Một bài đăng ngắn của một cô gái Trung Quốc về hôn nhân gần đây đã được chia sẻ với tốc độ chóng mặt trên mạng xã hội. Không phải vì giọng văn hoa mỹ hay câu chữ "dỗ tai", mà vì sự thẳng thắn đến lạnh người, nhưng càng đọc càng thấy… rất có lý. Đó là kiểu quan điểm không cố làm vừa lòng ai, chỉ cố làm rõ một điều: Hôn nhân nếu không tỉnh táo ngay từ đầu, thì yêu nhiều mấy cũng dễ đi sai đường.
Nguyên văn, cô gái viết:
"Về kết hôn: Em rời khỏi gia đình em, anh rời khỏi gia đình anh và chúng ta đi thành lập 1 gia đình mới, chứ không phải em từ bỏ gia đình của mình để thành người của gia đình anh".
Chỉ một câu này thôi đã chạm đúng "điểm mù" lớn nhất của rất nhiều cuộc hôn nhân châu Á. Nhiều phụ nữ bước vào hôn nhân với tâm thế… đi làm dâu, trong khi hôn nhân đúng nghĩa là hai người lớn tách khỏi gia đình gốc để xây một gia đình mới, không phải một người biến mất khỏi gia đình mình để hòa tan vào gia đình người khác.
Cô tiếp tục nói về của hồi môn:
"Về của hồi môn: Đây là 2 gia đình giúp đỡ nhau tạo nên 1 gia đình mới chứ không phải 1 gia đình này giúp đỡ 1 gia đình khác. Em không có nghĩa vụ phải đưa cho mẹ anh".
Ảnh minh họa
Ở đây không phải là câu chuyện tiền bạc, mà là ranh giới. Khi ranh giới không rõ ràng, sự "giúp đỡ" rất dễ biến thành "nghĩa vụ", và từ nghĩa vụ sẽ sinh ra ấm ức. Một cuộc hôn nhân khỏe mạnh luôn cần sự minh bạch: ai cho, cho vì điều gì và cho đến đâu là đủ.
Đến mối quan hệ nhạy cảm nhất trong hôn nhân, cô viết:
"Về mẹ chồng và con dâu: Mẹ chồng đối xử tốt với em, coi em như con gái thì bà ấy chính là mẹ của em. Bà đối xử với em ghẻ lạnh như người ngoài, vậy em không có cách nào tốt lại với bà ấy. Em chỉ muốn thành thật cảm xúc của mình với người khác mà thôi".
Không cố tỏ ra hiếu thảo, cũng không giả vờ bao dung. Ở đây là một nguyên tắc EQ rất rõ: cảm xúc là thứ có đi có lại. Không ai có nghĩa vụ phải yêu thương vô điều kiện một người không đối xử tử tế với mình, chỉ vì danh xưng "con dâu". Sự thật thà trong cảm xúc, đôi khi chính là cách tự bảo vệ bản thân.
Cuối cùng, cô nói về cốt lõi của hôn nhân:
" Về hôn nhân: Chỉ cần anh nỗ lực, không bạo hành gia đình, có tinh thần trách nhiệm, không lừa dối... vậy thì em sẽ luôn ở bên anh.
Hôn nhân không phải là đổi tự do lấy danh phận, cũng không phải lấy hi sinh làm tiêu chuẩn đạo đức. Hai người chọn ở bên nhau vì trách nhiệm, tử tế và nỗ lực mỗi ngày".
Đây là đoạn khiến nhiều người gật đầu nhất. Không phải vì yêu cầu cao, mà vì nó vừa đủ và rất thực tế. Không thần thánh hóa hôn nhân, không tô vẽ sự hi sinh. Hôn nhân, trong quan điểm này, là một sự lựa chọn tỉnh táo mỗi ngày, chứ không phải cái giá phải trả để có một danh phận xã hội.
Điều đáng nói nhất trong quan điểm của cô gái này không nằm ở việc cô "đòi hỏi" gì từ hôn nhân, mà ở chỗ cô từ chối tham gia vào một mô hình hôn nhân cũ kỹ vốn được xây dựng trên sự mơ hồ và cam chịu.
Rất nhiều cuộc hôn nhân tan vỡ không phải vì thiếu tình yêu, mà vì ngay từ đầu, hai người đã bước vào với những định nghĩa lệch nhau: một bên nghĩ kết hôn là thêm người, bên kia lại ngầm hiểu là bớt đi một người. Khi hôn nhân được đặt lên vai phụ nữ như một bài toán hi sinh – hi sinh gia đình gốc, hi sinh tiền bạc, hi sinh cảm xúc để "giữ hòa khí" thì sớm muộn nó cũng biến thành gánh nặng.
Quan điểm này buộc người ta phải nhìn thẳng vào bản chất: Hôn nhân không phải là sự hòa tan cá nhân, mà là sự cộng hưởng của hai con người trưởng thành. Và chỉ khi mỗi người giữ được ranh giới, lòng tự trọng và quyền lựa chọn của mình, mối quan hệ ấy mới có cơ hội bền vững. Nói cách khác, đây không phải là tư duy "thực dụng" hay "lạnh lùng" như nhiều người gán ghép, mà là một kiểu tỉnh táo cần thiết trong thời đại mà phụ nữ đã đủ khả năng tự đứng vững và không còn lý do gì để đánh đổi sự bình an lâu dài lấy một danh xưng hôn nhân đầy rủi ro.