SOHA NEWS
Tôi rất trăn trở...
Bên hành lang Quốc hội sáng nay, 25/7, đại biểu Quốc hội Võ Kim Cự, nguyên Bí thư Tỉnh ủy, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh, hiện là Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam đã tiếp tục có những trao đổi với báo chí.
PV: Sau sự cố môi trường nghiêm trọng do Formosa xảy ra, vừa nguyên là lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh vừa là ĐBQH, cá nhân ông thấy trách nhiệm của mình thế nào và ông mong muốn điều gì?
Ông Võ Kim Cự: Sự việc xảy ra rất đáng tiếc, tôi rất trăn trở khi sự việc xảy ra. Nó cũng là việc đột ngột, ngoài ý muốn, cũng để lại những hậu quả lớn cho bà con nhân dân về đời sống khó khăn, tâm tư, tình cảm bị ảnh hưởng.
Tôi cũng có những trăn trở vì bấy lâu nay định thực hiện mà chưa thự hiện được. Mong muốn đưa tập đoàn lớn như Formosa vào làm nghiêm túc như cam kết, ví dụ sẽ thay đổi được một vùng khó khăn, dân nghèo khổ.
Mong có một nguồn lực lớn cho dân có việc làm để thoát nghèo, phải có một cú hích, có công nghiệp làm nền tảng, chấm dứt cảnh sản xuất manh mún.
Mình cứ nghĩ nó sẽ diễn ra theo chiều hướng tích cực, không ngờ xảy ra những cái đáng tiếc như thế.
Thời gian đó, tôi cũng có trách nhiệm liên đới trong quá trình làm, nên tôi trăn trở và tôi nghĩ kể cả những người không phải trong cuộc cũng trăn trở vì đó là đồng bào của mình, chỉ có điều động cơ của chúng ta là động cơ tích cực chứ không phải tiêu cực, những cái xảy ra đã vi phạm cam kết luật môi trường của chúng ta, đó chính là thủ phạm và nguyên nhân.
Còn việc cấp giấy chứng nhận đầu tư là đúng theo trình tự, đúng theo Luật Đất đai, Luật Đầu tư và Nghị định 108.
Khu kinh tế Vũng Áng là khu kinh tế nằm trong vùng đặc biệt khó khăn nên Thủ tướng có quyết định số 72, ban hành chính sách ưu đãi cho khu kinh tế này – một vùng đất khó khăn với bão lũ thường xuyên.
Ông Võ Kim Cự
PV: Ông nói đúng quy trình nhưng khi thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường vào cuộc thì lại phát hiện 53 sai phạm của Formosa, ông có thể nói gì điều này?
Ông Võ Kim Cự: 53 sai phạm đó là vi phạm về công nghệ môi trường chứ không phải sai phạm trong cấp phép đầu tư.
Trình tự cấp giấy chứng nhận đầu tư theo đúng các quy định của luật, trong đó có tiêu chí quy định ưu đãi về ngành chúng ta đang khuyến khích đầu tư như thép, cảng biển…
Đặc biệt, có 1 tiêu chí khiến Formosa được chọn là trong khi có dự án có 5.000 lao động thì dự án này có tới hàng vạn người lao động, nó lại nằm trong vùng kinh tế đặc biệt khó khăn…
Việc cấp phép chúng nhận đầu tư là đúng trình tự. Trước khi nhà đầu tư yêu cầu xin đăng ký đầu tư đã có văn bản 323 của Thủ tướng Chính phủ đồng ý chủ trương, giao cho Hà Tĩnh chỉ đạo khu kinh tế phối họp với các Bộ, ngành hướng dẫn, kiểm tra và thẩm định hồ sơ.
Sau khi có ý kiến của tất cả các bộ ngành (hiện còn lưu giữ), Hội đồng thẩm định báo cáo lại với Thủ tướng, Thủ tướng có văn bản 869 đồng ý cấp giấy chứng nhận đầu tư cho đơn vị này, theo Nghị định 108, Chính phủ ủy quyền hoàn toàn cho địa phương hết, nơi nào có khu kinh tế thì khu kinh tế cấp, nơi nào không có khu kinh tế thì tỉnh cấp.
Tỉnh đã báo cáo lại hết sức nghiêm túc, còn việc họ vi phạm thì đó là vấn đề môi trường. Về mặt quản lý Nhà nước, cơ quan chức năng cấp giấy chứng nhận đầu tư là đúng nhưng thực thi của Formosa là vi phạm.
Vi phạm này chúng ta đã và đang xử, chúng tôi đang kiến nghị xử lý nghiêm, kiểm soát chặt chẽ, yêu cầu thay đổi công nghệ, thiết bị, nếu không ta kiến nghị dừng, thu giấy chứng nhận đầu tư, phạt yêu cầu bồi thường lại toàn bộ môi trường cho chúng ta. Đó thuộc hoàn toàn thẩm quyền của chúng ta.
