Những tiến bộ mới trong chương trình hợp tác phát triển tiêm kích thế hệ 5 KF-21 giữa Indonesia và Hàn Quốc tiếp tục được ghi nhận, đánh dấu một giai đoạn hợp tác thực chất hơn sau nhiều năm bất ổn về cam kết tài chính từ phía Jakarta.
Theo xác nhận của Không quân Indonesia (TNI-AU) vào ngày 2/10/2025, một phi công thử nghiệm thứ hai của nước này, Đại tá Sugiyanto, đã hoàn thành xuất sắc phi vụ đầu tiên trên ghế trước của nguyên mẫu KF-21 hai chỗ ngồi.
Chuyến bay kéo dài một giờ diễn ra vào ngày 30/9 tại Sacheon, Hàn Quốc, dưới sự giám sát của phi công thử nghiệm Koh Hwi Seok thuộc Tập đoàn Công nghiệp Hàng không vũ trụ Hàn Quốc (KAI) ngồi ở buồng lái sau.
Trong phi vụ này, chiếc KF-21 đã bay ở độ cao từ 3.000 - 6.000 mét để xác thực các thông số hiệu suất và kiểm tra các hạng mục về Độ ổn định & Điều khiển. Đây là một phần quan trọng trong chương trình thử nghiệm bay chung kéo dài nhiều năm giữa hai quốc gia.
Trước đó, vào ngày 27/6/2025, một phi công Indonesia khác cũng đã thực hiện chuyến bay đầu tiên trên ghế trước. Đáng chú ý, chính Đại tá Sugiyanto cũng là phi công nước ngoài đầu tiên bay trên KF-21 khi ngồi ở ghế sau vào ngày 16/5/2023.
Chuỗi sự kiện này cho thấy sự tham gia ngày càng sâu rộng của Indonesia vào dự án, không chỉ dừng lại ở việc đóng góp tài chính mà còn bao gồm thử nghiệm bay thực hành, thành lập các đội bay hỗn hợp, chia sẻ quy trình kỹ thuật và tiếp nhận chuyển giao công nghệ.
Thỏa thuận tài chính được tái cấu trúc
Chuyến bay trên là minh chứng hữu hình cho sự hợp tác được nối lại sau khi hai nước ký kết một thỏa thuận sửa đổi quan trọng vào tháng 6/2025 tại triển lãm quốc phòng Indo Defence ở Jakarta. Thỏa thuận này đã tháo gỡ những vướng mắc tài chính kéo dài nhiều năm.
Theo cam kết ban đầu vào năm 2010, Indonesia đồng ý chi trả 20% tổng chi phí phát triển dự án, tương đương khoảng 1,7 nghìn tỷ won, để đổi lấy một máy bay nguyên mẫu, chuyển giao công nghệ và cơ hội tham gia sản xuất. Tuy nhiên, Jakarta đã nhiều lần không thanh toán đúng hạn và đến tháng 8/2020, khoản nợ đã lên tới 500 tỷ won.
Thỏa thuận mới đã tái cấu trúc lại nghĩa vụ tài chính của Indonesia, giảm phần đóng góp của họ xuống còn 600 tỷ won (khoảng 440 triệu USD). Cơ quan Quản lý Chương trình Mua sắm Quốc phòng Hàn Quốc (DAPA) cho biết Bộ Quốc phòng Indonesia đang tiến hành các thủ tục để thanh toán phần còn lại.
Nếu Jakarta giữ đúng cam kết, hợp tác công nghiệp quốc phòng giữa hai nước sẽ lấy lại đà phát triển. Thỏa thuận mới vẫn đảm bảo Indonesia sẽ nhận được 48 tiêm kích KF-21 và duy trì quyền tham gia vào chuỗi sản xuất cũng như tiếp cận công nghệ.
Tuy nhiên, chương trình cũng không tránh khỏi những lùm xùm khi một số kỹ sư Indonesia bị cáo buộc cố gắng đánh cắp dữ liệu kỹ thuật của KF-21. Dù một cuộc rà soát nội bộ của KAI vào tháng 7/2024 không phát hiện vấn đề nghiêm trọng, cuộc điều tra vẫn đang tiếp diễn.
KF-21: "Xương sống" tương lai của Không quân Indonesia
KF-21, trước đây gọi là KF-X, là tiêm kích đa năng hai động cơ, được định vị ban đầu với trọng tâm là chiếm ưu thế trên không và sẽ phát triển theo từng khối (block) để dần bổ sung năng lực tấn công không đối đất. Máy bay sử dụng hai động cơ F414 sản xuất theo giấy phép tại Hàn Quốc, trang bị radar Mảng pha quét điện tử chủ động (AESA) nội địa và có kiến trúc kỹ thuật số mở để dễ dàng nâng cấp.
Lộ trình vũ khí ban đầu tập trung vào các loại tên lửa đã được kiểm chứng: tên lửa dẫn đường hồng ngoại hiện đại cho không chiến tầm gần và tên lửa ngoài tầm nhìn (BVR) cho các cuộc giao chiến tầm xa.
Với kế hoạch mua 48 chiếc, KF-21 được kỳ vọng sẽ trở thành xương sống của Không quân Indonesia, bên cạnh các tiêm kích hạng nhẹ T-50 (cũng của Hàn Quốc) và Rafale của Pháp. Về năng lực, KF-21 được đánh giá vượt trội hơn hẳn Rafale nhờ các yếu tố như khả năng tàng hình, lực đẩy, và tầm hoạt động.
Đối với Indonesia, việc tham gia dự án không chỉ nhằm hiện đại hóa phi đội mà còn là một mục tiêu chiến lược dài hạn. Jakarta mong muốn từng bước tiêu chuẩn hóa phi đội tiêm kích, nâng cao năng lực công nghiệp quốc phòng thông qua hợp tác và tiếp nhận chuyển giao công nghệ, nhằm xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao có khả năng làm chủ thế hệ vũ khí mới.
Về phía Hàn Quốc, việc giữ Indonesia ở lại chương trình là một thành công lớn. Seoul định vị KF-21 trong một phân khúc giá-hiệu năng hấp dẫn, có khả năng thu hút các đối tác quốc tế mà không bị ràng buộc bởi các hạn chế xuất khẩu khắt khe nhất. Hợp tác với Indonesia còn mở ra cơ hội mở rộng ảnh hưởng trong ngành công nghiệp quốc phòng ra toàn khu vực Đông Nam Á, bao gồm các lĩnh vực tiềm năng khác như tàu ngầm, hỏa lực và hệ thống phòng không.
Trong bối cảnh Indonesia vẫn để ngỏ các lựa chọn khác như Su-35 và Su-57 của Nga, việc củng cố cam kết với dự án KF-21 cho thấy một lựa chọn chiến lược rõ ràng hơn, dù vẫn phải đối mặt với thách thức từ các mối đe dọa trừng phạt của phương Tây. Dù vậy, chương trình KF-21 vẫn đang tiến về phía trước một cách có phương pháp, với những chuyến bay thử nghiệm thành công, hứa hẹn mang lại cho cả hai quốc gia một năng lực quốc phòng đáng gờm trong tương lai.