"Cánh cổng địa ngục" – miệng hố lửa nổi tiếng tại sa mạc Karakum, Turkmenistan – đang dần khép lại sau 50 năm cháy liên tục.
Hố lửa này rộng khoảng 70 mét, được hình thành vào năm 1971 được cho là do sự cố khoan thăm dò khí đốt của các nhà khoa học Liên Xô. Sau khi vô tình khoan trúng túi khí ngầm, họ quyết định đốt cháy nó để ngăn khí độc thoát ra.
Họ dự tính lửa sẽ tắt sau vài ngày, nhưng ngọn lửa đã cháy suốt nửa thế kỷ. Tuy nhiên, giới chức cho biết hiện ngọn lửa đã nhỏ hơn gấp ba lần so với trước.
Miệng hố trước đây trở thành điểm du lịch nổi bật và đồng thời là nguồn phát thải methane ô nhiễm lớn. Chính khí methane này là nguyên nhân giúp hố lửa cháy không ngừng trong suốt 50 năm.
Ánh sáng từ hố lửa có thể nhìn thấy từ hàng kilômét, nay chỉ còn là đốm sáng mờ khi lại gần. Bà Irina Luryeva, giám đốc công ty năng lượng nhà nước Turkmengaz, xác nhận ngọn lửa đang dần lụi tắt.
Nguyên nhân chính là lưu lượng khí đốt cháy tự nhiên cung cấp cho miệng hố đang giảm đáng kể. Khu vực này nằm trên một túi khí methane khổng lồ nằm dưới lòng sa mạc Karakum.
Do không có tài liệu chính thức thời Liên Xô, nguồn gốc chính xác của hố lửa vẫn còn nhiều bí ẩn. Tuy nhiên, giả thuyết được chấp nhận rộng rãi nhất là sự cố do một trạm khoan thăm dò khí gây ra.
Ông Gurbanguly Berdymukhamedov – lãnh đạo quốc gia năm 2022 – từng tuyên bố sẽ là người “đóng cánh cổng địa ngục”. Ông cho rằng nguồn tài nguyên quý đang bị lãng phí thay vì mang lại lợi ích kinh tế cho người dân.
Chính phủ đã khoan ít nhất hai giếng mới quanh hố để thu giữ lượng methane rò rỉ. Một số trạm bơm khí cũ cũng được tái kích hoạt để hút bớt khí khỏi khu vực. Nhờ đó, lượng khí cấp cho miệng hố giảm mạnh, kéo theo lửa yếu dần.
Các nhà bảo vệ môi trường đánh giá đây là tin tốt vì Turkmenistan là nước phát thải methane cao nhất thế giới theo IEA. Miệng hố vẫn rò rỉ khí, nhưng việc thu gom và sử dụng khí thay vì đốt có thể giảm đáng kể lượng khí nhà kính.
