Kho vũ khí chống tên lửa của Mỹ "hụt hơi" chỉ sau 12 ngày chiến sự
Cuộc chiến kéo dài chưa đầy hai tuần với Iran - một quốc gia hạng trung chịu cấm vận kinh tế suốt nhiều thập kỷ, đã đủ để bộc lộ sự thiếu hụt nghiêm trọng của kho dự trữ tên lửa phòng thủ Mỹ. Dù phối hợp với hệ thống phòng không nhiều tầng của Israel, lực lượng Mỹ đã phải bắn tới 150 tên lửa đánh chặn thuộc tổ hợp THAAD nhằm chặn các đợt tập kích dồn dập bằng tên lửa đạn đạo của Iran hồi tháng 6.
Con số này, theo giới chức Lầu Năm Góc, tương đương khoảng 1/4 tổng số tên lửa THAAD mà Mỹ từng mua. Nguy hiểm hơn, số lượng thực tế trong biên chế còn thấp hơn bởi một phần đã được sử dụng cho huấn luyện và thử nghiệm.
Báo cáo ngân sách quốc phòng năm tài khóa 2026 cho thấy Cơ quan Phòng thủ Tên lửa Mỹ (MDA) mới được cấp kinh phí cho 646 quả đánh chặn THAAD, song chưa nhận đủ hàng.
Với tốc độ tiêu hao như trong chiến sự vừa qua, kho dự trữ của Mỹ bị đặt dưới áp lực khổng lồ, đến mức Washington từng cân nhắc chuyển các quả tên lửa đã bán cho Saudi Arabia sang bổ sung cho hệ thống ở Israel - một động thái tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng quan hệ với Riyadh khi các thành phố và cơ sở dầu khí của vương quốc này cũng nằm trong tầm đe dọa.
Không chỉ THAAD, lực lượng Mỹ còn tiêu hao nhanh số tên lửa đánh chặn trang bị trên các tàu chiến, trong khi Israel cũng sớm cạn kiệt kho dự trữ cho hệ thống nội địa. Xung đột lần này chứng minh rằng "tên lửa đạn đạo rẻ và bắn ồ ạt" đã trở thành lựa chọn ưu tiên của nhiều lực lượng và Mỹ hiện chưa sẵn sàng để ứng phó lâu dài.
Theo số liệu từ JINSA, Iran đã phóng 574 tên lửa đạn đạo tầm trung trong giai đoạn 13-24/6, trong đó 57 quả vượt qua mọi tầng phòng thủ của Israel. Điều đáng nói, đây chỉ là khoảng một phần ba kho tên lửa đạn đạo của Tehran. Trong khi đó, các đối thủ như Nga và Trung Quốc sở hữu lượng tên lửa lớn hơn nhiều lần, khiến giới chuyên gia cảnh báo Mỹ cần gấp rút tăng tốc sản xuất và tích trữ đạn đánh chặn.
THAAD sản xuất chậm và giá thành "ngất ngưởng"
Hiện toàn Quân đội Mỹ chỉ có 8 tổ hợp THAAD, trong đó 7 chiếc hoạt động. Hai được triển khai khẩn cấp tới Israel, hai bố trí thường trực ở Guam và Hàn Quốc, một đặt tại Saudi Arabia, đồng nghĩa chỉ còn hai tổ hợp sẵn sàng trên lãnh thổ Mỹ. Việc 5/7 tổ hợp phải trực chiến ở nước ngoài khiến nguy cơ "kiệt sức" là rõ ràng, khi các đơn vị không có thời gian luân phiên nghỉ ngơi, bảo dưỡng. Quốc hội Mỹ thậm chí còn tính tới khả năng phải tăng số tổ hợp cho dự án "Golden Dome" bảo vệ lãnh thổ, trong đó THAAD có thể đóng vai trò nòng cốt.
Vấn đề nằm ở chỗ mỗi tên lửa đánh chặn THAAD có giá khoảng 13 triệu USD, đồng nghĩa việc bù lại 150 quả vừa bắn sẽ tiêu tốn gần 2 tỷ USD. Lockheed Martin - nhà sản xuất hệ thống đang đàm phán để nâng công suất lên 100 quả mỗi năm, nhưng phải mất nhiều năm mới đạt được mục tiêu này. Ước tính của JINSA cho thấy Mỹ sẽ mất từ 3-8 năm để tái lập kho dự trữ đã hao hụt chỉ sau 12 ngày giao tranh. Ngay trong ngân sách 2026, Lầu Năm Góc cũng chỉ đặt mua thêm 37 quả, quá ít so với nhu cầu thực tế.
Điều này đặt ra câu hỏi nghiêm trọng: nếu chỉ đối đầu với Iran mà Mỹ đã phải chật vật đến vậy, liệu Washington có thể duy trì năng lực phòng thủ nếu xảy ra tình huống đồi đầu kéo dài với các cường quốc tên lửa như Nga, Trung Quốc hay Triều Tiên?
Nguy cơ càng lớn khi Mỹ vẫn phải hỗ trợ Ukraine và chuẩn bị cho khả năng xung đột ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, nơi nhu cầu đánh chặn tên lửa dự kiến cao hơn nhiều lần.
Học thuyết phòng thủ cần "thoát" khỏi tư duy Chiến tranh Lạnh
Theo giới phân tích, vấn đề không chỉ nằm ở con số tên lửa còn lại, mà sâu xa hơn là ở tư duy tác chiến. Học thuyết phòng thủ tên lửa của Mỹ vẫn mang nặng ảnh hưởng từ thời Chiến tranh Lạnh, vốn tập trung đối phó với số lượng hạn chế tên lửa đạn đạo hoặc máy bay ném bom chiến lược. Nhưng thực tế chiến trường hiện nay đã thay đổi: chi phí chế tạo tên lửa giảm mạnh, cho phép ngay cả các quốc gia trung bình, thậm chí nhóm vũ trang phi nhà nước như Houthi, cũng sở hữu kho tên lửa lớn.
Khi "cơn mưa tên lửa" trở thành chuẩn mực của chiến tranh hiện đại, Mỹ buộc phải thích nghi. Điều đó đồng nghĩa với việc tăng mạnh sản xuất, bảo đảm khả năng duy trì hỏa lực phòng thủ hàng trăm quả đánh chặn mỗi ngày trong thời gian dài, thay vì chỉ trông chờ vào kho dự trữ hạn hẹp. Nếu không, mọi ưu thế công nghệ sẽ bị bào mòn nhanh chóng trong một cuộc chiến tiêu hao và khoảng trống như ở Israel tháng 6 vừa qua sẽ còn tái diễn - lần này có thể ngay trước cửa nhà của Mỹ.