Một vụ án mạng đặc biệt nghiêm trọng xảy ra cách đây 14 năm khiến cháu bé 5 tuổi phải chết oan uổng. Nhờ sự giúp đỡ tận tình của quần chúng, chỉ vài ngày sau hung thủ đã sa lưới pháp luật, trả giá về tội ác gây ra. Nhưng điều làm dư luận vô cùng bức xúc chính là động cơ gây án hèn hạ của kẻ sát nhân.
Trời tháng giêng nóng nực, muốn ngủ mà không thể ngon giấc nên đêm 27-2-1999, anh Nguyễn Văn Rươi rủ anh Phạm Văn Ẩn (ở thị xã Bà Điểm, huyện Hóc Môn) đi soi cá kiếm ít mồi ngày mai nhậu. Đến cánh đồng rau muống thuộc tổ 47B, phường 14, quận Tân Bình vào khoảng giữa đêm, hai anh đang sục sạo, săm soi mò cá thì bất ngờ đụng phải bàn tay người nên. Các anh lật bè rau muống và cỏ dại xem kỹ thì phát hiện xác bé Nguyễn Minh Hoàng, 5 tuổi, con của anh Nguyễn Văn Hải và chị Nguyễn Thị Hóa ở quận Tân Bình.
Nghe được hung tin, người mẹ chạy đến hiện trường nhận dạng và ngất lên ngất xuống khi nhìn thấy xác con tím tái, chết tức tưởi trong tình trạng không mảnh vải che thân, trên cổ có choàng chiếc áo thun, hai tay áo bị buộc chặt quanh cổ. Chị thổn thức: “Lúc 18 giờ cùng ngày tôi cho con 500 đồng để đi mua kẹo, hơn một giờ sau vẫn không thấy Hoàng về vợ chồng tôi sấp ngửa đi tìm...”
Hiện trường vụ án.
Trước vụ án mạng đặc biệt nghiêm trọng, ban chỉ huy Công an quận Tân Bình đã tổ chức cuộc họp án khẩn do thiếu tá Hồ Văn Minh - Trưởng Công an quận chủ trì gồm các lực lượng: Phòng Cảnh sát điều tra, Cảnh sát hình sự và Phòng kỹ thuật hình sự CATP. Tất cả đều đi đến nhận định: cháu Nguyễn Minh Hoàng chết do bị siết cổ, động cơ gây án khả năng xuất phát từ tư thù cá nhân, hoặc do mâu thuẫn trong cuộc sống sinh hoạt...
Phân tích các tình tiết của vụ án, đồng chí Hồ Văn Minh và Lê Thanh Liêm - Phó Công an quận nhận định đoạn đường từ nhà cháu bé đến hiện trường khoảng 1km, cho thấy khả năng hung thủ và gia đình nạn nhân phải có mối quan hệ thân thiết mới có thể điều cháu bé đến khu vực này để gây án...
Rà soát mối quan hệ của gia đình cháu bé, các trinh sát ghi nhận một thanh niên có mâu thuẫn trong việc đánh bài ăn tiền với anh chị Hải - Hóa. Từ ngày bé Hoàng mất, anh này ít tiếp xúc với người ngoài. Tuy nhiên, các trinh sát khẳng định, anh này có đủ chứng cứ ngoại phạm và vô tội.
Các điều tra viên ghi nhận chi tiết đắt giá khi một số trẻ trong xóm cho biết lúc tờ mờ hôm xảy ra án mạng có thấy một gã thanh niên bồng một em bé, tay cầm quả bóng bay đi về hướng đồng rau muống.
Cháu Linh - bạn hay chơi với Hoàng thấy vậy định chạy về báo cho cha mẹ Hoàng nhưng do trời đã sập tối nên lại thôi, chỉ kịp mách cho một số người lớn trong xóm nhưng họ bảo chắc là người quen bế đi chơi. Chị H. bảo thấy tụi nhỏ nói vậy tôi chạy ra thì chỉ thấy gã đàn ông đang bật quẹt đứng hút thuốc mà trời lại tối nên tôi không lại gần.
