Cóc vàng Costa Rica biến mất vào năm 1987. Ếch ấp trứng bụng to Australia biến mất vào năm 1979. Cóc cụt chân Arthur được nhìn thấy lần cuối vào năm 1988.
Trong thập niên 90, vô số loài ếch đột ngột biến mất. Đây không phải hiện tượng xảy ra ở địa phương mà quy mô lan rộng toàn cầu. Có lẽ do nấm chytridiomycosis lây nhiễm, làm chết nhiều loài ếch, cóc và kỳ nhông.
Một loài ếch là nạn nhân của nấm chytridiomycosis.
Nghiên cứu khoa học gần đây cho thấy số lượng loài sinh vật lưỡng cư trên toàn cầu bị ảnh hưởng. Ít nhất 501 loài đã bị suy giảm số lượng và 90 loài bị tuyệt chủng do nấm chytridiomycosis.
Các nhà sinh vật học tiến hành điều tra sự mất tích bí ẩn của các loài lưỡng cư và nhận thấy nguyên nhân ban đầu có thể do môi trường sống.
Các loài động vật bị suy giảm số lượng thường có nguyên nhân rõ ràng, chẳng hạn như chuột bị mất môi trường sống. Nhưng với sinh vật lưỡng cư lại khác. Bước ngoặt đột phá lớn đầu tiên trong việc truy tìm nguyên nhân là vào năm 1998, nhóm nhà khoa học Australia và quốc tế do ông Lee Berger đứng đầu, phát hiện ra nấm chytridiomycosis lưỡng cư.
Nghiên cứu của họ cho thấy mầm nấm bệnh bất thường là nguyên nhân khiến ếch suy giảm trong các khu rừng mưa nhiệt đới ở Úc và Trung Mỹ.
Tuy nhiên, họ vẫn chưa biết: nấm bệnh từ đâu ra? Nó làm chết ếch như thế nào? Vì sao nhiều loài sinh vật khác nhau bị ảnh hưởng?
Sơ đồ biểu diễn sự ảnh hưởng của nấm chytridiomycosis đối với động vật
Sau nhiều năm nghiên cứu miệt mài, các nhà sinh học đã làm sáng tỏ được phần nào nguyên nhân. Năm 2009, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra nấm chytridiomycosis làm ếch chết như thế nào.
Năm 2018, họ phát hiện ra bán đảo Triều Tiên là nơi xuất xứ của nấm chytridiomycosis nguy hiểm. Con người và sinh vật lưỡng cư làm nấm độc lây lan toàn cầu.
Ước tính ban đầu, khoảng 200 loài sinh vật lưỡng cư bị ảnh hưởng. Nghiên cứu cho thấy tổng số loài bị thiệt hại lớn hơn nhiều: 501 loài đã bị suy giảm số lượng và 90 loài bị tuyệt chủng hoàn toàn.
Nấm chytridiomycosis chết chóc cũng có thể gây hại cho các loài sinh vật khác như mèo và chuột. Nơi bị ảnh hưởng nặng nhất là Australia, Trung và Nam Mỹ, vì có nhiều loài ếch khác nhau và có điều kiện thuận lợi cho nấm chytridiomycosis phát triển.
Điều đáng mừng là một số loài sinh vật có dấu hiệu phục hồi tự nhiên. 12% trong số 501 loài động vật bắt đầu có dấu hiệu phục hồi ở một số địa phương. Nhưng đối với đa số các loài, số lượng cá thể vẫn còn thấp hơn nhiều so với trước đây.
Hầu hết các loài bị ảnh hưởng của nấm chytridiomycosis vẫn chưa thể phục hồi và nhiều loài tiếp tục suy giảm. Chúng ta cần có hành động nhanh chóng để bảo tồn và nhân giống chúng, loại bỏ chúng ra khỏi danh sách tuyệt chủng.
* Nguồn bài và ảnh: Science Alert