Tập trung triển khai những dự án lớn, mang tính biểu tượng
Sáng 21/1 (theo giờ địa phương), tại Davos, Thụy Sĩ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã tiếp Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Quốc vụ viện Trung Quốc Đinh Tiết Tường nhân dịp tham dự Hội nghị Thường niên Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) lần thứ 55.
Tại cuộc gặp, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đề nghị hai bên tiếp tục thúc đẩy các chuyến thăm, tiếp xúc cấp cao và các cấp; rà soát, triển khai hiệu quả các thỏa thuận hợp tác đã ký kết, thúc đẩy kết nối sâu sắc hơn nữa hai nền kinh tế; tập trung triển khai những dự án lớn, mang tính biểu tượng, nhất là hợp tác về vốn, công nghệ và đào tạo nhân lực để xây dựng các tuyến đường sắt khổ tiêu chuẩn kết nối Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng năm 2025 và Lạng Sơn - Hà Nội, Móng Cái - Hạ Long - Hải Phòng vào thời gian tới.

Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp Phó Thủ tướng Thường trực Quốc vụ viện Trung Quốc Đinh Tiết Tường - Ảnh: VGP/Nhật Bắc
Cùng với các lĩnh vực hợp tác truyền thống, Thủ tướng đề nghị hai bên đẩy mạnh hợp tác về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, tập trung các lĩnh vực Trung Quốc có thế mạnh như dữ liệu lớn, điện toán đám mây, lượng tử, vi sinh học… hỗ trợ Việt Nam triển khai thành công Nghị quyết 57 mang tính lịch sử về đột phá khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.
Bày tỏ tán thành và đánh giá cao các ý kiến của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Phó Thủ tướng Thường trực Quốc vụ viện Trung Quốc Đinh Tiết Tường nhấn mạnh Trung Quốc sẵn sàng cùng Việt Nam đẩy mạnh giao lưu, hợp tác theo định hướng "6 hơn" đã được Lãnh đạo hai Đảng, hai nước nhất trí.
Phó Thủ tướng Đinh Tiết Tường đề nghị hai bên triển khai tốt các chuyến thăm, tiếp xúc cấp cao; cùng nhau rà soát, tăng cường trao đổi, thúc đẩy các lĩnh vực hợp tác đạt tiến triển cụ thể, nhất là các dự án mang tính biểu tượng cho quan hệ hai nước; triển khai tốt chuỗi hoạt động của Năm Giao lưu nhân văn và kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Trung Quốc; thúc đẩy vững chắc xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam - Trung Quốc có ý nghĩa chiến lược.
3 vấn đề chính khi triển khai dự án hợp tác Việt - Trung
Thời gian qua, hàng loạt cuộc gặp gỡ, tiếp xúc, làm việc giữa các nhà lãnh đạo Việt Nam và Trung Quốc đều thống nhất chủ trương coi triển khai 3 tuyến đường sắt khổ tiêu chuẩn kết nối hai nước (Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, Lạng Sơn - Hà Nội, Móng Cái - Hạ Long - Hải Phòng) là ưu tiên cao nhất trong hợp tác kết nối hạ tầng chiến lược giữa hai bên.
3 vấn đề cốt lõi khi hợp tác triển khai các tuyến đường sắt xuyên biên giới Việt - Trung cũng từng được Thủ tướng Phạm Minh Chính nhắc đến trong cuộc hội đàm với Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường tại thành phố Côn Minh (tỉnh Vân Nam, Trung Quốc) sáng 7/11/2024, nhân dịp tham dự Hội nghị thượng đỉnh Hợp tác Tiểu vùng Mekong mở rộng (GMS) lần thứ 8.
Tại đây, người đứng đầu Chính phủ Việt Nam đề nghị Trung Quốc hỗ trợ về vốn, chuyển giao công nghệ và đào tạo nhân lực trong việc thực hiện các dự án này.

Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Lý Cường. Ảnh: VGP/Nhật Bắc
Tán thành và đánh giá cao các đề xuất hợp tác của Thủ tướng Phạm Minh Chính, Thủ tướng Lý Cường khẳng định sẵn sàng cùng Việt Nam tăng cường nền tảng chính trị, đi sâu hợp tác thực chất.