Kiên trì phát động nhân dân tham gia đấu tranh tố giác tội phạm lực lượng điều tra được chị Xuân cho biết bữa đó trông dáng gã thanh niên cao to, da đen nhẻm cứ lởn vởn ở ngõ, trông rất giống tên Trần Văn Hải (tự Hải đen, SN 1973, ngụ cùng xóm với cháu Hoàng).
Ngay lập tức, Hải đen được đưa vào hồ sơ trinh sát. Lý lịch anh ta nhanh chóng được làm rõ: Hải là đối tượng nghiện ngập, tính tắt mắt, từng nhiều lần trộm cắp tài sản công dân, hiện vẫn đang bị thưa kiện về hành vi này.
Tổng hợp các nguồn tin thu thập được cho thấy chiều 27-2 cháu Hoàng được mẹ cho 500 đồng nhưng không đi mua kẹo, thấy mấy đứa bạn có bóng bay nên Hoàng cũng ra tiệm tạp hoá mua một trái rồi cùng đám bạn chơi đùa.
Sau khi sàng lọc đối tượng, chiều 1-3 Công an quận Tân Bình đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, ra lệnh bắt tạm giam Trần Văn Hải, trước hết làm rõ những đơn thưa kiện liên quan đến hành vi trộm cắp, từ đó đấu tranh về hành vi giết cháu Hoàng.
Hai ngày đầu Hải tỏ ra rất ngoan cố, lì lợm không chịu hé răng khai nửa lời, nhưng bằng các biện pháp nghiệp vụ sắc bén của các điều tra viên, Trần Văn Hải đã thừa nhận hành vi giết chết cháu Hoàng với sự trợ giúp đắc lực của Nguyễn Tuấn Kiệt (SN 1967), là bạn nghiện của Hải đen. Thế nhưng ai nấy đều hết sức bất ngờ trước động cơ gây án của hung thủ.
Sáng 27/2, do hết tiền “phê” thuốc, Hải đột nhập vào nhà ông M. (ngụ cùng xóm với nhà mẹ chị Hóa) ăn cắp một cái quần Jeans. Hải không ngờ hành vi gian dối của mình bị ông Anh, tài xế xe ôm phát giác, tố cáo với gia chủ.
Thế nhưng do nhà mẹ chị Hóa ở sát nhà ông M. nên Hải nghi ngờ chính vợ chồng anh Hải - chị Hóa hàng ngày sửa xe đạp tại đây tố cáo mình. Bực tức, Hải đem chuyện kể lại với Kiệt thì được Kiệt bày mưu, hạ sát cháu Hoàng trả thù cho hả giận.
Tối 27/2, thấy cháu Hoàng đang lững thững cầm quả bóng bay, Hải lại gần cho kẹo rồi dụ cháu ra cánh đồng rau muống xem bắt cá. Do là chỗ quen biết trong xóm nên khi Hải nói vậy, cháu Hoàng đồng ý.
Ra tới cánh đồng rau muống, Hải ngó trước nhìn sau, tranh thủ lúc trời nhá nhem tối, y cởi áo cháu bé bảo để cho mát rồi bất ngờ siết cổ khiến Hoàng không thể la lối, chống cự. Gây án xong, Hải kéo xác nạn nhân vứt xuống đìa rau muống, bứt cỏ phủ lên trên rồi ung dung về nhà ngủ...
Nguyên nhân vụ án chỉ có thế, vậy mà kẻ nghiện ngập đã đang tâm tước đoạt mạng sống của đứa trẻ vô tội. Mức án nghiêm khắc nhất mà Hải phải nhận là bài học thích đáng cho những kẻ coi thường pháp luật, kể cả mạng sống con người.