"Chernobyl biết bay"
Nga đã thử nghiệm thành công và đang chuẩn bị triển khai tên lửa Burevestnik chạy bằng năng lượng hạt nhân và có khả năng mang đầu đạn hạt nhân, Tổng thống Putin cho biết hôm Chủ nhật. Đây là thông điệp rõ ràng sau khi hội nghị thượng đỉnh với Tổng thống Trump đổ vỡ.
Do vũ khí này chạy bằng năng lượng hạt nhân, nó có thể bay lâu hơn nhiều so với các tên lửa khác, và theo Điện Kremlin, nó có khả năng tránh né các hệ thống phòng thủ tên lửa.
"Đây là một sản phẩm độc đáo mà chưa ai trên thế giới có được", ông Putin phát biểu trong cuộc gặp với Tổng tham mưu trưởng Lực lượng Vũ trang Nga, Tướng Valery V. Gerasimov, và các chỉ huy quân sự khác, theo một đoạn video do Điện Kremlin công bố.
Ông Putin, trong bộ quân phục, lắng nghe ông Gerasimov thông báo rằng cuộc thử nghiệm đã diễn ra vào thứ Ba, tên lửa đã bay được 15 giờ và 8.700 dặm.
Khu vực thử tên lửa
Tên lửa Burevestnik, còn được gọi là SSC-X-9 Skyfall, được đặt theo tên của chim hải âu báo bão. Vũ khí này đã được phát triển trong nhiều năm, và các nhà phân tích cho rằng việc thử nghiệm thành công của nó không phải là điều bất ngờ.
Jeffrey Lewis, một chuyên gia về không phổ biến vũ khí hạt nhân tại Đại học Middlebury, vũ khí này giống như một "Chernobyl nhỏ biết bay", ông nói, ám chỉ đến nhà máy điện hạt nhân cũ ở Ukraine, nơi đã trở thành biểu tượng của thảm họa hạt nhân sau khi phát nổ vào năm 1986, theo New York Times.
Diễn biến này sẽ gây bất ổn và khó kiểm soát trong lĩnh vực kiểm soát vũ khí, ông Lewis nói thêm. Ông Lewis cho biết, đây là một diễn biến đáng lo ngại đối với an ninh toàn cầu.
"Đây chính là hình ảnh của một cuộc chạy đua vũ trang", ông nói.
Thông điệp răn đe gửi tới Mỹ?
Thông báo của ông Putin là động thái răn đe hạt nhân nghiêm túc đầu tiên của ông kể từ khi ông Trump trở lại nhiệm sở vào tháng 1, theo Hanna Notte thuộc Trung tâm Nghiên cứu Không phổ biến Vũ khí hạt nhân James Martin.
Tháng 11 năm ngoái, Nga đã triển khai tên lửa Oreshnik có khả năng mang đầu đạn hạt nhân trên chiến trường Ukraine. Kể từ đó, Moscow đã tập trung vào việc sử dụng "các mối đe dọa" với các nước châu Âu, chẳng hạn như bay vào không phận NATO, bà Notte nói.
Bà cho biết động thái này nhắm nhiều hơn vào Washington.
Vào tháng 8, nhiều nhà quan sát đã ghi nhận hoạt động tại một bãi thử của Nga trên cao Vòng Bắc Cực, khi ông Putin đang chuẩn bị đến Anchorage để gặp ông Trump. Hoạt động này diễn ra cực kỳ đáng chú ý trong suốt tháng 8 và tháng 9, và một số cuộc thử nghiệm có thể đã được tiến hành trong thời gian đó đã không thành công, ông Lewis nói.
Thông báo về cuộc thử nghiệm thành công hôm Chủ nhật được đưa ra vài tuần sau khi chính quyền Trump dỡ bỏ các hạn chế đối với việc Ukraine sử dụng vũ khí tầm xa của phương Tây để nhắm vào các nhà máy lọc dầu và nhà máy của Nga.
Sơ đồ khu vực thử tên lửa
Tuy nhiên, Pavel Podvig, giám đốc Dự án Lực lượng Hạt nhân Nga cho rằng đây là những chương trình lớn, đòi hỏi rất nhiều nhân lực và thiết bị, theo Moscow Times.
"Tôi không nghĩ rằng họ sẽ cố gắng căn chỉnh thời điểm thử nghiệm với bất kỳ diễn biến chính trị cụ thể nào tại thời điểm đó - điều đó rất khó khăn", Podivg nói.
Hôm thứ Hai, Tổng thống Trump đã chỉ trích tuyên bố của người đồng cấp Nga về vụ thử tên lửa hành trình chạy bằng năng lượng hạt nhân là "không phù hợp".
Ông ấy nên chấm dứt chiến tranh thay vì thử tên lửa, ông Trump nói với các phóng viên trên chuyên cơ Không lực Một.
Nhà lãnh đạo Mỹ cũng tuyên bố Mỹ có tàu ngầm hạt nhân "ngay ngoài khơi" bờ biển Nga, không cần phải đi xa như vậy, theo hãng tin Anadolu.
"Chúng tôi thử tên lửa liên tục" - ông nói thêm.