Hồi tháng 10/2024, nhân dịp Phiên họp lần thứ 16 Ủy ban chỉ đạo hợp tác song phương Việt Nam - Trung Quốc, hai bên đã trao Thỏa thuận giữa hai Chính phủ về hợp tác xây dựng 3 tuyến đường sắt khổ tiêu chuẩn (Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, Lạng Sơn - Hà Nội, Móng Cái - Hạ Long - Hải Phòng).
3 tuyến đường sắt quan trọng nối Việt Nam - Trung Quốc mang lại nhiều lợi ích trong tương lai một khi được triển khai thành công. Thứ nhất, các đại dự án này sẽ giúp tăng cường năng lực logistics, qua đó giúp tăng cường lưu chuyển hàng hóa và thông thương song phương giữa Việt Nam - Trung Quốc.
Thứ hai, duy trì tính kết nối mạnh mẽ về kinh tế và thương mại giữa hai nước, giúp Việt Nam tận dụng được thị trường Trung Quốc rộng lớn để tăng cường nội lực, phát triển kinh tế. Thứ ba, tạo lợi thế cạnh tranh, giúp Việt Nam duy trì vai trò là cửa ngõ để hàng hóa từ các tỉnh phía Nam Trung Quốc có thể thâm nhập ASEAN.
Bên cạnh đó, một hệ thống cơ sở hạ tầng giao thông hiện đại sẽ giúp Việt Nam duy trì vị thế địa chính trị quan trọng của mình như là một giao điểm kinh tế chính trị không thể bỏ qua, trong bối cảnh các nước láng giềng ở Đông Nam Á lục địa cũng đang đầu tư mạnh về cơ sở hạ tầng.
3 dự án hàng tỷ đô dài 800km
Dự án đường sắt Hà Nội - Lạng Sơn
Ga Đồng Đăng là ga cuối cùng của tuyến đường sắt Gia Lâm (Hà Nội) - Lạng Sơn, là ga đặc biệt quan trọng kết nối với tuyến đường sắt liên vận quốc tế sang ga Bằng Tường (Trung Quốc).
Tuyến đường sắt khổ lồng này chạy từ Lạng Sơn về Hà Nội có chiều dài toàn tuyến khoảng 167km và có 21 ga trên toàn tuyến; năng lực thông qua tối đa có thể chạy 19 đôi tàu/ngày đêm.
Hiện nay, Trung Quốc đang nghiên cứu khoản viện trợ không hoàn lại giúp Việt Nam khảo sát, lập quy hoạch chi tiết tuyến đường sắt khổ tiêu chuẩn từ Lạng Sơn về Hà Nội.
Dự án đường sắt Móng Cái – Hạ Long – Hà Nội
Dự án viện trợ kỹ thuật lập Quy hoạch và nghiên cứu tính khả thi của tuyến đường sắt khổ tiêu chuẩn Móng Cái – Hạ Long – Hà Nội từ Tổng cục Hợp tác phát triển quốc gia nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa sẽ mở ra một tuyến mới nối cửa khẩu Móng Cái tới thủ đô Hà Nội, tạo động lực giao thương hàng hóa, xuất khẩu và phát triển du lịch.
Theo quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh được quy hoạch 3 tuyến đường sắt riêng lẻ. Nếu tuyến đường sắt Móng Cái-Hạ Long-Hà Nội được đầu tư sẽ có chiều dài gần 280km.
Dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng
Dự án này khởi đầu từ khu vực nối đường ray giữa ga Lào Cai của Việt Nam và ga Hà Khẩu Bắc ở Trung Quốc, kết thúc ở cảng Lạch Huyện thuộc Hải Phòng.
Tổng chiều dài của tuyến là 388 km, có 30 ga bao gồm 3 ga lập tàu, 19 ga hỗn hợp và 8 ga kỹ thuật, đi qua 9 địa phương là Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương và Hải Phòng.
Tốc độ thiết kế của tuyến đường sắt này là 160 km/h cho đoạn chính từ ga Lào Cai đến ga cảng Lạch Huyện, 80 km/h đối với đoạn từ ga Lào Cai và các tuyến nhánh, và 120 km/h cho đoạn chạy qua Hà Nội. Tổng kinh phí dự kiến cho dự án là khoảng 211.030 tỷ đồng.
