SOHA NEWS
Sau khi Mỹ giết tướng Iran Qassem Soleimani, căng thẳng giữa Mỹ và Iran leo thang mạnh mẽ. Tuy nhiên, đằng sau đó ai mới là người đã thúc đẩy Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra quyết định này?
Bàn tay phía sau
Tờ Washington Post (Mỹ) ngày 5/1 cho biết, vào 4 giờ sáng thứ Năm (2/1), Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã bị đánh thức bởi một cuộc gọi điện thoại khẩn cấp, thông báo Đại sứ quán Mỹ ở Baghdad bị bao vây bởi nhiều người biểu tình. Vào thời điểm đó, những người biểu tình đã bắt đầu ném bom xăng vào đại sứ quán, đe dọa sự an toàn của các nhà ngoại giao Mỹ.
Đến 4 giờ 30 phút sáng, ông Pompeo nói chuyện qua điện thoại với Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ Mark Milley và Đại sứ Mỹ tại Iraq Matthew H. Tueller.
Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper, Ngoại trưởng Mike Pompeo, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mark Milley phát biểu tại Mar a Lago vào ngày 29/12/2019. Ảnh: Getty
Một quan chức Mỹ giấu tên tiết lộ với Washington Post rằng, trong vài ngày sau đó, ông Pompeo liên tục nói chuyện với Tổng thống Mỹ Donald Trump, đề xuất loại bỏ Thiếu tướng Soleimani. Phó Tổng thống Mike Pence cũng ủng hộ quan điểm của ông Pompeo. Trên thực tế, khi Iran bắn hạ máy bay không người lái của Mỹ vào năm 2019, Ngoại trưởng Pompeo đã từng thúc đẩy Tổng thống Trump phải cứng rắn với Iran nhưng ông chủ Nhà Trắng khi đó đã từ chối, điều này khiến ông Pompeo "rất chán nản". Tuy nhiên, giờ đây, Tổng thống bắt đầu lo ngại ông sẽ bị nghi ngờ "thiếu quyết đoán" nếu không đối phó với "sự gây hấn" của Iran, vì vậy, ông Pompeo đã được bật đèn xanh.
Washington Post nhận định, ý đồ của Ngoại trưởng Pompeo rất rõ ràng. Ông từng chỉ trích mạnh mẽ người tiền nhiệm Hillary Clinton vì đã không bảo vệ các nhà ngoại giao Mỹ ở Benghazi, Libya.
"Chúng tôi đã loại bỏ một kẻ độc ác khỏi chiến trường, chúng tôi đã đưa ra quyết định đúng đắn và tôi tự hào về những nỗ lực của Tổng thống Trump", ông Pompeo nói trong một cuộc phỏng vấn với CNN.
Lầu Năm Góc cũng bị sốc
Một quan chức chính phủ Mỹ cho biết, vài tháng trước, Ngoại trưởng Pompeo đã đề xuất loại bỏ tướng Soleimani nhưng cả Tổng thống Trump và các quan chức Lầu Năm Góc đều không đồng ý với lựa chọn này.
Một phương tiện bốc cháy gần sân bay quốc tế Baghdad, Iraq sau vụ không kích của Mỹ. Ảnh: EPA
Trong hơn một năm qua, các quan chức của Bộ Quốc phòng Mỹ đã cảnh báo Tổng thống, phản đối ông leo thang trừng phạt Iran và họ cũng phản đối đẩy mạnh quá mức một cuộc đối đầu căng thẳng với Tehran, bởi vì nó liên quan đến nguồn lực to lớn của Mỹ. Hơn nữa, nhiều quan chức Lầu Năm Góc hy vọng, trong tương lai, các nguồn lực sẽ được đầu tư vào Đông Á hơn là Trung Đông.
Tổng thống Trump cũng hy vọng sẽ thực hiện cam kết của mình để giảm sự hiện diện của lực lượng Mỹ ở Trung Đông. Nhưng vào ngày 27/12/2019, 30 quả rocket đã tấn công căn cứ của quân đội Mỹ ở Kirkuk, giết chết một nhà thầu dân sự Mỹ và làm bị thương nhiều người khác. Hai ngày sau, hai ông Pompeo và Milley đến resort triệu đô của Tổng thống Trump ở Mar-a-Lago.
Tại đây, hai quan chức Mỹ đưa ra các phương thức Mỹ có thể lựa chọn để trả đũa Iran, bao gồm loại bỏ tướng Soleimani và Tổng thống Trump đã đồng ý.
Theo Washington Post, trong bối cảnh căng thẳng tiếp diễn ở Iran và Trung Đông, các quan chức Bộ Quốc phòng thường đề xuất với ông Trump một loạt các biện pháp đối phó với Iran. Đối với các nhà hoạch định chiến lược, loại bỏ Soleimani là một trong những lựa chọn cực đoan và phi thực tế nhất. Các quan chức cao cấp của Lầu Năm Góc đã rất ngạc nhiên và choáng váng. "Họ không ngờ [Tổng thống] Trump lại tiến hành hành động đó", quan chức Nhà Trắng khẳng định.