCPOA, sau khi Mỹ tìm cách tái áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Iran. Ông Borrell nhấn mạnh: “Với tư cách là điều phối viên của Ủy ban hỗn hợp JCPOA, tôi sẽ tiếp tục làm mọi thứ có thể để bảo đảm duy trì và thực hiện đầy đủ thỏa thuận hạt nhân”. Ông cũng khẳng định, JCPOA vẫn là trụ cột chính của cấu trúc không phổ biến vũ khí hạt nhân toàn cầu.
Đồng thời, hôm 20/8, trong cuộc điện đàm của ông Borrell và Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov, hai quan chức đã thảo luận về triển vọng duy trì JCPOA. Trao đổi với ông Lavrov, ông Borrell khẳng định tiếp tục hợp tác với Nga và các thành viên khác trong JCPOA cũng như cộng đồng quốc tế để duy trì thỏa thuận.
Thỏa thuận hạt nhân dần suy yếu sau khi Mỹ gia tăng các lệnh trừng phạt nhằm vào Iran. Đối với EU, JCPOA là một trong những thành quả nổi bật của chính sách đối ngoại châu Âu, dấu ấn quan trọng về một nỗ lực chung và bền bỉ của EU trong hàng thập kỷ nhằm thuyết phục Mỹ thay đổi lập trường cứng rắn cố hữu với Iran sang chiều hướng ôn hòa.