Mọi điều kiện đều trong tầm kiểm soát của chúng ta, chỉ tiếc là hậu quả gây ra gây tâm tư cho bà con, nhưng Chính phủ đã phần nào khắc phục, hỗ trợ ngay khi Formosa chưa bồi thường. Mong bà con ổn định đời sống sớm, trở lại bình thường
PV: Quá trình cấp phép phải qua nhiều bước, nhiều cơ quan, vậy tạo sao với dự án lớn như Formosa mà chỉ trong vài tháng đã hoàn thành xong việc cấp phép. Liệu có sự ưu ái đặc biệt nào cho Formosa?
Ông Võ Kim Cự: Không thể có sự ưu ái đặc biệt nào, phải làm đúng luật, đúng trình tự, đúng bước đi theo quy định của pháp luật chứ không bỏ qua bất cứ giai đoạn nào: đúng Nghị định 108, đúng Luật Đầu tư, đúng theo quy định của Chính phủ.
Có ý kiến lại bảo kéo dài quá cũng có vấn đề, chúng ta đang cải cách mạnh mẽ nền hành chính. Chúng ta không rút ngắn thời gian, không bỏ qua, các trình tự vẫn đủ, ý kiến của các Bộ, ngành liên quan đầy đủ.
PV: Sau khi có đầy đủ ý kiến theo quy định của luật thì Thủ tướng có có ý kiến đồng ý. 6 tháng mà hoàn thành việc cấp phép cho 1 dự án lớn như Formosa có quá nhanh và vội vàng?
Ông Võ Kim Cự: Không, nhanh hay không còn phụ thuộc vào chất lượng của hội đồng thẩm định, có khi người ta làm việc tăng thời gian, tăng năng suất, có phương pháp làm việc tốt hơn nên đảm bảo điều kiện.
PV: Hiện nay lại phát hiện ra hàng loạt sai phạm của Formosa khi chôn lấp chất thải trên địa bàn của tỉnh Hà Tĩnh, nhưng phát hiện cũng không phải do cơ quan Nhà nước. Có phải cơ quan Nhà nước ở địa phương chưa làm tròn trách nhiệm?
Ông Võ Kim Cự: Trước hết có phần của Formosa vì quy định là có phần xử lý thải riêng, còn có thêm vài yếu tố như tự ý thu gom, tự ý chôn lấp trong trang trại, phải xử lý nghiêm. Phải xử lý nghiêm cả bên phía chúng ta. Cũng có phần trách nhiệm của ngay chính quyền cấp xã, cấp huyện, cả cấp tỉnh.
Nghe thông tin ấy tôi thấy rất bức xúc. Đổ mấy trăm tấn chất thải là không thể chấp nhận được, tôi đề nghị xử lý nghiêm những hành vi này và tiếp tục rà soát xem còn ở đâu không, nếu vi phạm tiếp thì không dừng lại ở xử lý hậu quả mà phải xử lý nghiêm hơn, để đảm bảo phát triển bền vững chứ không thể phát triển kinh tế bằng mọi giá.
PV: Theo ông có cần mở rộng điều tra, kể cả xử lý hình sự đối với các cá nhân và thậm chí Formosa?
Ông Võ Kim Cự: Chúng ta đã chỉ ra và đang làm quyết liệt. Trung ương, Chính phủ, các bộ ngành đang vào cuộc, làm việc nghiêm túc, khách quan, quyết liệt, nhưng cần dứt điểm sớm, kéo dài không hay cho nhiều vấn đề, xử lý không loại trừ bất cứ tổ chức, cá nhân nào.
Chúng tôi không né tránh...
PV: Từng là Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch UBND tỉnh, sự cố xảy ra từ tháng 4 mà mãi đến giờ, ông mới gặp gỡ báo chí?
Ông Võ Kim Cự: Trước đó có vài anh em có gọi điện, khoảng ngày 16-19/7 chúng tôi đang tập trung cho Đại hội Liên minh HTX VN, chúng tôi không né tránh, không đùn đẩy gì cả, không ai yêu cầu tôi gặp báo chí cả, bản thân tôi rất muốn gặp chứ không phải sau chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội.
Kể cả ngày nghỉ anh em báo chí gặp tôi cũng sẵn sàng. Chủ tịch Quốc hội cũng chưa gọi cho tôi. Tôi muốn gặp báo chí để thông tin đầy đủ. Né tránh để bưng bít thông tin là không được.
PV: Vừa qua dư luận quy trách nhiệm cho ông và có ý kiến đề nghị xem xét tư cách ĐBQH của ông. Ông nghĩ sao?
Ông Võ Kim Cự: Tôi chưa nghe ai nói và không nghĩ thế. Vấn đề xử lý đối với Formosa tôi đang kiến nghị xử lý nghiêm túc và nếu không đúng cam kết thì ta phải xử lý rõ ràng, thậm chí đình chỉ hoạt động. Theo tôi, phải kiên quyết theo quy định của pháp luật.