Đệ nhất phu nhân Ukraine Olena Zelenska. Ảnh: CNN
Với những gì đang diễn ra, bà và gia đình cảm thấy thế nào?
Giống như đi trên dây vậy. Nếu bạn mải suy nghĩ, bạn sẽ tốn thời gian và mất cân bằng. Vì vậy, để đứng vững, bạn chỉ có thể tiếp tục làm những gì mà bạn đang làm.
Và tôi biết tất cả người dân Ukraine cũng đều đang cố đứng vững như vậy. Nhiều người trong số họ đã thoát khỏi vùng chiến sự, nhiều người đã tận mắt nhìn thấy cái chết. Nhưng cách chữa lành hiệu quả nhất sau những trải nghiệm ấy chính là hành động. Chúng ta phải làm điều gì đó, có ích cho ai đó. Tôi cũng đang cố gắng bảo vệ và hỗ trợ những người xung quanh.
Khi trở thành đệ nhất phu nhân, bà đã cam kết sẽ coi trẻ em là trọng tâm. Vậy giờ đây bà cảm thấy như thế nào khi chứng kiến trẻ em sống trong vùng chiến sự?
Trẻ em và những nhu cầu của trẻ em là một trong những ưu tiên chính của tôi. Trước khi xung đột bùng phát, chúng tôi đã tiến hành một cuộc cải cách dinh dưỡng học đường, để trẻ em được ăn ngon, lành mạnh hơn và ít ốm hơn.
Bạn hỏi tôi cảm thấy như thế nào vào lúc này? Tôi cảm thấy chúng tôi đã bị thụt lùi nhiều năm, thậm chí nhiều thập kỷ.
Giờ đây chúng tôi không nói về thực phẩm lành mạnh, mà chỉ nói về thực phẩm nói chung!
Hãy tưởng tượng rằng bạn đã xây dựng và cải tạo một ngôi nhà, giờ chỉ cần đặt hoa trên bậu cửa sổ. Nhưng giờ ngôi nhà đã bị phá hủy. Và trên đống đổ nát, bạn phải đốt lửa để sưởi ấm.
Hãy nói rõ hơn về công việc bà đang làm để hỗ trợ phụ nữ và trẻ em Ukraine tị nạn?
Đầu tiên, chúng tôi sơ tán những trẻ em dễ bị tổn thương nhất. Trẻ em bị ung thư, khuyết tật, trẻ mồ côi… Các em được sơ tán đến những quốc gia đã đồng ý tiếp nhận và hỗ trợ các em điều trị, phục hồi. Tuyến đường chính là qua Ba Lan, và từ đó đến các nước châu Âu khác.
Thứ hai, chúng tôi đang nhập khẩu lồng ấp để hỗ trợ trẻ sơ sinh ở những vùng chiến sự. Nhiều bệnh viện bị mất điện và tính mạng của trẻ em đang bị đe dọa. Hai lồng ấp đã được chuyển giao, và dự kiến sẽ có thêm 8 lồng ấp nữa.
Thứ ba, chúng tôi đẩy nhanh việc hỗ trợ những người tị nạn, đặc biệt là trẻ em và các mẹ - thích nghi với môi trường mới, vì viện trợ nhân đạo đơn thuần là không đủ. Trẻ em cần được hòa nhập nhanh chóng và đi học ở một nơi mới. Đặc biệt là hàng nghìn trẻ em mắc chứng tự kỷ đã được đưa ra nước ngoài. Chúng tôi hiện đang nỗ lực để giúp các em được đi học dễ dàng hơn, nếu không sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của trẻ.
Cùng với các đại sứ quán, chúng tôi đang phối hợp tổ chức các sự kiện ủng hộ Ukraine. Một số buổi hòa nhạc quốc tế đã được tổ chức và giúp quyên góp tiền cho công tác viện trợ nhân đạo ở Ukraine.
Tôi đang có một số dự định. Vào mùa hè, chúng tôi sẽ cố tổ chức hội nghị thượng đỉnh của các Đệ nhất phu nhân và phu quân từ nhiều quốc gia trên thế giới.
Bà Zelenska cùng chồng tham dự một sự kiện không lâu trước khi xung đột bùng phát. Ảnh: CNN
Bà có được gặp chồng mình kể từ khi xung đột bùng phát hay không?
Volodymyr và nhóm cộng sự của anh ấy đang sống trong Văn phòng Tổng thống. Vì nguy hiểm nên tôi và các con không được đến đó. Hơn một tháng nay, chúng tôi chỉ liên lạc qua điện thoại.
Nhiều người ấn tượng với sự thể hiện của Tổng thống Zelensky khi đất nước bùng phát xung đột. Bà kết hôn với ông ấy vào năm 2003 và quen nhau từ khi cả 2 còn học đại học. Bà có nhìn thấy những phẩm chất này từ chồng mình?
Tôi luôn biết rằng anh ấy đã và sẽ là chỗ dựa đáng tin cậy cho mình. Sau đó anh ấy trở thành một người cha tuyệt vời và là chỗ dựa cho gia đình chúng tôi. Anh ấy vẫn đang thể hiện những phẩm chất này. Anh ấy không thay đổi, chỉ là mọi người giờ đây có thể nhìn chồng tôi qua con mắt của tôi.
Bà có một con gái 17 tuổi, Sasha và con trai 9 tuổi, Kyrylo. Bà đã giải thích với các con như thế nào về cuộc xung đột? Các con có ở lại với bà không?
May mắn thay, các con vẫn đang ở với tôi. Và như tôi đã nói, khi có người để chăm sóc thì bản thân tôi phải duy trì tính kỷ luật. Việc này cũng tác động lên chính những đứa con của tôi. Chúng đã phát triển vượt bậc trong thời gian này, và cũng cảm thấy có trách nhiệm với nhau, với những người xung quanh.
Tôi không giải thích cụ thể với các con mà chỉ nói về những gì đang xảy ra. Khi tôi xem cuộc phỏng vấn những đứa trẻ ở vùng chiến sự, hoặc nghe câu chuyện của bạn bè tôi kể về con cái của họ, tôi nhận ra rằng trẻ em thấu hiểu mọi thứ không thua gì người lớn. Chúng luôn nhìn vào bản chất.
Người tị nạn Ukraine đến Zahony, Hungary. Ảnh: CNN
Vào ngày đầu tiên xung đột bùng phát, chúng tôi không hoảng sợ. Thay vào đó chúng tôi trở thành một cộng đồng có tổ chức.
Những tranh cãi khác bị dẹp qua một bên và mọi người cùng nhau bảo vệ tổ ấm của mình. Đúng vậy, người Ukraine thật phi thường.
Tôi viết rất nhiều về những người phụ nữ của chúng tôi. Họ có mặt ở mọi nơi. Họ tham gia lực lượng vũ trang, lực lượng phòng vệ, hầu hết trong vai trò nhân viên y tế. Họ cũng chính là những người đã đưa trẻ em và gia đình đến nơi an toàn, vì chỉ họ mới có thể di tản ra nước ngoài. Vì vậy ở một khía cạnh nào đó, vai trò của họ thậm chí còn đa dạng hơn nam giới; điều này còn hơn cả sự bình đẳng!