Dự án “treo” dù đã có trong kế hoạch
Sai phạm liên quan đến Dự án ĐHTN.
Ngày 24/12, Thanh tra Chính phủ đã công bố thông báo kết luận liên quan đến một số dự án gặp khó khăn, vướng mắc tại Bộ GD&ĐT và Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, trong đó có Dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và hạ tầng cấp thiết khu trung tâm Đại học Thái Nguyên.
Theo kết luận thanh tra, ngày 16/10/2024, Bộ GD&ĐT ban hành Quyết định số 2918/QĐ-BGDĐT phê duyệt chủ trương đầu tư điều chỉnh Dự án, với tổng mức đầu tư dự kiến hơn 606,3 tỷ đồng, dự án nhóm B, diện tích sử dụng đất 40.511m², thời gian thực hiện kéo dài từ năm 2007 đến năm 2027. Chủ đầu tư là Đại học Thái Nguyên.
Dự án được chia làm hai giai đoạn. Giai đoạn 2007–2023 tập trung bồi thường, giải phóng mặt bằng (GPMB) khu Trung tâm Điều hành ĐHTN và khu đất của một số trường thành viên. Giai đoạn 2024–2027 nhằm giải quyết các tồn tại kéo dài, đặc biệt là 39 hộ dân khiếu kiện trong công tác bồi thường GPMB; tiếp tục GPMB các lô đất còn lại; đầu tư hạ tầng kỹ thuật cấp thiết khu trung tâm đại học; xây dựng trạm y tế dùng chung, nhà truyền thống ĐHTN và hạ tầng khu tái định cư.
Tuy nhiên, Thanh tra Chính phủ chỉ rõ, dù Bộ GD&ĐT đã phê duyệt chủ trương đầu tư điều chỉnh từ tháng 10/2024, đến nay vẫn chưa phê duyệt được dự án điều chỉnh, khiến dự án không thể triển khai, trong khi đã được bố trí trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021–2025 theo Quyết định số 1681 của Thủ tướng Chính phủ.
Điều chỉnh tên dự án thiếu căn cứ pháp lý
Một trong những vi phạm nổi bật được Thanh tra Chính phủ nêu rõ là việc ĐHTN lập và trình Báo cáo đề xuất điều chỉnh chủ trương đầu tư với tên dự án thay đổi từ “Dự án bồi thường, hỗ trợ tái định cư để xây dựng ĐHTN giai đoạn 2007–2010” sang “Dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và hạ tầng cấp thiết khu trung tâm Đại học Thái Nguyên”.
Theo kết luận thanh tra, việc điều chỉnh tên dự án này chưa chính xác, không bảo đảm cơ sở pháp lý về thẩm quyền phê duyệt, đồng thời kéo theo hàng loạt bất cập khác. Cụ thể, diện tích đất xây dựng hạ tầng không được xác định rõ phần đã GPMB và phần chưa GPMB; quy mô đầu tư không đầy đủ do thiếu số liệu về diện tích đất còn phải GPMB.
Đáng chú ý, trong quá trình thẩm định, Vụ Cơ sở vật chất và Vụ Kế hoạch – Tài chính (Bộ GD&ĐT) không phát hiện những sai sót căn bản trong hồ sơ do ĐHTN lập, dù báo cáo đề xuất chưa bảo đảm cơ sở pháp lý và chưa có ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ theo đề nghị của Bộ GD&ĐT.
Không chỉ vậy, Bộ GD&ĐT còn phê duyệt chủ trương đầu tư điều chỉnh khi chưa có ý kiến bằng văn bản của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, thực hiện không đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Văn bản số 7295/VPCP-KTTH ngày 7/10/2024 của Văn phòng Chính phủ.
Thanh tra Chính phủ xác định, Bộ GD&ĐT, các đơn vị chức năng thuộc Bộ, Đại học Thái Nguyên cùng các cá nhân liên quan qua nhiều thời kỳ đã thiếu trách nhiệm trong công tác lập, thẩm định và phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư, dẫn đến việc điều chỉnh dự án không chính xác, không bảo đảm cơ sở pháp lý, kéo dài thời gian thực hiện và phát sinh vướng mắc.
Từ những sai phạm nêu trên, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ GD&ĐT tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm theo quy định pháp luật đối với Bộ trưởng, Thứ trưởng được phân công phụ trách dự án qua các thời kỳ.
Đồng thời, kiểm điểm trách nhiệm đối với Vụ Cơ sở vật chất, Vụ Kế hoạch – Tài chính; người đứng đầu, cấp phó các đơn vị liên quan; Giám đốc, Phó Giám đốc Đại học Thái Nguyên; Ban Kế hoạch – Tài chính thuộc ĐHTN và các cá nhân có liên quan đến những thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm đã được chỉ rõ trong kết luận thanh tra.