Cách xa tới hàng trăm triệu năm ánh sáng: Đây là thiên hà "cô đơn" nhất trong vũ trụ

Nguyễn Hằng |

Nơi này bị cô lập tới mức nếu con người sinh sống ở đây thì phải tới những năm 1960 mới trông thấy được các thiên hà khác ở trong vũ trụ.

Vũ trụ rất rộng lớn và bao gồm nhiều thiên hà. Cách đây hơn một thế kỷ trước, từ những hình thiên hà có hình dạng xoắn ốc và elip cho chúng ta thấy dải Ngân hà (Milky Way) vốn không hề đơn độc.

Cách xa tới hàng trăm triệu năm ánh sáng: Đây là thiên hà cô đơn nhất trong vũ trụ - Ảnh 1.
Cách xa tới hàng trăm triệu năm ánh sáng: Đây là thiên hà cô đơn nhất trong vũ trụ - Ảnh 2.

Dải Ngân hà của chúng ta vốn không hề đơn độc.

Thậm chí, trước kia, những nhà thiên văn học cũng có thể quan sát được các thiên hà sáng bằng cách sử dụng kính viễn vọng.

Cách xa tới hàng trăm triệu năm ánh sáng: Đây là thiên hà cô đơn nhất trong vũ trụ - Ảnh 3.
Cách xa tới hàng trăm triệu năm ánh sáng: Đây là thiên hà cô đơn nhất trong vũ trụ - Ảnh 4.

Ngoài ra, bằng cách đo tốc độ và khoảng cách của các thiên hà này, con người còn phát hiện ra vũ trụ đang giãn nở.

Minh chứng là độ dịch chuyển đỏ mà chúng ra quan sát được từ những thiên hà sẽ càng lớn theo thời gian mà ánh sáng được nhận để quay trở lại Trái Đất. Nếu không có những thiên hà lân cận thì chúng ta có thể không bao giờ hiểu được về nguồn gốc vũ trụ sinh ra từ Vụ nổ lớn (Big Bang).

Cách xa tới hàng trăm triệu năm ánh sáng: Đây là thiên hà cô đơn nhất trong vũ trụ - Ảnh 5.

Tất cả những dữ liệu có được, bao gồm cả những quan sát về yếu tố ánh sáng và bức xạ nền vi sóng vũ trụ (CMB hay Cosmic Microwave Background) còn sót lại sau Vụ nổ lớn (Big Bang) như là một lời giải thích hợp lý cho những gì mà chúng ta thấy.

Khi vũ trụ giãn nở cũng sẽ nguội đi, điều này tạo điều kiện cho những ion, nguyên tử trung tính và cuối cùng là những phân tử, đám mây khí, ngôi sao và những thiên hà hình thành.

Cách xa tới hàng trăm triệu năm ánh sáng: Đây là thiên hà cô đơn nhất trong vũ trụ - Ảnh 6.

Tuy nhiên, không phải mọi thứ trong vũ trụ đều có thể dễ dàng quan sát như vậy. Trên thực tế, những luồng vật chất tối tách những thiên hà ra xa và tập hợp chúng thành những cụm cấu trúc quy mô lớn giống như trong hình mô phỏng này.

Thế nhưng, tại một số vùng cực kỳ thiếu thốn vật chất, những thiên hà vẫn thỉnh thoảng được hình thành. Nếu sống trong nhưng vùng này, chúng ta có thể không phát hiện ra một thiên hà khác cho đến khi những thiết bị thiên văn học tiến tới các tiêu chuẩn gần như hiện đại.

Cách xa tới hàng trăm triệu năm ánh sáng: Đây là thiên hà cô đơn nhất trong vũ trụ - Ảnh 7.

Hình ảnh minh họa này cho thấy trong ngân hà có nơi các thiên hà tập trung dày đặc, nhưng cũng có nơi lại không có gì.

Cách xa tới hàng trăm triệu năm ánh sáng: Đây là thiên hà cô đơn nhất trong vũ trụ - Ảnh 8.

Đó chính là trường hợp của MCG + 01-02-015. Theo các nhà khoa học, đây có thể được coi là thiên hà cô đơn nhất trong vũ trụ.

Cách xa tới hàng trăm triệu năm ánh sáng: Đây là thiên hà cô đơn nhất trong vũ trụ - Ảnh 9.

Mặc dù ở khá gần và chỉ cách khoảng 293 triệu năm ánh sáng, nhưng từ mọi hướng, MCG + 01-02-015 lại không có thiên hà nào khác bao quanh nó trong phạm vi 100 triệu năm ánh sáng.

Xung quanh thiên hà này là những khoảng không vũ trụ "khổng lồ", thậm chí một số trong đó còn có thể kéo dài hàng trăm triệu năm ánh sáng.

Cách xa tới hàng trăm triệu năm ánh sáng: Đây là thiên hà cô đơn nhất trong vũ trụ - Ảnh 10.

Khoảng trống vũ trụ chứa MCG + 01-02-015 rất đặc biệt vì mật độ vật chất quá thấp và chỉ chứa duy nhất một thiên hà mà con người biết tới. Tuy nhiên, cũng có khả năng có những thiên hà nhỏ với độ sáng xung quanh bề mặt thấp tồn tại ở khu vực này.

Nếu sống ở đó, kính viễn vọng của con người thời xa xưa sẽ không quan sát được những thiên hà khác cho đến khi phương pháp quan sát thiên hà bằng hồng ngoại được nhà vật lý thiên văn người Ý Paolo Maffei khám phá ra vào năm 1967.

Có lẽ đây là may mắn cho con người vì vị trí "tình cờ" trong vũ trụ cho phép chúng ra hiểu được điều này.

Tham khảo nguồn: Forbes/ảnh: ESA/HUBBLE & NASA

Đường dây nóng: 0943 113 999

Soha
Báo lỗi cho Soha

*Vui lòng nhập đủ thông tin email hoặc số điện thoại