Phát hiện sốc: “Gen xác sống” xuất hiện trong não bộ của con người?

"Thây ma" sẽ là một trong những quái vật đáng sợ nhất trên hành tinh nếu chúng tồn tại. Đề tài này đã thực sự đi vào các nghiên cứu của giới khoa học sau khi tác phẩm kinh điển Night of The Living Dead của George Romeo ra đời năm 1968. Ngày nay, chúng ta có thể nhìn thấy nhiều "xác sống", phổ biến nhất là trong các bộ phim viễn tưởng của Hollywood hay trong ngày lễ Halloween hàng năm, nhưng may mắn thay, cho tới hiện tại chúng ta chưa tìm thấy chúng trong thế giới thực.

Một nghiên cứu mới đây được công bố trên tạp chí Scientific Reports đã xác định một biểu hiện gen mới sẽ được hồi sinh trở lại sau khi một người qua đời. Trong những giờ sau khi chết, một số tế bào trong não người vẫn cho thấy những đợt hoạt động mạnh mẽ cuối cùng. Các nhà nghiên cứu tại Đại học Illinois, Chicago (UIC) hiện đã tìm thấy một số tế bào trong số này vẫn tiếp tục duy trì hoạt động bình thường, đáng chú ý, thậm chí nó còn hoạt đông mạnh mẽ hơn và tăng dần kích thước.

Trong bài báo mới xuất bản, các nhà khoa học UIC đã xác định hoạt động này là kết quả của loại gen cụ thể tiếp tục tăng cường hoạt đông sau khi chết. Những "gen thây ma" này được xác định trong các mẫu mô não được thu thập trong các cuộc phẫu thuật não thông thường. Sau đó, các nhà nghiên cứu phân tích biểu hiện gen ở nhiều khoảng thời gian khác nhau để mô phỏng quá trình hoạt động của nó sau khi chết (PMI).

Điều này có nghĩa là các nhà khoa học đã tìm ra cách hồi sinh người chết? Câu trả lời là không. Thay vào đó, họ phát hiện ra các gen đặc trưng cho một loại tế bào: cái gọi là tế bào thần kinh đệm. Tế bào thần kinh đệm là một loại tế bào viêm sưng về kích thước và mọc ra các tua dài, hoạt động thậm chí trong nhiều giờ sau khi chết. Tiến sĩ Jeffrey Loeb, Giáo sư John S. 

Garvin và trưởng khoa thần kinh & phục hồi chức năng tại Đại học Y UIC cũng là tác giả của nghiên cứu, cho biết: "Việc các tế bào thần kinh đệm to lên sau khi chết không có gì quá ngạc nhiên vì chúng bị viêm và nhiệm vụ của chúng là dọn dẹp mọi thứ sau chấn thương não như thiếu oxy hoặc đột quỵ. 

Theo chuyên gia, nghiên cứu này có nhiều ý nghĩa lớn đối với việc sử dụng mô não đã chết. Ông nói thêm: "Hầu hết các nghiên cứu đều cho rằng mọi thứ trong não sẽ ngừng lại khi tim ngừng đập, nhưng thực tế không phải như vậy. Phát hiện của chúng tôi sẽ giải thích về các mô não của con người. Chúng tôi vẫn chưa xác định được hoàn toàn những thay đổi của nó sau khi một người được xác nhận là đã chết."

Khoảng 80% các gen được nghiên cứu vẫn ổn định trong 24 giờ sau khi chết và các biểu hiện của chúng không thay đổi nhiều. Chúng bao gồm cái gọi là gen hộ gia đình và gen tế bào thần kinh liên quan đến hoạt động của não về trí nhớ và tư duy. Tuy nhiên, "gen thây ma" đạt đỉnh hoạt động vào khoảng 12 giờ sau khi chết và hoạt động tích cực hơn vào cùng thời điểm các gen tế bào thần kinh suy yếu.

Tiến sĩ Loeb cho biết: "Phát hiện của chúng tôi có nghĩa là các nhà nghiên cứu cần tính đến những thay đổi di truyền của tế bào này, đồng thời giảm khoảng thời gian hoạt động của nó càng nhiều càng tốt để tránh những thay đổi tiêu cực. Tin tốt từ những phát hiện của chúng tôi là giờ đây chúng tôi biết gen và loại tế bào nào ổn định, gen nào suy giảm và tăng lên theo thời gian để có thể hiểu rõ hơn về kết quả nghiên cứu não sau khi chết."

Tuy nhiên, một giả thuyết về zombie có thể không hoàn toàn nằm ngoài phạm vi của nghiên cứu này. Một nghiên cứu tại Đại học California đã kiểm tra sức mạnh của toxoplasmosa gondii, ký sinh trùng được biết là có ảnh hưởng đến não của động vật gặm nhấm, điều khiển hành vi của chúng đến mức cực đoan. Ví dụ, ký sinh trùng có thể ngăn chuột chạy khỏi mèo với hy vọng nhảy sang vật chủ mới.

Do đó, các nhà khoa học quan tâm đến việc tìm hiểu xem liệu điều gì đó tương tự có thể xảy ra với con người hay không. Wendy Ingham, người tham gia nghiên cứu, cho biết: " Nhiều ý tưởng cho rằng loài ký sinh trùng này biết rất rõ về não bộ và có khả năng tạo ra những thay đổi mong muốn đối với các hành vi phức tạp của loài gặm nhấm. Toxoplasma đã thực hiện một công việc quan trọng trong việc tìm ra bộ não của động vật có vú để tăng cường khả năng truyền dẫn của nó thông qua một vòng đời phức tạp."

Các chuyên gia tại Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ đã chuẩn bị sẵn sàng nếu một đợt bùng phát zombie xảy ra.

Một hướng dẫn được xuất bản trên trang web của CDC giải thích mọi thứ bạn cần làm để bảo vệ bản thân và những người thân yêu nhất của bạn. Sách hướng dẫn Preparedness 101: Zombie Apocalypse viết: "Bây giờ bạn có thể cười, nhưng khi điều đó xảy ra, bạn sẽ rất vui khi đọc được cuốn sách này và sẽ thực sự tốt nếu bạn có thể học được một hoặc hai điều về cách chuẩn bị cho trường hợp khẩn cấp thực sự".